Schott, Gaspar, Mechanica hydraulico-pneumatica. Pars I. Mechanicae Hydraulico-pnevmaticae Theoriam continet. , 1657

List of thumbnails

< >
101
101
102
102
103
103
104
104
105
105
106
106
107
107
108
108
109
109
110
110
< >
page |< < of 203 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb xlink:href="051/01/101.jpg" pagenum="70"/>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg139"/>
                <emph type="italics"/>
              Aquæ par­
                <lb/>
              tes inferio­
                <lb/>
              res
                <expan abbr="premũ-tur">premun­
                  <lb/>
                tur</expan>
              à ſupe­
                <lb/>
              rioribus ad
                <lb/>
              perpendicu­
                <lb/>
              lum incum­
                <lb/>
              bentibus.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              Proprietas V.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              Aquâ in ſitu naturali conſiſtente, partes ſuperiores non
                <lb/>
              premunt inferiores.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>PAtet hoc ex multis ſignis. </s>
              <s>Primò enim alioquin partes aquæ
                <lb/>
              inferiores eſſent denſiores ſuperioribus, quia
                <expan abbr="cõpreſſæ">compreſſæ</expan>
              eſſent. </s>
              <s>
                <lb/>
              Secundò, vrinatores infra aquam exiſtentes non ſentiunt pon­
                <lb/>
              dus aquarum incumbentium ſibi. </s>
              <s>Tertiò, herbæ leviſſimæ intra
                <lb/>
              aquam creſcentes, & in altum aſſurgentes, non ſternuntur ab
                <lb/>
              aqua ſuperincumbente. </s>
              <s>Quartò, corpus grave fune alligatum
                <lb/>
              & infra aquam demerſum, ſuſtinetur à manu, & extrahitur, tan­
                <lb/>
              ta facilitate, quanta ſuſtineretur & extraheretur, ſi nulla aqua illi
                <lb/>
              incumberet; imò maiorietiam facilitate, quoniam gravia mi­
                <lb/>
              nùs ponderantintra, quàm extra aquam. </s>
              <s>Quintò, ſitula aquâ
                <lb/>
              plena levior eſt intra aquam, quàm extra: Curhoc, niſi quia
                <lb/>
              aqua intra aquam non ponderat? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              Poriſma.
                <emph.end type="center"/>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg140"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg140"/>
                <emph type="italics"/>
              Aquæ con­
                <lb/>
              ſiſtentis par­
                <lb/>
              tes ſuperio­
                <lb/>
              res non pre­
                <lb/>
              munt actu
                <lb/>
              inferiores.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>COlligitur hinc, quando Archimedes, alijque dicunt, omnes
                <lb/>
              aquæ partes, dum ea in ſitu conſiſtit naturali, a qualiter pre­
                <lb/>
              mi, non eſſe ſermonem de actuali preſſione, ſed ſolùm de aptitu­
                <lb/>
              dinali. </s>
              <s>Premi vnum ab alio aptitudinaliter, eſt, habere ſupra
                <lb/>
              ſe grave non ſuſtentatum; at premi actualiter eſt ita habere ſu­</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg141"/>
                <lb/>
              pra ſe grave non ſuſtentatum, vt ablato impedimento cedere co­
                <lb/>
              gatur corpori incumbenti; & niſi cedat, comprimatur. </s>
              <s>Vel di­
                <lb/>
              cendum eſt, premi quidem partes humidi inferiores à ſuperio­
                <lb/>
              ribus ſibi ſuperin cumbentibus, at non comprimi. </s>
              <s>Solùm ergo
                <lb/>
              partes ſuperiores aquæ actu premunt inferiores, quando vel ab
                <lb/>
              alio premuntur ſuperiores, vel quando ſunt altiores alijs partibus
                <lb/>
              contiguis in eodem vaſe, aut in duobus vaſis inter ſe communi­
                <lb/>
              cantibus, vt videbimus, cùm de Siphonibus agetur; vel denique
                <lb/>
              quando infra ſe habent inferiores immediatè corpus levius ſe in
                <lb/>
              ſpecie, v.g. aërem, aut tenuiſſimum fundum; in omnibus enim
                <lb/>
              hiſce caſibus partes inferiores cedunt quidem ſuperioribus, at
                <lb/>
              minimè ab illis comprimuntur. </s>
              <s>Hinc eſt, quòd aqua effluatè
                <lb/>
              foramine in fundo aut latere vaſis. </s>
              <s>Hinc etiam eſt, quòd </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>