Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000914">
                <pb pagenum="49" xlink:href="009/01/049.jpg"/>
                <emph type="italics"/>
              punctum, & rectum; etenim ſecundum quod linea, & triangulo, ſecundum quod
                <lb/>
              triangulum duo recti: etenim per ſe triangulum duobus rectis æquale. </s>
              <s id="s.000915">Vniuerſale
                <lb/>
              autem eſt tunc, quando in quolibet, & primo monſtratur, vt duos rectos habere,
                <lb/>
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              figuræ eſt vniuerſale, quamuis eſt monſtrare de figura, quod duos rectos habet,
                <lb/>
              ſed non de qualibet figura,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              vtitur qualibet figura monstrans, quadrangulum
                <lb/>
              enim figura a quidem est, non habet autem duobus rectis æquales. </s>
              <s id="s.000916">Aequicrus verò
                <lb/>
              habet quidem
                <expan abbr="quodcunq;">quodcunque</expan>
              duobus rectis æquales, ſed non primò, ſed triangulum
                <lb/>
              prius. </s>
              <s id="s.000917">quod igitur quoduis primum monſtratur duos rectos habens, aut
                <expan abbr="quodcunq;">quodcunque</expan>
                <lb/>
              aliud, huic primo ineſt vniuerſale, & demonstratio de hoc vniuerſaliter eſt, de alijs
                <lb/>
              verò quodammodo, non per ſe,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              de æquicrure eſt vniuerſaliter, ſed in plus)
                <emph.end type="italics"/>
              pro
                <lb/>
              quorum intelligentia neceſſaria ſunt ea, quæ primo Priorum ſecto 3. cap. 1.
                <lb/>
              ſcripſimus. </s>
              <s id="s.000918">deinde memineris figuram vniuerſaliorem eſſe triangulo, & tri­
                <lb/>
              angulum vniuerſalius æquicrure. </s>
              <s id="s.000919">quando ait (vt duos rectos habere) vult
                <lb/>
              dicere, habere duos angulos rectos non actu, ſed potentia; quæ affectio eſt
                <lb/>
              trianguli, quia, vt ſuperius diximus, habet tres angulos æquales duobus
                <lb/>
              rectis angulis: quæ proprietas vniuerſaliter, & primò competit triangulo.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.000920">non autem figuræ, quia figura eſt vniuerſalior. </s>
              <s id="s.000921">
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              iſoſceli, quia iſoſceles eſt
                <lb/>
              reſtrictius triangulo. </s>
              <s id="s.000922">omittimus reliqua ſingillatim exponere, tum quia ſa­
                <lb/>
              tis clara ſunt, tum quia ab interpretibus benè explicantur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000923">
                <arrow.to.target n="marg26"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000924">
                <margin.target id="marg26"/>
              26</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000925">Tex. 13.
                <emph type="italics"/>
              (Si quis igitur monſtrauerit, quod rectæ
                <expan abbr="">non</expan>
              coincidunt, videbitur
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
                <lb/>
              huius eſſe demonstratio, eo quod in omnibus eſt rectis; non eſt autem: ſi quidem
                <lb/>
              non quoniam ſic æquales, fit hoc, ſed ſecundum quod
                <expan abbr="quomodocunq;">quomodocunque</expan>
              æquales)
                <emph.end type="italics"/>
              pro­
                <lb/>
              ponit tres errores, qui circa demonſtrationem de vniuerſali contingunt,
                <lb/>
              quos omnes Geometricis exemplis illuſtrat; affert autem primo pro tertio
                <lb/>
              errore duo exempla, quorum primum in præmiſſis verbis continetur,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
                <lb/>
              ex 28. primi Elem. deſumitur, quam propterea primo loco exponendam
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.049.1.jpg" place="text" xlink:href="009/01/049/1.jpg" number="18"/>
                <lb/>
              cenſui. </s>
              <s id="s.000926">Quando igitur duæ rectæ conſtitu­
                <lb/>
              tæ fuerint, vt A B, C D, in quas alia recta,
                <lb/>
              vt G F, incidens, faciat duos angulos in­
                <lb/>
              ternos, reſpectu rectarum A B, C D, & ad
                <lb/>
              eaſdem partes rectæ E F, vt ſunt ex parte
                <lb/>
              ſiniſtra anguli A G H, C H G; exparte ve­
                <lb/>
              rò dextra B G H, D H G; ſi
                <expan abbr="inquã">inquam</expan>
              linea E F,
                <lb/>
              fecerit duos illos angulos ex parte ſiniſtra ſimul ſumptos, æquales duobus
                <lb/>
              rectis angulis, vel duos ex parte dextra pariter æquales duobus rectis, pro­
                <lb/>
              bat Euclides rectas A B, C D, non concurrere, ſiue parallelas eſſe. </s>
              <s id="s.000927">Verum,
                <lb/>
              quia linea E F, poteſt facere aliquando prædictos angulos non
                <expan abbr="tantũ">tantum</expan>
              æqua­
                <lb/>
              les duobus rectis, verum etiam rectos, quo etiam modo
                <expan abbr="probarẽtur">probarentur</expan>
              cædem
                <lb/>
              lineæ eſſe parallelæ, vt in ſequenti figura, cum ſint anguli A G I, C I G, re­
                <lb/>
                <figure id="id.009.01.049.2.jpg" place="text" xlink:href="009/01/049/2.jpg" number="19"/>
                <lb/>
              cti, probabitur de rectis A B, C D, æquidiſtan­
                <lb/>
              tia. </s>
              <s id="s.000928">Ex his facile textum in hunc modum expo­
                <lb/>
              nemus; ſi quis igitur monſtrauerit, quod rectæ
                <lb/>
              A B, C D, nunquam coincidunt, etiamſi in infi­
                <lb/>
              nitum producantur, ſeu quod ſunt æquidiſtantes,
                <lb/>
              quando anguli prædicti interni ſunt duo recti,
                <lb/>
              videbitur
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              huius eſſe demonſtratio de vniuerſali per ſe, & de primo </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>