1itinere, ſeu à rectitudine ſui motus declinat, cum in poſtre
ma eius parte ex latere diuerſum aliquem impulſum acce
pit, quàm ſi accipiat in alia parte anteriori. Prima enim.
ſeu anterior pars lati continui, intenſiori impetu fertur, quàm
partes ſubſequentes, validiuſque propterea in ſuo motu perſi
ſtit, contrarijsque omnibus obſiſtit. E contra verò vltima.
pars, tanquam remiſſiorem vim conſecuta, imbecillius mo
uetur, ac facilius cædit. Id quod maximè in proiectis ob
ſeruare licebit. Impetus namque in ea à proijciente im
preſſus, ſemper maior eſt in eorum parte anteriori, quàm in
ſequentibus: ſeu illa pars eorum conſtituitur anterior, cæ
terasque in latione præcedit, in qua maior impetus fuerit
impreſſus. Vnde cum denſitas materiæ, aut grauitas ſubie
cti, intenſioris impetus capax redat ipſum proiectum, hinc
fit, vt etiam ſi in principio motus pars grauior, vel denſior
fuerit poſterior in progreſſu euadat anterior. Quod apertè
in proiectione baculi experimur quando anteponitur extre
mum leuius, & poſponitur grauius; nam ex ſe ipſa extrema
permutantur in aere, priusque grauius quàm leuius quo ten
debant pertingit. Certum ergo relinquitur, vt quo ante
riores fuerint partes ipſis lati continui, eo validius ferantur
tanquam maiorem adeptæ, aut ſortitæ impetum, quo verò
poſteriores, eo imbecillius, vnde etiam facilius vincantur.
Hoc ipſum itaque applicando in latione nauis, ait Ariſtote
les, quod cum nauis rectà fertur antrorſum, facilius eſt illam
à curſu deflectere puppim à latere impellendo, quàm aliam
eiuſdem nauis partem mediam, aut proram. Siquidem in
puppi tanquam in poſtrema lati corporis parte imbecilliſſi
ma virtus eſt impetus impreſſi, in eaque terminatur, ac deficit
latio. Quare appoſitè clauus in puppi locatur ad excipien
dos ibi maris impulſus, vt facilius à rectitudine itineris na
uis ipſa deflectat.
ma eius parte ex latere diuerſum aliquem impulſum acce
pit, quàm ſi accipiat in alia parte anteriori. Prima enim.
ſeu anterior pars lati continui, intenſiori impetu fertur, quàm
partes ſubſequentes, validiuſque propterea in ſuo motu perſi
ſtit, contrarijsque omnibus obſiſtit. E contra verò vltima.
pars, tanquam remiſſiorem vim conſecuta, imbecillius mo
uetur, ac facilius cædit. Id quod maximè in proiectis ob
ſeruare licebit. Impetus namque in ea à proijciente im
preſſus, ſemper maior eſt in eorum parte anteriori, quàm in
ſequentibus: ſeu illa pars eorum conſtituitur anterior, cæ
terasque in latione præcedit, in qua maior impetus fuerit
impreſſus. Vnde cum denſitas materiæ, aut grauitas ſubie
cti, intenſioris impetus capax redat ipſum proiectum, hinc
fit, vt etiam ſi in principio motus pars grauior, vel denſior
fuerit poſterior in progreſſu euadat anterior. Quod apertè
in proiectione baculi experimur quando anteponitur extre
mum leuius, & poſponitur grauius; nam ex ſe ipſa extrema
permutantur in aere, priusque grauius quàm leuius quo ten
debant pertingit. Certum ergo relinquitur, vt quo ante
riores fuerint partes ipſis lati continui, eo validius ferantur
tanquam maiorem adeptæ, aut ſortitæ impetum, quo verò
poſteriores, eo imbecillius, vnde etiam facilius vincantur.
Hoc ipſum itaque applicando in latione nauis, ait Ariſtote
les, quod cum nauis rectà fertur antrorſum, facilius eſt illam
à curſu deflectere puppim à latere impellendo, quàm aliam
eiuſdem nauis partem mediam, aut proram. Siquidem in
puppi tanquam in poſtrema lati corporis parte imbecilliſſi
ma virtus eſt impetus impreſſi, in eaque terminatur, ac deficit
latio. Quare appoſitè clauus in puppi locatur ad excipien
dos ibi maris impulſus, vt facilius à rectitudine itineris na
uis ipſa deflectat.
Quæ profectò Ariſtotelis doctrina, eiusque applicatio, ſa
no modo intelligenda eſt. Nam licet quando nauigia vni
co velo in prora locato feruntur, præcipuus impetus per
malum circa ipſam proram incutiatur; nihilominus quando
no modo intelligenda eſt. Nam licet quando nauigia vni
co velo in prora locato feruntur, præcipuus impetus per
malum circa ipſam proram incutiatur; nihilominus quando
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib