Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000928">
                <pb pagenum="50" xlink:href="009/01/050.jpg"/>
              biecto, vel ſecundum quod ipſum, eò quod probatur vniuerſaliter de lineis
                <lb/>
              omnibus habentibus prædictos angulos rectos. </s>
              <s id="s.000929">non autem de omni, ſecun­
                <lb/>
              dum quod ipſum, ſi quidem non competit affectio hæc, eſſe parallelas, li­
                <lb/>
              neis habentibus illos angulos rectos actu; ſed primò, & vniuerſaliter, & ſe­
                <lb/>
              cundum quod ipſum competit lineis habentibus illos angulos æquales duo­
                <lb/>
              bus rectis,
                <expan abbr="quomodocunq;">quomodocunque</expan>
              æquales ſint duobus rectis, ſiue ambo ſint recti,
                <lb/>
              ſiue vnus acutus, alter obtuſus, ſed tamen ambo ſimul æquentur duobus re­
                <lb/>
              ctis, quales ſunt lineæ primæ figuræ. </s>
              <s id="s.000930">In tertio igitur errore, vniuerſale exi­
                <lb/>
              ſtit quidem, & habet nomen, ſed tamen prætermittetur, ſeu ſtrictius ſume­
                <lb/>
              tur, quam oportet. </s>
              <s id="s.000931">alij latini, quos quidem viderim, præter Zabarellana
                <lb/>
              perperam omnino ob mathematicarum ignorantiam, exemplum iſtud in­
                <lb/>
              terpretantur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000932">
                <arrow.to.target n="marg27"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000933">
                <margin.target id="marg27"/>
              27</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000934">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Et ſi triangulum non eſſet aliud, quam Iſoſceles, ſecundum quod Iſo­
                <lb/>
              ſceles videretur
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              ineſſe)
                <emph.end type="italics"/>
              iſtud eſt ſecundum exemplum tertij erroris. </s>
              <s id="s.000935">Por­
                <lb/>
              rò cum tres ſint ſpecies triangulorum, æquilaterum, Iſoſceles, Scalenum, ſi
                <lb/>
              accideret, vt ex illis tribus vna tantum ſpecies, v. g. Iſoſceles in mundo re­
                <lb/>
              periretur;
                <expan abbr="tuncq́">tuncque</expan>
              ; quiſpiam de Iſoſcele oſtenderet affectionem quampiam,
                <lb/>
              putans ſe
                <expan abbr="oſtẽdiſſe">oſtendiſſe</expan>
              paſſionem de proprio ſubiecto, & primo, falleretur, quia
                <lb/>
              aifectio illa competeret Iſoſceli, non vt huic ſpeciei Iſoſcelis, ſed quatenus
                <lb/>
              eſt triangulum, cui primo, & per ſe, & ſecundum quod ipſum conuenit. </s>
              <s id="s.000936">hoc
                <lb/>
              loco diſceſſimus à Zabarella, qui putat iſtud eſſe exemplum primi erroris,
                <lb/>
              cum verba textus adeo clara ſint, vt expoſitionem illius nullo modo admit­
                <lb/>
              tant. </s>
              <s id="s.000937">ſunt autem hæc textus verba
                <emph type="italics"/>
              (Et ſi triangulum non eſſet aliud, quam Iſo­
                <lb/>
              ſceles, ſecundum quod Iſoſceles videretur
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              ineſſe)
                <emph.end type="italics"/>
              quibus verbis manifeſtè
                <lb/>
              apparet Ariſt. accipere pro ſubiecto vniuerſali non indiuiduum vnum, vt in
                <lb/>
              primo errore contingit, ſed ſpeciem loco generis, ſcilicet Iſoſceles, quod
                <lb/>
              eſt ſpecies trianguli pro genere ipſo, nimirum pro Triangulo. </s>
              <s id="s.000938">ait enim, ſi
                <lb/>
              non eſſet aliud, quam Iſoſceles,
                <expan abbr="ſecundũ">ſecundum</expan>
              quod Iſoſceles: quibus verbis cla­
                <lb/>
              rè ſpeciem, non indiuiduum, ſignificat, ex his duobus exemplis manifeſtus
                <lb/>
              eſt tertius error, qui erat, quando erat
                <emph type="italics"/>
              (vt in parte totum)
                <emph.end type="italics"/>
                <expan abbr="quodq́">quodque</expan>
              ; illis verbis
                <lb/>
              expoſuerat
                <emph type="italics"/>
              (vel contingit etiam, vt in parte totum, in quo monſtratur: ijs enim,
                <lb/>
              quæ ſunt in parte inerit quidem demonſtratio, & erit de omni, ſed tamen non erit
                <lb/>
              huius primi vniuerſaliter demonſtratio. </s>
              <s id="s.000939">dico autem huius primi, ſecundum quod
                <lb/>
              huius demonstrationem, quando ſit primi vniuerſaliter)
                <emph.end type="italics"/>
              ideſt, quando vniuerſale
                <lb/>
              ſubiectum exiſtit quidem, ſed tamen non de ipſo ſit demonſtratio, ſed de ali­
                <lb/>
              qua parte ipſius, v. g. de ſpecie aliqua demonſtratur aliquid, quod deberet
                <lb/>
              oſtendi primò de ipſo vniuerſali, cum illi primò competat.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000940">
                <arrow.to.target n="marg28"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000941">
                <margin.target id="marg28"/>
              28</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000942">Ibidem
                <emph type="italics"/>
              (Et proportionale, quod alternatim, ſecundum quod numeri, & ſecun­
                <lb/>
              dum quod lineæ, & ſecundum quod ſolida, & ſecundum quod tempora: quemad­
                <lb/>
              modum & monſtrabatur aliquando ſeorſum, contingens
                <expan abbr="vtiq;">vtique</expan>
              de omnibus vnica
                <lb/>
              demonſtratione monſtrari; ſed quia non ſunt nominatum quidam omnia hæc vnum,
                <lb/>
              numeri, longitudines, tempora ſolida, & ſpecie differunt à ſeinuicem ſeorſum
                <expan abbr="ac-cipiebãtur">ac­
                  <lb/>
                cipiebantur</expan>
              . </s>
              <s id="s.000943">nunc autem vniuer aliter monſtratur,
                <expan abbr="neq;">neque</expan>
              enim ſecundum quod lineæ,
                <lb/>
              aut ſecundum quod numeri, inerat; ſed ſecundum quod hoc, quod vniuerſale ſup­
                <lb/>
              ponunt eſſe)
                <emph.end type="italics"/>
              affert exemplum ſecundi erroris, qui accidit, quando vniuerſa­
                <lb/>
              le exiſtit quidem, ſed tamen eſt innominatum, pro cuius explicatione </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>