Borro, Girolamo, De motu gravium et levium, 1575

List of thumbnails

< >
111
111
112
112
113
113
114
114
115
115
116
116
117
117
118
118
119
119
120
120
< >
page |< < of 316 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <subchap1>
              <p type="main">
                <s id="s.000680">
                  <pb pagenum="97" xlink:href="011/01/117.jpg"/>
                  <emph type="italics"/>
                manat à forma, & perpessio à materia primam ſui ortus ori­
                  <lb/>
                ginem repetit, hæ duæ ſunt horum effectuum cauſæ, primo
                  <lb/>
                diuerſæ; nam ſi actio à materia manaret; cum vna nume­
                  <lb/>
                ro ſub omnibus formis materia ſit; vna etiam erit omnium
                  <lb/>
                actio: nunc autem, cum diuerſæ diuerſorum corporum actio­
                  <lb/>
                nes appareant: non per materiam vnam, ſed per formas di­
                  <lb/>
                uerſas, diuerſa corpora agunt; neque id quidem immeritò: quo
                  <lb/>
                niam qua ratione corpora ſunt, eadem agunt. </s>
                <s id="s.000681">Sunt autem
                  <lb/>
                non per materiam in ſpecie hac, vel illa, ſed per hanc
                  <expan abbr="formã">formam</expan>
                ,
                  <lb/>
                vel illam: per hanc ergo formam, vel illam, hanc vel illam
                  <lb/>
                actionem abſoluunt: præſertim, cum id, quod agit ei, quod
                  <lb/>
                patitur, præſto ſit per formam; & in materiam alienam,
                  <lb/>
                agens, per formæ vim, tranſeat: vt efficacitate frigiditatis
                  <lb/>
                aqua frigefacit; & ignis per caliditatem calefacit. </s>
                <s id="s.000682">Hinc fit,
                  <lb/>
                vt cauſæ materiales effectus producant, non materia, ſed for­
                  <lb/>
                ma ſimiles; quaſi per formas, & non per materias actiones
                  <lb/>
                abſoluantur. </s>
                <s id="s.000683">Hinc inter genitum, & genitorem ſimilitudo
                  <lb/>
                naſcitur ratione formæ, & non ratione materiæ, vt homo
                  <lb/>
                hominem generat: equus equum, & omnia generatim ex ſui
                  <lb/>
                ſimilibus gignantur. </s>
                <s id="s.000684">Ars item, quæ naturam diligenter imi
                  <lb/>
                tatur, ſimile amat institutum: qualem enim ſpeciem domus
                  <lb/>
                Architectus animo concipit, talem is domum è lignis, &
                  <lb/>
                lapidibus molitur: præterquam quod natura eas res mo­
                  <lb/>
                ueat, atque verſet; in quibus intus incluſa est: vt liquido con­
                  <lb/>
                ſtat, ex definitione naturæ. </s>
                <s id="s.000685">Ars verò vim ſuam rebus exter
                  <lb/>
                nis effingendis adhibet, ita vt ſemper, quod ſiue ab arte, ſiue
                  <lb/>
                à natura gignitur ſimile ſit ei, à quo gignitur ratione formæ,
                  <lb/>
                cui tamquam principio, in generatione datur, vt agat, & non
                  <lb/>
                ratione materiæ quæ in eadem generatione, vt ſubiacens ra­
                  <lb/>
                tionis principium, patitur.
                  <emph.end type="italics"/>
                </s>
              </p>
            </subchap1>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>