1ueraſſe, ſed ſuperiori etiam ætate id ipſum Hieron.
Cardan. libro de ſubtili
tate conatus eſt, neque irrito conatu, demonſtrare; qui præterea idem cum
ſe ipſo ſenſiſſe ait Albumazar. quibus etiam ex antiquis Seneca annumeran
dus eſt. prędicti autem recentiores omnes varijs demonſtrationibus ex ac
curata obſeruatione erutis illud certò certius confirmare contendunt: idque;
non in vno dumtaxat, ſed in quinque cometis; quorum demonſtrationes apud
Tychonem partim in progymn. partim in epiſt. fuſius explicatas reperies.
tate conatus eſt, neque irrito conatu, demonſtrare; qui præterea idem cum
ſe ipſo ſenſiſſe ait Albumazar. quibus etiam ex antiquis Seneca annumeran
dus eſt. prędicti autem recentiores omnes varijs demonſtrationibus ex ac
curata obſeruatione erutis illud certò certius confirmare contendunt: idque;
non in vno dumtaxat, ſed in quinque cometis; quorum demonſtrationes apud
Tychonem partim in progymn. partim in epiſt. fuſius explicatas reperies.
2. Quarum potiſſima illa eſt, quæ ex parallaxi, ſeu aſpectus diuerſitate
deſumitur, certiſſimum enim eſt lumen illud eſſe altero ſublimius, quod mi
norem exhibet parallaxim: expertos autem ſe eſſe hi omnes, affirmant ho
ſce quinque cometas multò minorem pati parallaxim, quam Lunam; imò
quempiam minorem, quàm Sol ipſe patiatur, quo poſito manifeſtè conuin
ceretur eos omnes ſupra Lunam in ætherea regione effulſiſſe.
deſumitur, certiſſimum enim eſt lumen illud eſſe altero ſublimius, quod mi
norem exhibet parallaxim: expertos autem ſe eſſe hi omnes, affirmant ho
ſce quinque cometas multò minorem pati parallaxim, quam Lunam; imò
quempiam minorem, quàm Sol ipſe patiatur, quo poſito manifeſtè conuin
ceretur eos omnes ſupra Lunam in ætherea regione effulſiſſe.
3. Ratio, qua etiam ante nouas obſeruationes vti ſolebant, deſumitur
ex motu cometæ diurno, quo ſcilicet oritur, & occidit, quemadmodum cæ
tera ſydera, hoc eſt ſpatio 24. horarum diurnam conuerſionem circa totam
terram abſoluit. ſi igitur comete eſſet in ſublimiori aeris regione, vbi cæte
ra ignita meteora collocantur, mouereturque; diurno motu circa terram, ſe
queretur neceſſariò eum tanta velocitate videri à nobis circumferri, vt po
tius fulgor quidam, ſeu radius pertranſiens ab oriente in occidentem appa
reret, quam ſtella quędam: idque; propter propinquitatem; aſtra enim ob ni
miam diſtantiam videntur tardè moueri, quamuis velociſſimè moueantur.
ex motu cometæ diurno, quo ſcilicet oritur, & occidit, quemadmodum cæ
tera ſydera, hoc eſt ſpatio 24. horarum diurnam conuerſionem circa totam
terram abſoluit. ſi igitur comete eſſet in ſublimiori aeris regione, vbi cæte
ra ignita meteora collocantur, mouereturque; diurno motu circa terram, ſe
queretur neceſſariò eum tanta velocitate videri à nobis circumferri, vt po
tius fulgor quidam, ſeu radius pertranſiens ab oriente in occidentem appa
reret, quam ſtella quędam: idque; propter propinquitatem; aſtra enim ob ni
miam diſtantiam videntur tardè moueri, quamuis velociſſimè moueantur.
52[Figure 52]
Quod melius ex ſequenti figura
conuincitur, vbi circulus interior eſt
terra, cuius ſemidiameter A B. cir
culus verò exterior eſt cometæ gy
rus, quem ipſe ſpatio 24. horarum
percurrit, qui ſecundum veram pro
portionem deberet adhuc ipſi terræ
propinquior, ac proinde minor eſſe,
iuxta aeris ſupremam partem. hori
zon eſt recta D C, tangens terram in
B, vbi eſt oculus noſter, qui nihil in
fra ipſam D C, videre poteſt; quare
ſi cometa 24. horarum totum gyrum
D C E, percurrit, non videbitur, niſi
quando percurret portionem D C,
ſupra horizontem; quæ quidem por
tio, neque ſemihoræ reſponderet, ſi fi
gura iuxta veram proportionem conſtrueretur. experientia tamen conſtat,
cometas videri ſupra horizontem tot horis, quot ſtellæ fixæ, ſub quibus mo
uentur: non ergo eſt in ſupremo aere. Quod ſi fiat figura, in qua exterior
cometæ ambitus adeò magnus ſit, vt ipſius portio D C, ſupra horizontem
exiſtens, reſpondeat tempori, quo cometa ſupra noſtrum pariter horizon
tem ſpectatur, ea figura terræ ſemidiametrum A B. toties multiplicabit, vt
ipſi Lunæ circuitui proximè accedat.
conuincitur, vbi circulus interior eſt
terra, cuius ſemidiameter A B. cir
culus verò exterior eſt cometæ gy
rus, quem ipſe ſpatio 24. horarum
percurrit, qui ſecundum veram pro
portionem deberet adhuc ipſi terræ
propinquior, ac proinde minor eſſe,
iuxta aeris ſupremam partem. hori
zon eſt recta D C, tangens terram in
B, vbi eſt oculus noſter, qui nihil in
fra ipſam D C, videre poteſt; quare
ſi cometa 24. horarum totum gyrum
D C E, percurrit, non videbitur, niſi
quando percurret portionem D C,
ſupra horizontem; quæ quidem por
tio, neque ſemihoræ reſponderet, ſi fi
gura iuxta veram proportionem conſtrueretur. experientia tamen conſtat,
cometas videri ſupra horizontem tot horis, quot ſtellæ fixæ, ſub quibus mo
uentur: non ergo eſt in ſupremo aere. Quod ſi fiat figura, in qua exterior
cometæ ambitus adeò magnus ſit, vt ipſius portio D C, ſupra horizontem
exiſtens, reſpondeat tempori, quo cometa ſupra noſtrum pariter horizon
tem ſpectatur, ea figura terræ ſemidiametrum A B. toties multiplicabit, vt
ipſi Lunæ circuitui proximè accedat.