152152A*PPENDIX*
rientia verò contra Ariſtotelem iſtiuſmodi eſt;
ſumito duos plumbeos globos
(quod Cl. vir I*OANNES* G*ROTIVS* ſedulus naturæ indagator, & ego
quondam experti ſumus) ponderis ratione decupla, eos altitudine 30 pedum
pariter demittito in ſubjectum aſſerem, aliudve ſolidum unde ſonus clarè red-
datur; manifeſtè cognoſces leviorem non decuplo tardius graviore, ſed pariter
in aſſerem incidere ut ſonitus utriuſque illiſu redditus unus idemq́ue videatur.
Idem contingit in corporibus magnitudinis æqualis, gravitatis verò decuplæ:
Quare dicta iſta Ariſtotelis proportio à vero aliena eſt. Sed alterum experimen-
tum hujuſmodi cõtra T aiſnerum facit: Sumito è goſſipio lanavè tenue quoddam
& exile filum, atq; ſarcinulam ex eadem materia pondere unius libræ densè fir-
miterq́ue colligatam, & formâ filo ſimili, hęc pariter quinque aut ſex pedum al-
titudine demittito, re ipſa cognoſces filum longe diutius in aëre morari, quàm
ſarcinulam, etſi fili materia longe compactior denſiorq́; ſit ſarcinulâ quæ mul-
tum aëris admittit. Quare æquale ſpacium ab ipſis pari velocitate nõ tranſitur.
Altera item experientia T aiſnerum redarguit in pondere adſcĕ dente ſive emer-
gente, in phialâ enim vitreâ aquæ plenâ agitatâ, ut multæ excitentur bullulæ
ſimulac quievit videbis majores bullas citiſſime atque unico momento, mino-
res verò emergere tardiùs, minimas autem bullulas inſtar tenuiſſimarum arenu-
larum lentiſſimè, & tanquam teſtudineo gradu ſurſum prorepere, quarum om-
nium motus ab æquali velocitate vel tarditate longè abeſt. Atque hactenus de
experientia. Supereſt ut dicamus cur hîc nulla ſit proportio, hoc modo. Quod-
libet corpus movens habet quoddam motus ſui impedimentum, quod in cor-
pore per aërem delato eſt aëris & ſuperficiei ſuæ contactus; ideoq́ue ſimilium
corporum majus, majore quoque afficitur impedimento, ſed quia ſimilia ſolida
ſuperficiebus ſuis non ſunt proportionalia (nam cubi in ratione octupla, ha-
bent ſuperficies ratione quadrupla) nec impedimentis proportionalia eſſe poſ-
ſunt: atque hinc eſt quod minora corpora majus impedimentum patiantur, ra-
tione proportionis, & propterea tardiùs deſcendant quam majora.
(quod Cl. vir I*OANNES* G*ROTIVS* ſedulus naturæ indagator, & ego
quondam experti ſumus) ponderis ratione decupla, eos altitudine 30 pedum
pariter demittito in ſubjectum aſſerem, aliudve ſolidum unde ſonus clarè red-
datur; manifeſtè cognoſces leviorem non decuplo tardius graviore, ſed pariter
in aſſerem incidere ut ſonitus utriuſque illiſu redditus unus idemq́ue videatur.
Idem contingit in corporibus magnitudinis æqualis, gravitatis verò decuplæ:
Quare dicta iſta Ariſtotelis proportio à vero aliena eſt. Sed alterum experimen-
tum hujuſmodi cõtra T aiſnerum facit: Sumito è goſſipio lanavè tenue quoddam
& exile filum, atq; ſarcinulam ex eadem materia pondere unius libræ densè fir-
miterq́ue colligatam, & formâ filo ſimili, hęc pariter quinque aut ſex pedum al-
titudine demittito, re ipſa cognoſces filum longe diutius in aëre morari, quàm
ſarcinulam, etſi fili materia longe compactior denſiorq́; ſit ſarcinulâ quæ mul-
tum aëris admittit. Quare æquale ſpacium ab ipſis pari velocitate nõ tranſitur.
Altera item experientia T aiſnerum redarguit in pondere adſcĕ dente ſive emer-
gente, in phialâ enim vitreâ aquæ plenâ agitatâ, ut multæ excitentur bullulæ
ſimulac quievit videbis majores bullas citiſſime atque unico momento, mino-
res verò emergere tardiùs, minimas autem bullulas inſtar tenuiſſimarum arenu-
larum lentiſſimè, & tanquam teſtudineo gradu ſurſum prorepere, quarum om-
nium motus ab æquali velocitate vel tarditate longè abeſt. Atque hactenus de
experientia. Supereſt ut dicamus cur hîc nulla ſit proportio, hoc modo. Quod-
libet corpus movens habet quoddam motus ſui impedimentum, quod in cor-
pore per aërem delato eſt aëris & ſuperficiei ſuæ contactus; ideoq́ue ſimilium
corporum majus, majore quoque afficitur impedimento, ſed quia ſimilia ſolida
ſuperficiebus ſuis non ſunt proportionalia (nam cubi in ratione octupla, ha-
bent ſuperficies ratione quadrupla) nec impedimentis proportionalia eſſe poſ-
ſunt: atque hinc eſt quod minora corpora majus impedimentum patiantur, ra-
tione proportionis, & propterea tardiùs deſcendant quam majora.
Imò quamvis ſuperficies corporibus ſuis eſſent proportionales, medium ta-
men per quod cadunt, quodammodo proportionem hanc evertit, ut in duobus
corpo ribus altero in aqua innatante, altero mergente animad erti facilè poteſt,
in quibus impedimenta ſuperficierum quandam inter ſe habent rationem, tem-
pora verò nullam, ideoq́ue proportionalia non ſunt. ſed dicat aliquis id intelli-
gi ſolum cæteris paribus, videlicet quando utrumque corpus mergetur. Nego
tamen in his ullam proportionem conſiſtere. Sumptis enim duobus corporibus
A, B quarum utrumque in aqua mergatur, ſintq́ue in dicta proportione. his po-
ſitis, manifeſtum eſt infinita poſſe inveniri corpora inæquali gravitate minori
quàm B, & quæ in aqua demergantur, paulatimq́ue ita propius accedetur ad
corpus immerſabile, cujus nulla cum corpore quod mergitur ſit proportio. Sed
illis eò contimè accedentibus, atque A, B in data proportione conſiſtentibus,
certè nullum infinitorũ illorum corporum ipſi A comparatum proportionem
iſtam habebit; quia ſi in his eſſet, certè ad alterum non accederent quod theſi
cõceſſæ repugnat. Quamobrem medium quoque per quod corpora permeant
dictam proportionem prohibet.
men per quod cadunt, quodammodo proportionem hanc evertit, ut in duobus
corpo ribus altero in aqua innatante, altero mergente animad erti facilè poteſt,
in quibus impedimenta ſuperficierum quandam inter ſe habent rationem, tem-
pora verò nullam, ideoq́ue proportionalia non ſunt. ſed dicat aliquis id intelli-
gi ſolum cæteris paribus, videlicet quando utrumque corpus mergetur. Nego
tamen in his ullam proportionem conſiſtere. Sumptis enim duobus corporibus
A, B quarum utrumque in aqua mergatur, ſintq́ue in dicta proportione. his po-
ſitis, manifeſtum eſt infinita poſſe inveniri corpora inæquali gravitate minori
quàm B, & quæ in aqua demergantur, paulatimq́ue ita propius accedetur ad
corpus immerſabile, cujus nulla cum corpore quod mergitur ſit proportio. Sed
illis eò contimè accedentibus, atque A, B in data proportione conſiſtentibus,
certè nullum infinitorũ illorum corporum ipſi A comparatum proportionem
iſtam habebit; quia ſi in his eſſet, certè ad alterum non accederent quod theſi
cõceſſæ repugnat. Quamobrem medium quoque per quod corpora permeant
dictam proportionem prohibet.
Cumq́ue in mediis ordinatiſſimis &
ubique homogeneis nullam motus &
impedimentorum proportionem ineſſe demonſtraverimus, ubi ſimplex ſuper-
ficiei cum aëre vel aqua ſit contactus. longè firmiori ratione nulla proportio
inerit exemplis magis inordinatis materiæq́ue non unius generis ſed variæ, ut
in machinis partim ligneis partim ferreis cæterisq́ue ſimilibus, namq́ue ibi
impedimentorum proportionem ineſſe demonſtraverimus, ubi ſimplex ſuper-
ficiei cum aëre vel aqua ſit contactus. longè firmiori ratione nulla proportio
inerit exemplis magis inordinatis materiæq́ue non unius generis ſed variæ, ut
in machinis partim ligneis partim ferreis cæterisq́ue ſimilibus, namq́ue ibi