1per enim ſupra diametrum erit.
Manifeſtum igitur, quod id
quod ſecundum diametrum duabus fertur lationibus, neceſſa
riò ſecundum laterum proportionem fertur. Si enim ſecun
dum aliam quampiam, non fertur ſecundam diametrum.
Si autem in nulla fertur proportione ſecundum duas lationes
nullo in tempore, rectam eſſe lationem, eſt impoſſibile. Sit enim
recta. Poſita igitur hac pro diametro, & circumrepletis late
ribus, illud quod fertur, ſecundum laterum proportionem fer
ri neceſſe eſt: hoc enim demonſtratum eſt prius. Non igitur
rectam efficiet id quod ſecundum nullam proportionem, in nul
lo fertur tempore. Si autem ſecundum quampiam feratur
proportionem, & in tempore quopiam, hoc neceſſe est tempus
rectam e<32>e lationem, per ea quæ retro ſunt dicta. Quamob
rem circulare eſt id, quod ſecundum nullam proportionem nul
lo in tempore duas fertur lationes.
quod ſecundum diametrum duabus fertur lationibus, neceſſa
riò ſecundum laterum proportionem fertur. Si enim ſecun
dum aliam quampiam, non fertur ſecundam diametrum.
Si autem in nulla fertur proportione ſecundum duas lationes
nullo in tempore, rectam eſſe lationem, eſt impoſſibile. Sit enim
recta. Poſita igitur hac pro diametro, & circumrepletis late
ribus, illud quod fertur, ſecundum laterum proportionem fer
ri neceſſe eſt: hoc enim demonſtratum eſt prius. Non igitur
rectam efficiet id quod ſecundum nullam proportionem, in nul
lo fertur tempore. Si autem ſecundum quampiam feratur
proportionem, & in tempore quopiam, hoc neceſſe est tempus
rectam e<32>e lationem, per ea quæ retro ſunt dicta. Quamob
rem circulare eſt id, quod ſecundum nullam proportionem nul
lo in tempore duas fertur lationes.
COMMENTARIVS.
Qvartò denique occaſione ſumpta ex eo, cur maio
res libræ exactiores ſint minoribus, vt huius rei
principium vel cauſa innoteſcat, aliam circuli pro
prietatem non minus ad mitandam Ariſtoteles
proponit, quam in ſuperiori etiam textu interpoſitè inſinua
uerat: Nempe in vna eademque linea quæ eſt à centro ad cir
cumferentiam, nullum eſſe punctum, quod æquali velocitate
moueatur reſpectu aliorum, quæ ſunt in eadem linea; ſed
citius ſemper feratur punctum quod à manente termino, ſci
licet centro, eſt remotius. Quamobrem ait in ipſo circulo
quæ plus à centro diſtat linea, eadem vi commota, citius fer
tur, quàm illa, quæ minus diſtat &c. Quod ita ſe habere
oſtendit ex eo, quia dupliciter aliquid intelligimus velocius
alio moueri; nempe, vel quia in minori tempore, æquale
ſpatium pertranſit; vel quia eodem tempore, maius interual
lum percurrit. Et hoc pacto inquit in deſcriptione circuli
contingere vt puncta quæ magis à centro diſtant, velocius
moueantur. Siquidem eodem tempore maiorem deſcribunt
res libræ exactiores ſint minoribus, vt huius rei
principium vel cauſa innoteſcat, aliam circuli pro
prietatem non minus ad mitandam Ariſtoteles
proponit, quam in ſuperiori etiam textu interpoſitè inſinua
uerat: Nempe in vna eademque linea quæ eſt à centro ad cir
cumferentiam, nullum eſſe punctum, quod æquali velocitate
moueatur reſpectu aliorum, quæ ſunt in eadem linea; ſed
citius ſemper feratur punctum quod à manente termino, ſci
licet centro, eſt remotius. Quamobrem ait in ipſo circulo
quæ plus à centro diſtat linea, eadem vi commota, citius fer
tur, quàm illa, quæ minus diſtat &c. Quod ita ſe habere
oſtendit ex eo, quia dupliciter aliquid intelligimus velocius
alio moueri; nempe, vel quia in minori tempore, æquale
ſpatium pertranſit; vel quia eodem tempore, maius interual
lum percurrit. Et hoc pacto inquit in deſcriptione circuli
contingere vt puncta quæ magis à centro diſtant, velocius
moueantur. Siquidem eodem tempore maiorem deſcribunt
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib