Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Table of figures
<
1 - 30
[out of range]
>
<
1 - 30
[out of range]
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
86
"/>
<
expan
abbr
="
horũ
">horum</
expan
>
verò hic
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
aſsignat
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
ille verò
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
&
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſunt
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
<
foreign
lang
="
grc
">λόγος & εῖδος. </
foreign
>
</
s
>
<
s
>
<
foreign
lang
="
grc
">ὁ μεν γάρ</
foreign
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg764
"/>
<
lb
/>
<
foreign
lang
="
grc
">λόγος ὁ δὲ τοῦ πράγματος</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>hęc
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
ratio .i. </
s
>
<
s
>definitio,
<
expan
abbr
="
nimirũ
">nimirum</
expan
>
appetitus vltionis eſt ratio, hoc eſt, froma
<
lb
/>
<
foreign
lang
="
grc
"> δὲ τοῦ πράγματος</
foreign
>
, illa verò rei, i. </
s
>
<
s
>illa definitio feruor ſanguinis qui
<
expan
abbr
="
circũ
">circum</
expan
>
cor, aut calidi eſt rei quod
<
lb
/>
eſt
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
quod exiſtit actu eſt: atqui
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
forma extra
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
, ſed in materia; hoc verò
<
expan
abbr
="
iã
">iam</
expan
>
eſt
<
expan
abbr
="
cõ-poſitum
">con
<
lb
/>
poſitum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>oportet
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
eſſe
<
expan
abbr
="
hãc
">hanc</
expan
>
in tali materia, ſi exiſtet, vt in ędificio ratio talis eſſe poterit, quae eſt
<
expan
abbr
="
integu-mentũ
">integu
<
lb
/>
mentum</
expan
>
, quod prohibet
<
expan
abbr
="
noxã
">noxam</
expan
>
quę infertur à ventis, & imbribus & ęſtib. Hic verò .ſ. </
s
>
<
s
>definiens dicet lapi
<
lb
/>
des, & lateres, & ligna: alter
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
in his
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
<
expan
abbr
="
horũ
">horum</
expan
>
gratia.
<
foreign
lang
="
grc
">Τις οῦν ὁ φυσἰκὺς τοῦτων</
foreign
>
; Quis
<
expan
abbr
="
igit̃
">igitur</
expan
>
<
expan
abbr
="
horũ
">horum</
expan
>
na
<
lb
/>
turalis? </
s
>
<
s
>En tibi Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
dubitantẽ
">dubitantem</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
expan
abbr
="
aſſerentẽ
">aſſerentem</
expan
>
<
expan
abbr
="
dialecticũ
">dialecticum</
expan
>
definite per
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Nunquid ilie qui
<
expan
abbr
="
circũ
">circum</
expan
>
<
expan
abbr
="
ma-teriã
">ma
<
lb
/>
teriam</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
rõnẽ
">rationem</
expan
>
verò
<
expan
abbr
="
ignorãs
">ignorans</
expan
>
, an qui per
<
expan
abbr
="
rõnẽ
">rationem</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſolã
">ſolam</
expan
>
; an potius qui ex vtriſque? </
s
>
<
s
>Vbi
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
videre potes ab Ariſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>nihil eſſe
<
expan
abbr
="
aſſertũ
">aſſertum</
expan
>
, quae definitio p
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
ſit naturalis. </
s
>
<
s
>Rurſus interrogat
<
foreign
lang
="
grc
">ἐχθ́νων δέ τὴτις ἑχατεζος</
foreign
>
;
<
lb
/>
ideſt,
<
expan
abbr
="
vterq;
">vterque</
expan
>
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
<
expan
abbr
="
illorũ
">illorum</
expan
>
quis erit? </
s
>
<
s
>i. qui aut per
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſolã
">ſolam</
expan
>
, aut per
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſolã
">ſolam</
expan
>
definiet; phyſicus'ne
<
lb
/>
an dialecticus; an alius
<
expan
abbr
="
quiſpiã
">quiſpiam</
expan
>
pręter hos? </
s
>
<
s
>quę verba
<
expan
abbr
="
oĩa
">omnia</
expan
>
relata ſunt ab interpretibus ad
<
foreign
lang
="
grc
">λὁγον</
foreign
>
, vt ſi
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
ſermonẽ
">ſermonem</
expan
>
dixeris
<
expan
abbr
="
explicantẽ
">explicantem</
expan
>
quid eſt;
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
<
expan
abbr
="
referẽda
">referenda</
expan
>
ſint ad
<
foreign
lang
="
grc
">τὸν ὁζιξον
<
gap
/>
α</
foreign
>
. </
s
>
<
s
>& ſimilitudo generis in cauſſa
<
lb
/>
fuit erroris. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Rñdet
">Respondet</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõſtituta
">conſtituta</
expan
>
diſtinctione
<
expan
abbr
="
ſcientiarũ
">ſcientiarum</
expan
>
, quae
<
expan
abbr
="
quædã
">quædam</
expan
>
eſt de rebus in materia, quatenus
<
expan
abbr
="
hmõi
">huiusmodi</
expan
>
;
<
lb
/>
alia de reb.
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
ſunt in materia
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
tñ
">tantum</
expan
>
, non quoad ſunt in materia, tertia quę de ſeparatis à materia:
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
itaq;
">itaque</
expan
>
inquit. </
s
>
<
s
>An
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſt aliquis qui verſetur in materiæ paſsionib.
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſunt ſeparabiles
<
foreign
lang
="
grc
">μη δ' ἧχωριστὰ</
foreign
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>i. </
s
>
<
s
>quatenus
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſunt ſeparabiles; ſed phyſicus de
<
expan
abbr
="
oĩbus
">omnibus</
expan
>
<
expan
abbr
="
quęcũq;
">quęcunque</
expan
>
talis ſunt corporis, &
<
expan
abbr
="
hmõi
">huiusmodi</
expan
>
materiæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg765
"/>
<
lb
/>
opera, & paſsiones. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
quęcunq;
">quęcunque</
expan
>
verò
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
fuerint eiuſmodi, alius; & de
<
expan
abbr
="
quibuſdã
">quibuſdam</
expan
>
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
artifex, ſi euene
<
lb
/>
rit, i. </
s
>
<
s
>fortè, vt faber, aut medicus. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Nã
">Nam</
expan
>
faber de naturalibus
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
, non vt naturalia ſunt agit, vt qui de ma
<
lb
/>
chinis: etenim aliqua de mathematicis aſſumit; & fortè medicus,
<
expan
abbr
="
dũ
">dum</
expan
>
tractat vulnera circularia,
<
expan
abbr
="
tũc
">tunc</
expan
>
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
<
lb
/>
ad
<
expan
abbr
="
geometrã
">geometram</
expan
>
confugit. </
s
>
<
s
>Reliqua ſunt perſpicua. </
s
>
<
s
>Ex qua interpretatione, qua nulla
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
verbis Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
cõ-gruit
">con
<
lb
/>
gruit</
expan
>
magis; optimè cernis nihil ab Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
conſtitutũ
">conſtitutum</
expan
>
de definitione dialectica, & hinc
<
expan
abbr
="
oẽs
">omnes</
expan
>
<
expan
abbr
="
Latinorũ
">Latinorum</
expan
>
<
lb
/>
nugas atque dubitationes proſterni, & profligari. </
s
>
<
s
>Sic igitur conſideratio
<
expan
abbr
="
formarũ
">formarum</
expan
>
in materia ſenſili,
<
lb
/>
quatenus
<
expan
abbr
="
hmõi
">huiusmodi</
expan
>
, vniuerſa eſt phyſica, ex quo definitiones
<
expan
abbr
="
oẽs
">omnes</
expan
>
naturales abſolutæ ex materia conſta
<
lb
/>
bunt, & illa,
<
expan
abbr
="
vbicunq;
">vbicunque</
expan
>
facta fuerit intelligenda, hoc eſt, à
<
expan
abbr
="
cõditionib
">conditionib</
expan
>
. </
s
>
<
s
>indiuidui ſecreta, quę toto prior
<
lb
/>
erit, formæ pars erit & quiditatis naturalis; quae ab eo forma nequeat,
<
expan
abbr
="
neq;
">neque</
expan
>
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
cogitationis virtute di
<
lb
/>
uelli. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
p̃p̃eà
">Propterea</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
male Lat. 1. de ortu diuiſerunt partes in materiales,
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
formales has, quae formę partes
<
lb
/>
eſſe
<
expan
abbr
="
cenſerẽt
">cenſerent</
expan
>
, illas quae ſolius materiæ
<
expan
abbr
="
vicẽ
">vicem</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſuſtinerẽt
">ſuſtinerent</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Et illæ materia à Philoſopho propriè nuncupatę,
<
lb
/>
&
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
docuerit partes eſſe rei quæ
<
expan
abbr
="
definiẽda
">definienda</
expan
>
eſt, & definitionem docere ſanè quid eſt
<
expan
abbr
="
cõpoſitũ
">compoſitum</
expan
>
ex ea
<
lb
/>
materia in qua actu forma conſiſtit, ſed
<
expan
abbr
="
euolutionẽ
">euolutionem</
expan
>
eius quod à tali materia ſecretum eſt quod eſt
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
àc
<
lb
/>
quiditas quæ eſt ex forma; monuit hæc
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſecũ
">ſecum</
expan
>
<
expan
abbr
="
cõgruere
">congruere</
expan
>
partes rei, partes definitionis,
<
expan
abbr
="
rõnis
">rationis</
expan
>
, quidi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg766
"/>
<
lb
/>
tatis, ac formę:
<
expan
abbr
="
neq;
">neque</
expan
>
<
expan
abbr
="
p̃p̃eà
">propterea</
expan
>
<
expan
abbr
="
tñ
">tantum</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſequit̃
">ſequitur</
expan
>
has eſſe formas & quid eſt:
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
quiditas & forma ſunt indiuidua
<
lb
/>
& tota formaliter, vt
<
expan
abbr
="
dictũ
">dictum</
expan
>
eſt,
<
expan
abbr
="
verũ
">verum</
expan
>
partes
<
expan
abbr
="
earũ
">earum</
expan
>
eſſe quę ſunt materia per ſeipſas, vti partes domus
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
<
lb
/>
ſeparatę
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſunt domus, ſed partes & materia. </
s
>
<
s
>Reſtat nunc vt nonnullus
<
expan
abbr
="
antagoniſtarũ
">antagoniſtarum</
expan
>
<
expan
abbr
="
rõnes
">rationes</
expan
>
diſſol
<
lb
/>
uamus, ſiquid fallacię
<
expan
abbr
="
cõtinent
">continent</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
è noſtris dictis ſeorſum ſit
<
expan
abbr
="
indicãda
">indicanda</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Occurrit
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
nobis Auerroës
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
inquiẽs
">inquiens</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
hoĩs
">hominis</
expan
>
<
expan
abbr
="
quiditatẽ
">quiditatem</
expan
>
eſſe
<
expan
abbr
="
hominẽ
">hominem</
expan
>
vno modo,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
expan
abbr
="
hominẽ
">hominem</
expan
>
verò alio modo; eſſe
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
<
expan
abbr
="
hominẽ
">hominem</
expan
>
, i. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
for-mã
">for
<
lb
/>
mam</
expan
>
<
expan
abbr
="
hoĩs
">hominis</
expan
>
, non eſſe
<
expan
abbr
="
hominẽ
">hominem</
expan
>
, qui eſt
<
expan
abbr
="
cõgregatus
">congregatus</
expan
>
ex materia & forma, quæ
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
ſunt Ariſt. </
s
>
<
s
>ipſius dicta; ex
<
lb
/>
quib. apparet
<
expan
abbr
="
ſolã
">ſolam</
expan
>
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
eſſe
<
expan
abbr
="
hoĩs
">hominis</
expan
>
<
expan
abbr
="
quiditatẽ
">quiditatem</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
neutiq̃
">neutiquam</
expan
>
verò
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Et verò id
<
expan
abbr
="
aſſeueratũ
">aſſeueratum</
expan
>
eſt. </
s
>
<
s
>Sed me
<
lb
/>
miniſſe oportet,
<
expan
abbr
="
duplicẽ
">duplicem</
expan
>
nobis
<
expan
abbr
="
hominẽ
">hominem</
expan
>
offerri
<
expan
abbr
="
alterũ
">alterum</
expan
>
<
expan
abbr
="
vniuerſalẽ
">vniuerſalem</
expan
>
<
expan
abbr
="
collectũ
">collectum</
expan
>
ex hiſce ſingularib. in quo,
<
lb
/>
vel vt rectius
<
expan
abbr
="
dicã
">dicam</
expan
>
, in notione cuius continetur
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
materies in qua ſubſiſtit actu forma quippe car
<
lb
/>
nes, & oſſa, quę toto poſterior eſt;
<
expan
abbr
="
alterũ
">alterum</
expan
>
verò, qui eſt homo
<
expan
abbr
="
mẽtis
">mentis</
expan
>
officio ſeparatus ab hac materia,
<
lb
/>
ſola ea reſeruata, ſine qua forma
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
expan
abbr
="
põt
">potest</
expan
>
nec eſſe neque cogitari, vt corpus
<
expan
abbr
="
organicũ
">organicum</
expan
>
, qui eſt alius ab
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
hoĩe
">homine</
expan
>
illo primo, & eſt
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
, atque eſſentia & quiditas ac forma quę definitione euoluitur: atqui
<
expan
abbr
="
horũ
">horum</
expan
>
<
lb
/>
pars eſt ea materia, quę toto prior eſt;
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
cõprehenditur
">comprehenditur</
expan
>
à forma, vt
<
expan
abbr
="
quicũque
">quicunque</
expan
>
dicit
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
<
lb
/>
ſignificet vnà tale materię genus. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
veruntñ
">veruntamen</
expan
>
definitur ille primus homo, quia primò nobis obiicitur,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg767
"/>
<
lb
/>
& nos cupimus noſſe quid eſt: ergo eius eſt definitio, ſed per
<
expan
abbr
="
definitionẽ
">definitionem</
expan
>
explicatur alter ille homo
<
lb
/>
qui pars eſt huius: nanque hic ex materia conſtat quę toto poſterior eſt, & infinita, ille verò eſt for
<
lb
/>
ma ipſa & quiditas cuius
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
pars ſit materia toto prior, ergo
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
per tale materiæ genus
<
expan
abbr
="
explicat̃
">explicatur</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Igitur quiditas
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſt homo ille primus, ſed hic poſterior, ille habet
<
expan
abbr
="
quiditatẽ
">quiditatem</
expan
>
& in eo materia toto
<
lb
/>
poſterior ſumitur quę excluditur quiditate: altera
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
forma, vtpotè pars formę
<
expan
abbr
="
numerat̃
">numeratur</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Hęc pars,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
toto prior ſit, à poſteriore ſeuocari poteſt; itaque ſine forma concipitur; at ſine ipſa forma nullo
<
lb
/>
modo cogitatione
<
expan
abbr
="
cõprehenditur
">comprehenditur</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ex quo efficitur, vt per ſeipſam abſoluat
<
expan
abbr
="
qõnem
">quaestionem</
expan
>
, ex quo res eſt,
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
<
lb
/>
reſoluitur in
<
expan
abbr
="
materiã
">materiam</
expan
>
; vt ſi quęratur ex quo
<
expan
abbr
="
animãs
">animans</
expan
>
exiſtat, dicam ex corpore difformi, ſed
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
quę
<
lb
/>
ritur quid, quod reſoluitur in
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
ſit eius pars,
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
forma
<
expan
abbr
="
cõcipitur
">concipitur</
expan
>
, nec ab eo materię genere
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
ſeparat̃
">ſeparatur</
expan
>
in ſolutione
<
expan
abbr
="
qõnis
">quaestionis</
expan
>
. </
s
>
<
s
>animans
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
i. quod
<
expan
abbr
="
cõſtat
">conſtat</
expan
>
ex
<
expan
abbr
="
aĩo
">animo</
expan
>
qui eſt actus eiuſmodi corporis. </
s
>
<
s
>Hinc noto
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
qõnẽ
">quaestionem</
expan
>
de materia
<
expan
abbr
="
p̃cedere
">procedere</
expan
>
<
expan
abbr
="
qõni
">quaestioni</
expan
>
de forma
<
expan
abbr
="
tp̃e
">tempore</
expan
>
& origine,
<
expan
abbr
="
tũ
">tum</
expan
>
quae à forma
<
expan
abbr
="
ſegregat̃
">ſegregatur</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
tũ
">tum</
expan
>
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
quae eſt in genera
<
lb
/>
tione,
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
forma abſit, & ea præſente motui terminus imponatur: neque
<
expan
abbr
="
tñ
">tantum</
expan
>
ſimpliciter, quòd forma
<
lb
/>
& actus natura poteſtati
<
expan
abbr
="
formęq́
">formęque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>pręcedunt. </
s
>
<
s
>Quæ verò opponit Achillinus, de illa materia dantur
<
lb
/>
quæ poſterior eſt toto: hęc enim non eſt pars quiditatis, ſed pars ſubſtantię compoſitę, & vehicu
<
lb
/>
lum quiditatis; de illa quæ toto prior eſt, hęc nos aſſerimus eſſe partem quiditatis & formę, & </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>