Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

List of thumbnails

< >
931
931 (dccclxxv)
932
932 (dccclxxvi)
933
933 (dccclxxvii)
934
934 (dccclxxviii)
935
935 (dccclxxix)
936
936 (dccclxxx)
937
937 (dccclxxxi)
938
938 (dccclxxxii)
939
939 (dccclxxxiii)
940
940 (dccclxxxiiii)
< >
page |< < (dcccxxxii) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1465" type="section" level="1" n="135">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s29408" xml:space="preserve">
              <pb o="dcccxxxii" file="0988" n="988" rhead="Außzug von allen"/>
            Im ſom̃er regnet es wenig/ dañ die hitz dörret mehr weder ſie auff hin ziehe.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s29409" xml:space="preserve">In vnſeren landen aber/ dieweil die werme klein vnd ſchwach/ zeücht ſi die
              <lb/>
            dünſt allgemach auffhin/ wölche/ ehe dz ſie herab regnen/ von {der} tröckne ver
              <lb/>
            zeert werdẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s29410" xml:space="preserve">Darũb wañ es regnẽ ſoll/ můß es geſchwind zůghen/ dañ ſo die
              <lb/>
            wolckẽ lang bleibẽ/ werdẽ ſie võ {der} Soñen dürre verzeert. </s>
            <s xml:id="echoid-s29411" xml:space="preserve">Es regnet auch im
              <lb/>
            winter wenig/ dañ ven wegẽ {der} ſchwachen Sonnẽ/ mag {der} dãpff nit hinauff
              <lb/>
            gezogen werdẽ/ vñ gibt ſchön wetter. </s>
            <s xml:id="echoid-s29412" xml:space="preserve">o{der} es wirt nit faſt hoch gezogẽ/ ſo gibt
              <lb/>
            es dañ dunckel wetter. </s>
            <s xml:id="echoid-s29413" xml:space="preserve">wirt es aber etwz höher gezogen/ ſo kommet doch dz
              <lb/>
            leicht allein auffhin/ vnd wirt von {der} dicke deß luffts/ vnd düñe deß dãpffs
              <lb/>
            nit zůſamen getribẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s29414" xml:space="preserve">der lufft iſt aber dick/ dann er iſt kalt. </s>
            <s xml:id="echoid-s29415" xml:space="preserve">Wañ er nun nit
              <lb/>
            zůſamẽ tribẽ wirt/ macht er ſich zů ſchnee/ dañ {der} ſchnee iſt ein zůſamẽ gefror
              <lb/>
            ner vnd hit zůſamen tribner dunſt/ von wegẽ {der} düñe vnd eignen ſubſtantz
              <lb/>
            vnd deß luffts dicke. </s>
            <s xml:id="echoid-s29416" xml:space="preserve">Darũb wirt {der} ſchnee in einẽ höheren orth/ auch auß ei-
              <lb/>
            nẽ dünnerẽ dãpff gemachet dañ {der} reiff/ vñ auß {der} vrſach iſt {der} reiff vyl kelter
              <lb/>
            dañ der ſchnee/ vnd ſchadet den böumẽ auch vyl mehr dañ der ſchnee. </s>
            <s xml:id="echoid-s29417" xml:space="preserve">zů dẽ
              <lb/>
            kom̃en die reiffen auch ſpeter/ dañ {der} ſchnee fallet nur im winter/ darũb daß
              <lb/>
            die düñe ſubſtantz nit leichtlich zůſamen gefreürt. </s>
            <s xml:id="echoid-s29418" xml:space="preserve">aber {der} tow gefreürt leicht
              <lb/>
            lich/ darũb dz er jrrdiſch/ vnd alſo kom̃en die reiffen ſpeter weder der ſchnee.</s>
            <s xml:id="echoid-s29419" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s29420" xml:space="preserve">Der hagel wirt in einẽ höherẽ orth gemachet we{der} der ſchnee. </s>
            <s xml:id="echoid-s29421" xml:space="preserve">dañ im ſom̃er
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0988-01" xlink:href="note-0988-01a" xml:space="preserve">Hagel.</note>
            můß ein höher orth ſein da es kalt ſeye/ dañ im winter. </s>
            <s xml:id="echoid-s29422" xml:space="preserve">deßgeleichen werden
              <lb/>
            die dämpff von wegen deß luffts dũñe vnd jrer ſubtilitet vnd werme/ auch
              <lb/>
            von {der} Sonnẽ hitz höher auffgezogẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s29423" xml:space="preserve">Es můß aber hie ein cõpreſſion vnd zů
              <lb/>
            ſamentruckung ſein/ damit es eyß werde. </s>
            <s xml:id="echoid-s29424" xml:space="preserve">Es fallẽ etwan ſo große ſtein/ daß
              <lb/>
            er die ochſen tödet/ vnd heüſer niderſchlagt. </s>
            <s xml:id="echoid-s29425" xml:space="preserve">es iſt gemein dz er die frücht vñ
              <lb/>
            ſaamẽ zerſchlage vñ niderwerffe. </s>
            <s xml:id="echoid-s29426" xml:space="preserve">es mag aber kein hagel on große wind wer
              <lb/>
            den/ dann wañ {der} lufft düñ iſt/ ſo iſt er nit kalt/ vnd mag {der} dunſt nit zůſamẽ
              <lb/>
            gefrierẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s29427" xml:space="preserve">iſt er aber dick/ ſo kan es on wind nit zůghen. </s>
            <s xml:id="echoid-s29428" xml:space="preserve">Darũb aber dz es hag
              <lb/>
            le/ můß {der} dunſt zůſamẽ getribẽ vnd gezwengt werdẽ/ damit es nit ſchnee o-
              <lb/>
            der reiff werde. </s>
            <s xml:id="echoid-s29429" xml:space="preserve">er můß auch zůſamẽ gefrierẽ dz es nit waſſer o{der} regen werd.</s>
            <s xml:id="echoid-s29430" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s29431" xml:space="preserve">Du ſprichſt wie ghet es aber zů dz in den hohen gipfflen {der} bergen ſchnee li
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0988-02" xlink:href="note-0988-02a" xml:space="preserve">Schnee auff
                <lb/>
              den bergen.</note>
            get/ vnd am aller kelteſtẽ ſeind/ dieweil doch die Soñ neher/ vnd die ſtromẽ
              <lb/>
            widerũb gebogen werdẽ? </s>
            <s xml:id="echoid-s29432" xml:space="preserve">Das iſt aber nit zů verwunderẽ/ dañ {der} lufft iſt võ
              <lb/>
            natur kalt/ vnd dz orth auß wölchẽ die ſtromẽ widerũb gebogen werdẽ/ vn-
              <lb/>
            geleich vnd eben/ darũb werden ſie nit zů einẽ orth gebogẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s29433" xml:space="preserve">Es iſt auch eng/
              <lb/>
            gibt deßhalbẽ ein kleinẽ widerſchein/ darnoch auch von natur kalt von we-
              <lb/>
            gen {der} ſteinẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s29434" xml:space="preserve">zů dẽ iſt ein theil deß bergs am ſchattẽ gelegẽ/ vnd wölches das
              <lb/>
            gröſt/ iſt die gelegen heit ſo bey dẽ gipffel/ weit vom vnderſten theil vnd {der}
              <lb/>
            ebne {der} erden/ darũb iſt es auch daſelbſt gar kalt. </s>
            <s xml:id="echoid-s29435" xml:space="preserve">Wañ nun die wind wäyen
              <lb/>
            vnd der lufft durch gleich weite orth getragen wirt/ müſſen die gipffel {der} ber
              <lb/>
            gen mechtig erkaltẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s29436" xml:space="preserve">Dieweil aber die näbel hoch über dem gipffel deß bergs
              <lb/>
            ſeind/ ob ſie gleich von der erden nit über M M ſchritt hoch ſeind/ werdẽ ſie
              <lb/>
            doch gegẽ {der} erdẽ gerechnet mechtig hoch zů ſein/ als wañ {der} berg fünff tauſet
              <lb/>
            ſchritt hoch were/ ſo ſeind die näbel etwan auff die vij tauſent ſchritt hoch võ
              <lb/>
            der erden. </s>
            <s xml:id="echoid-s29437" xml:space="preserve">als dann werden die ſchnee/ von wegẽ der mechtigẽ höhe der näb-
              <lb/>
            len/ oder zů ſommers zeytẽ hagel. </s>
            <s xml:id="echoid-s29438" xml:space="preserve">dann der ſchnee/ hagel/ vnnd platzregen/
              <lb/>
            werden auff zweyerley weyß. </s>
            <s xml:id="echoid-s29439" xml:space="preserve">als an einem orth wann der dampff daſelbſten
              <lb/>
            aufferhebt wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s29440" xml:space="preserve">oder an einem anderen/ wann ſie von den winden dahin
              <lb/>
            gefüret werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s29441" xml:space="preserve">Es werde aber der bagel wo er welle/ ſo kan es nitt on wind
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>