Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
10
"/>
eſſentiam rei cuiuſpiam reſpicere videatur; cùm etiam ab hac & ab illa, & re & mente ſeuocari
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg95
"/>
<
lb
/>
poſsint. </
s
>
<
s
>Oportet igitur vt accidentia ſint per ſe & hæc, vel ſint generis vel alicuius partis eius.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>quanquam & valent ad hoc ſeparatim, vt ſenſus ad animal dignoſcendum; vel etiam coniun
<
lb
/>
ctim plura, quæ aliquod commune præſentent,
<
foreign
lang
="
grc
">συνδρομήν</
foreign
>
Græci vocant, ideſt concurſum; &
<
lb
/>
ſpeciatim medici ſigna habent, quæ pathognomonica appellant, quorum auxilio certa genera ve
<
lb
/>
nantur: pluribus ſenſibus vnà de eadem re
<
expan
abbr
="
iudiciũ
">iudicium</
expan
>
facientibus,
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
neque vno ſufficiente, cùm ſin
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg96
"/>
<
lb
/>
gula communius aliquod offerant. </
s
>
<
s
>Proptereà, quanquam notitia ſubſtantiæ tempore acciden
<
lb
/>
tis notitiæ præfertur; aut agitur de doctrina diſtincta, aut præcedere tempore accipiendum pri
<
lb
/>
uatiuè quòd vnà, nec poſterius ſubſtantia noſcatur: nam ſiquid antecedit, tametſi non tempo
<
lb
/>
re; id eſt, vt aiunt, inſtans naturæ: eſt enim accidens ratio per quam ſubſtantia recipitur à ſenſu.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Confert item accidens ad cognoſcendum quid eſt, quòd ex eius natura quę multiplex eſt, vel ma
<
lb
/>
teriam, vel
<
foreign
lang
="
grc
">ἐξ ἀφαιρὲσεως</
foreign
>
, vel etiam
<
foreign
lang
="
grc
">χωρικὴ</
foreign
>
, nouimus eſſe triplex definitionum genus, quod
<
lb
/>
vteretur materia ſenſili, quòd materia intelligenda, vel abiiceret omnino materiam. </
s
>
<
s
>Et hoc in
<
lb
/>
philoſophia Peripatetica tritiſsimum. </
s
>
<
s
>Nam cùm ipſa ſit de rebus ſenſilibus principia ſenſilia
<
lb
/>
ſumere cogitur. </
s
>
<
s
>At, inquies, materia prima ſenſilis non eſt: & tamen eſt principium rerum ſen
<
lb
/>
ſilium. </
s
>
<
s
>Conſueuerunt maiores noſtri reſpondere cauſſas accipi non omnes, ſed propinquas;
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg97
"/>
<
lb
/>
has enim ſolas eſſe ſenſiles, quippe quòd in ſingularibus proximè inſideant. </
s
>
<
s
>At verò quod docet
<
lb
/>
aliquando philoſophus monet me, vt ſenſile communius accipiam, ac dicam ſenſile nonmodo
<
lb
/>
id quod ſenſui poteſt ſubiici, ſed quod quoquo pacto reſpicit materiam. </
s
>
<
s
>Proptereà neque
<
lb
/>
Deus, cùm ſit auctor motus, effugit
<
expan
abbr
="
hãc
">hanc</
expan
>
conſiderationem: hoc enim modo ſunt cauſſæ ſenſilium,
<
lb
/>
& cadunt in ſenſum; quia ſunt principia ſenſilium: vt quanuis per ſe non ſentiantur, quia fa
<
lb
/>
ciant ſenſilia, ad ſenſilia referantur, vel vt ferrum, quo fit ſanitas, ad ſanitatem; vnde item ſa
<
lb
/>
num vocatur. </
s
>
<
s
>Et rerum quidem ſenſilium ſemper & propriè ſcientia ponitur vt ſubiecti: ho
<
lb
/>
rum verò ſcientia propriè non eſt. </
s
>
<
s
>itaque nec ea per ſe ſentiantur oportet; verum ſat eſt, vt ſen
<
lb
/>
tiantur eo qui dictus eſt, modo: nec ob id tollitur quin rerum ſenſilium ſit ſcientia naturalis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>& talia ſunt etiam remotiſsima à ſingularibus, & vniuerſalia maximè, quod ſanè multi philoſo
<
lb
/>
phi præſertim Platonici
<
expan
abbr
="
neglexerũt
">neglexerunt</
expan
>
, quia numeros auctores rerum naturalium fecerint, vel Ideas
<
lb
/>
quas extra materiam eſſe voluere. </
s
>
<
s
>Parum ab his abfuere Pythagorici. </
s
>
<
s
>Nanque etſi numeros
<
lb
/>
accepere qui eſſet in ſenſilibus, & eos vt numero ſpectarunt, numerorum conditiones illis attri
<
lb
/>
buentes,
<
expan
abbr
="
eaſq́ue
">eaſque</
expan
>
ad res ſenſiles applicantes, neque illa obſeruarunt, quæ in numeris inſunt, qua
<
lb
/>
tenus materia fundantur, quod eum facere oportebat, qui naturalis ſcientiæ principia veſtiga
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg98
"/>
<
lb
/>
ret. </
s
>
<
s
>Eiuſdem quoque notæ ſunt, qui puncta, plana, & figuras rerum naturalium principia po
<
lb
/>
nunt, è quorum etiam numero fuit Plato, quanquam hi minus errarunt, quòd illa ſtatuerunt,
<
lb
/>
è quibus ratio probabilis reddi poſſet aliquorum, quæ conducerent ad motum. </
s
>
<
s
>Ita eueniet, vt
<
lb
/>
in phyſicis demonſtrationibus componendis à primis vſque ad vltimas cauſſas procedere liceat,
<
lb
/>
& accipere item illa quæ ſunt nota natura & ſecundum rationem, non ſecundum ſenſum, & ea
<
lb
/>
tamen ſint principia ſenſilium, nec à phyſica methodo aliena. </
s
>
<
s
>Neque enim ſine his vlla de
<
lb
/>
monſtratio poteſt abſolui, ſeu prima ſint, ſeu poſtrema: ſiue in eadem ſerie cauſſarum, ſiue in
<
lb
/>
alia: habent nexum quendam inſolubilem & varia cauſſarum genera inter ſe & in eodem ordi
<
lb
/>
ne, ex quo erumpit effectus, & cùm hic ſit ſingularis à ſingularis cauſſę ſocietate neutiquam di
<
lb
/>
uelluntur, qualia verò ſint quibus principatus effectus ſit committendus non in omni cauſſarum
<
lb
/>
genere communis ratio fortè poterit aſsignari, primas in quibuſdam ferente cauſſa priore ſecun
<
lb
/>
dum naturam, & remotiore, contrà in aliis. </
s
>
<
s
>Sed hæc poſtea diſſerentur vberius. </
s
>
<
s
>In his princi
<
lb
/>
piis & illud numerabitur: Methodum imitari naturam quo ad eius fieri poteſt. </
s
>
<
s
>Nam, ſi metho
<
lb
/>
dus eſt ſcientia artificio tradita, ars verò naturam, quo ad poteſt imitatur, & inuenit quod ipſa de
<
lb
/>
ſiderat, & ſequitur quod oſtendit, methodus quoque neceſſe eſt imitetur naturam, & eundem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg99
"/>
<
lb
/>
progreſſum propemodum faciat. </
s
>
<
s
>Itaque, veluti natura nihil fruſtra molitur, & niſi impediatur,
<
lb
/>
ad finem vſquam perducit, ac fine propoſito mox illa præparat, quibus fine ſuo commodè po
<
lb
/>
tiatur; ſic ars omnia ſtruit ad vſus humanos, ac ſcopo conſtituto prius ordine diſponit deinceps
<
lb
/>
ea ſine quibus conſequentia non conſiſtunt. </
s
>
<
s
>Ita reſoluendo, prius ab eo quod eſt primum in
<
lb
/>
optatis, ad ea ſine quibus hoc non exiſtit, mox componendo, ab eo ſine quo cætera non con
<
lb
/>
ſtant, progreditur ad finem, eumque ordinem ſeruans nihil omittit, nil ſuperuacaneum, & inu
<
lb
/>
tile machinatur. </
s
>
<
s
>Eodem modo methodus ſcientia ſibi propoſita prius de principiis cogitat tan
<
lb
/>
quam fundamentis: his ſuperſtruit demonſtrationes inſiſtens ea via qua res dilucidè explicari
<
lb
/>
queat, vt nihil inculcet inane, nihil redundans: neque ſic præcisè eloquatur, vt oratio pariat ob
<
lb
/>
ſcuritatem, in id præcipuè collimans, vt auditoris habeat rationem, ad cuius ingenium & captum
<
lb
/>
ſingula referre ſtudet. </
s
>
<
s
>Ad hæc mirificè confert ordo, cuius admonitu neceſſaria perſequitur:
<
lb
/>
vnde etiam ſicut in natura vnum quoddam eſt, quod caput eſt vniuerſi ordinis, & ex quo cętera
<
lb
/>
deriuantur: ſic in methodo ſolet eſſe vnum principium commune, quod reliquis omnibus </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>