1reſiſtat lationi, ſicut ipſius proræ immerſioni, quæ contra
naturam ligni ſequeretur ex declinatione mali. Accedit
quia neque pars carinæ, quæ eſt à malo ad puppim poſſet
eleuari; tum propter grauitatem puppis, quæ ſe habet tan
quam onus in extremo vectis, ibique maximè præponderat
impulſui contrario; tum propter naturalem reſiſtentiam ca
rinæ totiusque fundi ne ſeparetur ab aqua, cui connaturalius
ligna præſertim plana adhærent; vt patet ex difficultate,
qua ſupernatantes tabulæ extrahuntur ex aqua.
naturam ligni ſequeretur ex declinatione mali. Accedit
quia neque pars carinæ, quæ eſt à malo ad puppim poſſet
eleuari; tum propter grauitatem puppis, quæ ſe habet tan
quam onus in extremo vectis, ibique maximè præponderat
impulſui contrario; tum propter naturalem reſiſtentiam ca
rinæ totiusque fundi ne ſeparetur ab aqua, cui connaturalius
ligna præſertim plana adhærent; vt patet ex difficultate,
qua ſupernatantes tabulæ extrahuntur ex aqua.
Secundum vtramque igitur vectis rationem, quam malus
participat, nauem promouet in anteriora, abſque eo, quod
verſus proram inclinetur, ſed tantum præmat, eo pacto, quo
diximus, in ſitu vnde è foramine exit. Quare non rectè Bal
dus ſecundam vectis rationem in malo admittens, primam
ab Ariſtotele allatam impugnat. Ex eo quod ſi malus talis
vectis vim haberet, vento validè impellente, aut ſequeretur
fractio ipſius mali ad ſedem, aut inclinatio verſus proram
cum immerſione ipſius proræ, & eleuatione puppis: Siqui
dem nec probat ſequelam, nec id ipſum, quod damnat de
uitat iuxta ſecundam vectis rationem quam approbat, vt
per ſe patet. Immeritoque proinde ſimul recurrit ad maio
rem infeſtationem ventorum, quam experimur in locis ſubli
mioribus, vt cauſam afferat propter quam, cum ſublimior
fuerit antenna, citius nauigium ſpiritu flante moueatur. Nam
& cauſam quam Ariſtoteles tradit manifeſtam habemus; &
non ſemper verum eſt, quod ipſe de vento aſſumit, maximè
in tam parua diſtantia, & loco non minus expoſito.
participat, nauem promouet in anteriora, abſque eo, quod
verſus proram inclinetur, ſed tantum præmat, eo pacto, quo
diximus, in ſitu vnde è foramine exit. Quare non rectè Bal
dus ſecundam vectis rationem in malo admittens, primam
ab Ariſtotele allatam impugnat. Ex eo quod ſi malus talis
vectis vim haberet, vento validè impellente, aut ſequeretur
fractio ipſius mali ad ſedem, aut inclinatio verſus proram
cum immerſione ipſius proræ, & eleuatione puppis: Siqui
dem nec probat ſequelam, nec id ipſum, quod damnat de
uitat iuxta ſecundam vectis rationem quam approbat, vt
per ſe patet. Immeritoque proinde ſimul recurrit ad maio
rem infeſtationem ventorum, quam experimur in locis ſubli
mioribus, vt cauſam afferat propter quam, cum ſublimior
fuerit antenna, citius nauigium ſpiritu flante moueatur. Nam
& cauſam quam Ariſtoteles tradit manifeſtam habemus; &
non ſemper verum eſt, quod ipſe de vento aſſumit, maximè
in tam parua diſtantia, & loco non minus expoſito.
Denique ex his expediri etiam poteſt alia quæſtio, cur
nimirum fluctuante aliquantulum mare, ac minimè velis
munito, aut progrediente nauigio, quo altius ſublimatur an
tenna, minus ipſum commoueatur; vt in ſtatione nauium at
que triremium extra portum ſolet contingere. Etenim
iuxta prædicta facilè reſpondetur, tunc quoque malum, ve
ctis rationem habere, altero in extremo ſuffulti prope na
uis carinam: antennam verò oneris vicem ſubire, ac mare
fluctuans, potentiæ mouentis, cuius virtus mediante naui-
nimirum fluctuante aliquantulum mare, ac minimè velis
munito, aut progrediente nauigio, quo altius ſublimatur an
tenna, minus ipſum commoueatur; vt in ſtatione nauium at
que triremium extra portum ſolet contingere. Etenim
iuxta prædicta facilè reſpondetur, tunc quoque malum, ve
ctis rationem habere, altero in extremo ſuffulti prope na
uis carinam: antennam verò oneris vicem ſubire, ac mare
fluctuans, potentiæ mouentis, cuius virtus mediante naui-