Quibus poſitis Ariſtoteles quæſtionem ſoluendo prædi
ctum effectum ex eo inquit contingere. Nam ſi circulus ma
ior non moueatur niſi ad motum minoris cui eſt annexus,
tantum ſpatium poterit pertranſire, quantum delatus fuerit
ex impulſu illius: tantum autem deferri poterit quantum
minor ipſe circulus ex ſe motus impulerit, & non amplius.
Quomodo enim & quantum ex ſe motus fuerit mouens,
tantundem neceſſe eſt moueri, qui mouetur ab illo. Aequa
lem igitur viam vterque circulus rotando conficiet dum
maior mouetur ad motum minoris. Idemque infert contin
gere ſi minor circulus moueatur ad motum maioris ſibi an
nexi, & eodem pacto ſecundum abſidem lati. Nam tantum
ipſe minor circulus, & non minus moueri poterit, quantum
à maiori deportabitur. Rapitur enim iugiter ab illo in ſua
rotatione vſque ad vltimum terminum, æqualemque propte
rea lineam rectam cum illo deſcribet, quamuis minorem pe
ripheriam obtineat. Quod ſi vtrumlibet ipſorum circulo
rum ſeorſum ex ſe ſecundum propriam abſidem eadem ve
locitate moueatur, tunc maior circulus maiorem rectam,
minor verò minorem ſua volutatione conficiet iuxta men
ſuram ſecundum quam natus eſt circumferri.
ctum effectum ex eo inquit contingere. Nam ſi circulus ma
ior non moueatur niſi ad motum minoris cui eſt annexus,
tantum ſpatium poterit pertranſire, quantum delatus fuerit
ex impulſu illius: tantum autem deferri poterit quantum
minor ipſe circulus ex ſe motus impulerit, & non amplius.
Quomodo enim & quantum ex ſe motus fuerit mouens,
tantundem neceſſe eſt moueri, qui mouetur ab illo. Aequa
lem igitur viam vterque circulus rotando conficiet dum
maior mouetur ad motum minoris. Idemque infert contin
gere ſi minor circulus moueatur ad motum maioris ſibi an
nexi, & eodem pacto ſecundum abſidem lati. Nam tantum
ipſe minor circulus, & non minus moueri poterit, quantum
à maiori deportabitur. Rapitur enim iugiter ab illo in ſua
rotatione vſque ad vltimum terminum, æqualemque propte
rea lineam rectam cum illo deſcribet, quamuis minorem pe
ripheriam obtineat. Quod ſi vtrumlibet ipſorum circulo
rum ſeorſum ex ſe ſecundum propriam abſidem eadem ve
locitate moueatur, tunc maior circulus maiorem rectam,
minor verò minorem ſua volutatione conficiet iuxta men
ſuram ſecundum quam natus eſt circumferri.
Cæterum eam, ac profectò arduam difficultatem ſibi obij
cit Philoſophus. Nam quæ dicta ſunt, rectè ac facilè intel
ligerentur procedere, ſi circulus qui mouetur ad motum al
terius, non eſſet cum illo concentricus, ſed alio modo com
pactus, eique connexus. Siquidem moueri non poſſet circa
proprium centrum, nec proinde peculiarem, ac proportio
natam ſibi motionem vendicare, ſed tantum circa alienum
centrum ipſius circuli deferentis conuerti: Non ſecus ac
quælibet alia magnitudo adiacens eidem circulo deferenti,
vel ei extra centrum quoquo modo appenſa; tantum ſcili
cet ſpatium tranſmittendo, quantum ipſe circulus, ad cuius
motum defertur, pertranſierit. Verùm cum hic ſermo ſit
de duobus circulis concentricis, qui nimirum circa idem
commune centrum ſimul conuertuntur, non videntur præfa
ta, & ab ipſo Philoſopho adducta rectè procedere, aut con-
cit Philoſophus. Nam quæ dicta ſunt, rectè ac facilè intel
ligerentur procedere, ſi circulus qui mouetur ad motum al
terius, non eſſet cum illo concentricus, ſed alio modo com
pactus, eique connexus. Siquidem moueri non poſſet circa
proprium centrum, nec proinde peculiarem, ac proportio
natam ſibi motionem vendicare, ſed tantum circa alienum
centrum ipſius circuli deferentis conuerti: Non ſecus ac
quælibet alia magnitudo adiacens eidem circulo deferenti,
vel ei extra centrum quoquo modo appenſa; tantum ſcili
cet ſpatium tranſmittendo, quantum ipſe circulus, ad cuius
motum defertur, pertranſierit. Verùm cum hic ſermo ſit
de duobus circulis concentricis, qui nimirum circa idem
commune centrum ſimul conuertuntur, non videntur præfa
ta, & ab ipſo Philoſopho adducta rectè procedere, aut con-
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib