Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
331
331
332
332
333
333
334
334
335
335
336
336
337
337
338
338
339
339
340
340
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N19EBB" type="main">
              <s id="N19EBD">
                <pb pagenum="314" xlink:href="001/01/324.jpg"/>
              ius in fornace & anguſtius eſt quam tertiæ: atque præterea occultum & la­
                <lb/>
              ens: quod mox excipit catinus, altior quàm ſolum officinæ ſeſquipedem,
                <lb/>
              ut ad læuam inferius fieri poſſit catinus: in quem, poſtquam
                <expan abbr="recremẽta">recrementa</expan>
              , quæ
                <lb/>
              fornax occulto ore eructauit, conto uncinato ſubleuata fuerint, ex ſuperio­
                <lb/>
              re catino, cùm iam ferè plenus fuerit, aperto miſtura auri uel
                <expan abbr="argẽti">argenti</expan>
                <expan abbr="">cum</expan>
              plum­
                <lb/>
              bo, & pyrites liquefactus, ex quo ſciſſo conficiuntur panes, defluant: ſed pa
                <lb/>
              nes fracti rurſus conijciuntur in fornacem, ut omne metallum excoqui poſ­
                <lb/>
              ſit. </s>
              <s id="N19EEB">Miſtura uerò in catillos ferreos effunditur: excoctor
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              , præter plum­
                <lb/>
              bum eique cognata, utitur additamentis quæ cuique uenæ
                <expan abbr="cõueniunt">conueniunt</expan>
              : de qui­
                <lb/>
              bus libro ſeptimo ſatis ſuperque dixi. </s>
              <s id="N19EFA">Iſta metallorum conflatura uenis, quæ
                <lb/>
              facile igni liqueſcunt, utilis eſt, quod breui tempore excoquantur: quæ diffi
                <lb/>
              culter, inutilis, quod longo: cùm enim additamenta liquata in fornace
                <expan abbr="">non</expan>
              re
                <lb/>
              maneant, alteris
                <expan abbr="accõmodata">accommodata</expan>
              eſſe non poteſt: hac certe ratione cadmiæ atque
                <lb/>
              recrementa
                <expan abbr="cõmodiſſime">commodiſſime</expan>
              , quod cito liqueſcant, excoquuntur. </s>
              <s id="N19F11">Sed excocto
                <lb/>
              rem induſtrium &
                <expan abbr="experientẽ">experientem</expan>
              eſſe oportet, ac in primis prouidere, ne uenæ,
                <lb/>
              cum
                <expan abbr="additamẽtis">additamentis</expan>
              permiſtæ, plus quàm fornaci conueniat, in eam infundat. </s>
              <s id="N19F20">
                <lb/>
              Puluis autem, ex quo huius fornacis & ſequentis focus & catini confici ſo­
                <lb/>
              lent, plerunque fit ex paribus pulueris
                <expan abbr="carbonũ">carbonum</expan>
              & terræ, uel eorundem & ci­
                <lb/>
              neris partibus: uerùm cùm huius fornacis focus paratur, bacillum, quod ad
                <lb/>
              ſuperiorem uſque catinum pertinet, in ipſum imponitur: &
                <expan abbr="quidẽ">quidem</expan>
              altius ſi ue­
                <lb/>
              na
                <expan abbr="exco〈quẽ〉da">excoquenda</expan>
              facile liqueſcit: minus alte, ſi difficulter: tam
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              catino quàm
                <lb/>
              foco præparato
                <expan abbr="bacillũ">bacillum</expan>
              retro tractum ex fornace eximitur, ut os pateat: per
                <lb/>
              quod materia liquata continenter effluit in catinum: qui proximus fornaci
                <lb/>
              ſit, ut ipſe magis caleat, miſtura fiat purior. </s>
              <s id="N19F46">Quod ſi uena
                <expan abbr="exco〈quẽ〉da">excoquenda</expan>
              non fa­
                <lb/>
              cile liquatur, focus fornacis neque nimium decliuis fiat, ut & additamenta li­
                <lb/>
              quefacta non defluant in catinum
                <expan abbr="priuſquã">priuſquam</expan>
              uena excoquatur, & metallum
                <lb/>
              non reſideat in cadmia, quæ eſt in lateribus fornacis: nec unquam excoctor
                <lb/>
              adeo tundat
                <expan abbr="focũ">focum</expan>
              ut ualde durus fiat: nec
                <expan abbr="cõmittat">committat</expan>
              , ut inferior oris pars tun­
                <lb/>
              dendo dura fiat: etenim nec ipſa expirare poteſt, nec materia liquata libere
                <lb/>
              ex fornace effluere. </s>
              <s id="N19F65">Vena præterea, quæ non facile liqueſcit,
                <expan abbr="cõijciatur">conijciatur</expan>
              in po
                <lb/>
              ſteriorem ferè fornacis partem, ut diutius excoquatur: quæuis uerò in eam
                <lb/>
              partem, uerſus quam ignis luculenter ardet: qua ratione excoctor eum, quò
                <lb/>
              uelit, ducet. </s>
              <s id="N19F72">Sed utra
                <expan abbr="tãdem">tandem</expan>
              naris lucida fuerit, ea ſignificat omnem uenam,
                <lb/>
              quæ eſt ad fornacis latus, in quo naris illa collocatur, coniecta, eſſe
                <expan abbr="excoctã">excoctam</expan>
              . </s>
              <s id="N19F7F">
                <lb/>
              Si uerò uena facile liqueſcit, tantum eius, quantum capit alueus unus & al­
                <lb/>
              ter inijciatur in priorem fornacis partem, ut ignis hinc repulſus etiam
                <expan abbr="uenã">uenam</expan>
                <lb/>
              circa nares follium ferruminatam excoquat. </s>
              <s id="N19F8B">Hæc autem excoquendi ratio
                <lb/>
              apud Rhetos perantiqua eſt, apud Boemos non ita ſane uetus.</s>
            </p>
            <p id="N19F90" type="caption">
              <s id="N19F92">F
                <emph type="italics"/>
              ornaces duæ
                <emph.end type="italics"/>
              A B. C
                <emph type="italics"/>
              atinus ſuperior
                <emph.end type="italics"/>
              C. C
                <emph type="italics"/>
              atinus inferior
                <emph.end type="italics"/>
              D. E
                <emph type="italics"/>
              xco­
                <lb/>
              ctor ad priorem fornacem ſtans uncinato conte recrementa detrahit:
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              C
                <emph type="italics"/>
              ontus uncinatus
                <emph.end type="italics"/>
              E. R
                <emph type="italics"/>
              ecrementa
                <emph.end type="italics"/>
              F. M
                <emph type="italics"/>
              iniſter ſitula aquam hauriens,
                <lb/>
              inque candentia recrementa infundens ea reſtinguit
                <emph.end type="italics"/>
              G. A
                <emph type="italics"/>
              lueus bracteis
                <lb/>
              ligneis contextus
                <emph.end type="italics"/>
              H. R
                <emph type="italics"/>
              utrum uſitatum
                <emph.end type="italics"/>
              I. V
                <emph type="italics"/>
              ena excoquenda
                <emph.end type="italics"/>
              K. A
                <emph type="italics"/>
              d
                <lb/>
              alteram fornacem magiſter ſtans, & catinum parans eum duobus pilis
                <lb/>
              tundit:
                <emph.end type="italics"/>
              P
                <emph type="italics"/>
              ila
                <emph.end type="italics"/>
              L. C
                <emph type="italics"/>
              ontus
                <emph.end type="italics"/>
              M.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>