Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627

List of thumbnails

< >
101
101
102
102
103
103
104
104
105
105
106
106
107
107
108
108
109
109
110
110
< >
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N130F8" type="main">
              <s id="N13108">
                <pb pagenum="102" xlink:href="005/01/110.jpg"/>
              remus; Nec minus conſtituitur mouens gubernator, quàm
                <lb/>
              remiger, vt per ſe patet. </s>
              <s id="N13116">Si verò loquamur de ſecunda mo­
                <lb/>
              tione, adhuc idem inſtrumentum in illa conſtituitur vectis
                <lb/>
              ad ſuſtinendum impetum maris; innixum ſcilicet fulcimen­
                <lb/>
              to, ſeu cardini, quo puppi coniungitur: Non ſecus, ac quod­
                <lb/>
              libet lignum alteri quomodolibet innixum ad ſuſtinendum
                <lb/>
              onus impoſitum. </s>
              <s id="N13123">Gubernator autem conſtituitur potentia,
                <lb/>
              nam adhibendo gubernaculum, temonem ipſum ſuſtentat
                <lb/>
              obliquum contra fluctus maris, veluti qui vecte pondus
                <lb/>
              quod cumque ſuſtinet, etiam ſi non moueatur. </s>
              <s id="N1312C">Mare deni­
                <lb/>
              que in vtraque motione conſtituitur onus; quoniam vel eſt
                <lb/>
              id quod propellitur, vel id quod ſuſtinetur per temonem
                <lb/>
              tranſuerſum ne directè in oppoſitum fluat. </s>
            </p>
            <p id="N13135" type="main">
              <s id="N13137">Quamobrem immeritò nonnulli Ariſtotelem
                <expan abbr="redarguũt">redarguunt</expan>
              ,
                <lb/>
              dicentes, mare habere potius rationem potentiæ mouentis
                <lb/>
              totam puppim cum temone; Nam ſicut ſaxum, vectem cui
                <lb/>
              imponitur ſemper premit appetendo deſcenſum ad ima,
                <lb/>
              & tamen eſt onus reſpectu potentiæ, quæ vectem ſuſtinet in
                <lb/>
              illo ſitu, ita mare, licet ſucceſſiuè temonem impellat, ratio­
                <lb/>
              nem habet oneris reſpectu potentiæ manu tenentis temo­
                <lb/>
              nem in illo ſitu contra ictus eiuſdem maris. </s>
              <s id="N1314C">Quod ſi ipſe
                <lb/>
              temo cum puppi, cui adhæret verè ſimul moueatur à mare,
                <lb/>
              per accidens eſt,
                <expan abbr="proceditq.">proceditque</expan>
              à fluxibilitate aquæ, in qua diu
                <lb/>
              permanere non poteſt puppis omnino immota ad ſuſtinen­
                <lb/>
              dum in ſuo cardine ipſum temonem. </s>
              <s id="N1315B">Motus enim fulcimen­
                <lb/>
              ti per accidens ſe habet ad motum, vel operationem pro­
                <lb/>
              priam vectis; vt motus ſcalmi cum naui, cui eſt affixus ad
                <lb/>
              motionem remi, qui tanquam vectis fulcitur in illo; vel mo­
                <lb/>
              tus cuiuslibet fulcimenti, quod aſportatur cum curru, ad
                <lb/>
              motionem vectis eidem innixi. </s>
              <s id="N13168">Vnde potentia reſpectu ve­
                <lb/>
              ctis dicitur illa, quæ vectem adhibet, onus mouendo, vel ſu­
                <lb/>
              ſtentando, non autem illa, quæ mouet fulcimentum. </s>
              <s id="N1316F">Quare
                <lb/>
              tunc rectè mare diceretur potentia, cum mediante impetu
                <lb/>
              incuſſo in temonem, ipſo tanquam vecte adhibito, moueret
                <lb/>
                <expan abbr="manũ">manum</expan>
              gubernatoris. </s>
              <s id="N1317B">
                <expan abbr="">Cum</expan>
              igitur contra accidat, nempe, vt po­
                <lb/>
              tius gubernator adhibito temone mare ad latus depellat, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>