1ta leuior reſpectu grauioris, non ſolum æqualis magnitudi
nis, ſed etiam maioris, quam aliàs quæſtione præcedenti di
xerat moueri facilius, ac velocius minore cæteris paribus.
Cauſamque ſciſcitandi eam eſſe videtur, quoniam libra in
æquilibrio conſtituta, ſicut etiam rota ſtans perpendicula
riter ſuper planum, aut in axe ſuffulta, quæ ſimilem habet
rationem, cuiuſcunque grauitatis fuerit, ſtatim atque ex ali
qua parte impingatur, vel onus aliquod alteri eius extremo
ſuperaddatur; amplius manere non poteſt in illo ſitu, aut
poſitione, eo quod neceſſariò æquilibrium auferatur per
additionem ponderis, vel impetum incuſſum in alteram eius
extremitatem; proindeque ſiue ipſa libra ſit ferrea, ſiue li
gnea grauior, aut leuior, æquè facilè deberet moueri: idem
que verificari de rota.
nis, ſed etiam maioris, quam aliàs quæſtione præcedenti di
xerat moueri facilius, ac velocius minore cæteris paribus.
Cauſamque ſciſcitandi eam eſſe videtur, quoniam libra in
æquilibrio conſtituta, ſicut etiam rota ſtans perpendicula
riter ſuper planum, aut in axe ſuffulta, quæ ſimilem habet
rationem, cuiuſcunque grauitatis fuerit, ſtatim atque ex ali
qua parte impingatur, vel onus aliquod alteri eius extremo
ſuperaddatur; amplius manere non poteſt in illo ſitu, aut
poſitione, eo quod neceſſariò æquilibrium auferatur per
additionem ponderis, vel impetum incuſſum in alteram eius
extremitatem; proindeque ſiue ipſa libra ſit ferrea, ſiue li
gnea grauior, aut leuior, æquè facilè deberet moueri: idem
que verificari de rota.
Quæſtioni tamen reſpondet Ariſtoteles, grauiora corpo
ra difficilius moueri non modo directè contra proprium
nutum, quo tendunt deorſum, vt cum rurſum eleuantur; ſed
etiam obliquè cum feruntur ad latera in tranſuerſum, quo
certè natura ſua pondus non vergit. Quamobrem hoc ip
ſo, quod libra, vel rota dimoueri non poſſit ab æqui
librio, quin obliquè circumferatur per motum miſtum, ac
præter naturalem circa proprium fulcimentum, vel axim;
quo grauior fuerit, eo difficilius mouebitur, magisque huic
motui repugnabit, grauior autem eſt libra ponderibus onu
ſta, quàm vacua. Similiterque rota ferrea, quàm lignea, vel
ferrea, aut lignea quadripalmaris diametri, quàm alia eiuſ
dem materiæ, ſed bipalmaris.
ra difficilius moueri non modo directè contra proprium
nutum, quo tendunt deorſum, vt cum rurſum eleuantur; ſed
etiam obliquè cum feruntur ad latera in tranſuerſum, quo
certè natura ſua pondus non vergit. Quamobrem hoc ip
ſo, quod libra, vel rota dimoueri non poſſit ab æqui
librio, quin obliquè circumferatur per motum miſtum, ac
præter naturalem circa proprium fulcimentum, vel axim;
quo grauior fuerit, eo difficilius mouebitur, magisque huic
motui repugnabit, grauior autem eſt libra ponderibus onu
ſta, quàm vacua. Similiterque rota ferrea, quàm lignea, vel
ferrea, aut lignea quadripalmaris diametri, quàm alia eiuſ
dem materiæ, ſed bipalmaris.
Nec retorqueri poteſt hoc argumentum contra Ariſtote
lem, vt Baldus contendit ex eo, quod cum grauius pondus
violentius deſcendat, maiori niſu deorſum ferri deberet
pars illa rotæ, vel libræ per additionem ponderis, vel impul
ſu aliquo mota. Nam licet grauius pondus ſi deorſum fe
ratur, violentius quidem deſcendet, non tamen per hoc fa
cilius à loco ſuo, vel quiete dimouetur. Deinde quia ſicut
maius pondus auget procliuitatem ad motum perpendicu
larem verſus mundi centrum; ita difficultatem auget re-
lem, vt Baldus contendit ex eo, quod cum grauius pondus
violentius deſcendat, maiori niſu deorſum ferri deberet
pars illa rotæ, vel libræ per additionem ponderis, vel impul
ſu aliquo mota. Nam licet grauius pondus ſi deorſum fe
ratur, violentius quidem deſcendet, non tamen per hoc fa
cilius à loco ſuo, vel quiete dimouetur. Deinde quia ſicut
maius pondus auget procliuitatem ad motum perpendicu
larem verſus mundi centrum; ita difficultatem auget re-
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib