1punctum C fore, vt transferatur verſus D; punctum verò
B, quod proram deſignat, verſus E, cardine manente
immoto vbi A. Etenim cum mare ſolum impellat temo
nem inquantum obliquè conſtituitur, & à nauis rectitudine
deuiat, efficacius impellit extremum vbi C, quod magis
elongatur ab ea, quàm reliquas partes, quæ minus, ac mi
nus diſtant. Proindeque remiſſius, ac remiſſius agit in illas
vniformiter difformiter vſque ad punctum A, vbi ſicut ter
minatur diſtantia, ac diuitatio, ita etiam deficit impulſus. Ex
quo ſequitur punctum A, perſe non moueri ad talem im
pulſum, ſed tantum lineam AC circa illud tanquam ſemi
diametrum circa centrum conuerti, ac declinare verſus D.
Cumque longitudo nauis angulum cum ipſa latitudine te
monis efficiat, ſequitur vlterius, vt tranſlato ipſo latere
AC, in AD, ſimul transferatur AB in AE, quod eſt na
uem declinare à ſua rectitudine, ad obliquam poſitionem
temonis mare intra angulum excipientis. Diximus punctum
A per ſe non moueri ob talem impulſum, nam per acci
dens, nempe propter maris inconſtantiam, ac fluxibilitatem
etiam ipſum puppis extremum aliquantulum dimouetur
cum cardine, quo temo fulcitur, ſicut quodlibet fulcimen
tum ad motum vectis ob inconſtantiam ſoli.
B, quod proram deſignat, verſus E, cardine manente
immoto vbi A. Etenim cum mare ſolum impellat temo
nem inquantum obliquè conſtituitur, & à nauis rectitudine
deuiat, efficacius impellit extremum vbi C, quod magis
elongatur ab ea, quàm reliquas partes, quæ minus, ac mi
nus diſtant. Proindeque remiſſius, ac remiſſius agit in illas
vniformiter difformiter vſque ad punctum A, vbi ſicut ter
minatur diſtantia, ac diuitatio, ita etiam deficit impulſus. Ex
quo ſequitur punctum A, perſe non moueri ad talem im
pulſum, ſed tantum lineam AC circa illud tanquam ſemi
diametrum circa centrum conuerti, ac declinare verſus D.
Cumque longitudo nauis angulum cum ipſa latitudine te
monis efficiat, ſequitur vlterius, vt tranſlato ipſo latere
AC, in AD, ſimul transferatur AB in AE, quod eſt na
uem declinare à ſua rectitudine, ad obliquam poſitionem
temonis mare intra angulum excipientis. Diximus punctum
A per ſe non moueri ob talem impulſum, nam per acci
dens, nempe propter maris inconſtantiam, ac fluxibilitatem
etiam ipſum puppis extremum aliquantulum dimouetur
cum cardine, quo temo fulcitur, ſicut quodlibet fulcimen
tum ad motum vectis ob inconſtantiam ſoli.
Contrario autem modo temonem innixum, ait Ariſtote
les nauem inclinare, quoniam temo rationem habet vectis,
vt dictum eſt cardini innixi tanquam fulcimento, mare au
tem ſe habet, vt onus: At omnis vectis mediat inter fulci
mentum, & onus, nec aliter quam fulcimento tanquam cen
tro inhærendo, onus per modum circuli in contrarium mo
uet, aut certè ſuſtinet in tali poſitione; Ergo dum temo ſu
ſtinet mare cardini innixus tamquam fulcimento, & angu
lum cum naui efficit ad excipiendum mare interius, cardo
manebit exterius tanquam ex alia parte ipſius vectis illi
contraria, ad quam facit nauem inclinari.
les nauem inclinare, quoniam temo rationem habet vectis,
vt dictum eſt cardini innixi tanquam fulcimento, mare au
tem ſe habet, vt onus: At omnis vectis mediat inter fulci
mentum, & onus, nec aliter quam fulcimento tanquam cen
tro inhærendo, onus per modum circuli in contrarium mo
uet, aut certè ſuſtinet in tali poſitione; Ergo dum temo ſu
ſtinet mare cardini innixus tamquam fulcimento, & angu
lum cum naui efficit ad excipiendum mare interius, cardo
manebit exterius tanquam ex alia parte ipſius vectis illi
contraria, ad quam facit nauem inclinari.
Ad hæc Ariſtoteles rationem quandam affert cur in ex
tremo nauigij, & non in medio temo, ſeu clauus locetur,
aitque eam eſſe, quoniam id quod fertur, facilius ab incepto
tremo nauigij, & non in medio temo, ſeu clauus locetur,
aitque eam eſſe, quoniam id quod fertur, facilius ab incepto
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib