Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
25
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg251
"/>
<
lb
/>
in ſimili, non approbare. </
s
>
<
s
>Ex quo efficitur, vt nonnunquam ſic argumentatus fuerit Ariſtoteles.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg252
"/>
<
lb
/>
Id ita euenit in hoc. </
s
>
<
s
>Et in omnibus igitur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Quia natura ſimplex eſt & vniformis, neque vites
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg253
"/>
<
lb
/>
ſuas remittit, niſi à contrariis affligatur; neque habet in ſe principium quoddam, ſeu facultatem
<
lb
/>
cuius ope nunc aliquid accipiat, reſpuat aliàs; neque cur id magis nunc quàm mox expetat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>cuiuſmodi in homine reperitur quam voluntatem dicimus. </
s
>
<
s
>idcirco ſemper nititur in ſummum
<
lb
/>
quod poteſt. </
s
>
<
s
>Et cùm ea ſit contrariorum vis, vt ſeſe viciſsim retundant; probabile quoque eſt
<
lb
/>
ipſam plus ab initio valere quàm in progreſſu; nihilominus, quia principio materia repugnat
<
lb
/>
& plagas quæ ab efficiente infliguntur, fortiter repellit; neque facilè induci poteſt vt deſerat il
<
lb
/>
lam formam, qua cum diutius conſueuit; minor eſt ab initio progreſſus. </
s
>
<
s
>At verò cùm materia
<
lb
/>
bonum illud, quod ab efficiente obiicitur, cęperit deguſtare, libenter etiam cedit imperanti, &
<
lb
/>
quaſi vires addens efficienti, magis proficit. (ſemper enim bene mobilior ad virtutem fit etiam
<
lb
/>
quodcunque incrementum ſumpſerit à principio)
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ac ſi demum contrario dominetur efficiens
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg254
"/>
<
lb
/>
ad illum perfectionis gradum promouet, quem, vel in ſe habet, ſibi ſimile in ſpecie producens,
<
lb
/>
ſi fuerit vniuocum; (quicquid enim deficit, materiæ
<
expan
abbr
="
prohibentisq́
">prohibentisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>vitio tribuendum) vel con
<
lb
/>
tinet virtute, & modo quodam præſtantiore quàm ſi actu poſsideret tantum eo tempore confe
<
lb
/>
rens, quantum materia poteſt accipere. </
s
>
<
s
>Nanque & id ſenſus oſtendit eſſe duo cauſſarum gene
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg255
"/>
<
lb
/>
ra, quorum vnum ſit vniuocum, vt cùm homo hominem gignit, alterum verò quod ab Ariſto
<
lb
/>
tele nominatur actus, ſiue perfectio; ſiquidem vibex à baculo non ſibi ſimili producatur. </
s
>
<
s
>nun
<
lb
/>
quam prouehit vlterius: niſi fortè habilitas materiæ tanta fuerit, vt paullo momento poſsit im
<
lb
/>
pelli. </
s
>
<
s
>Nam facilius eſt voluere globum quàm cubum. </
s
>
<
s
>Itaque nihil agit vltra gradum ſuum;
<
lb
/>
efficiens quidem vniuocum nihilo plus contribuens quàm in ſe habeat; materia verò non acci
<
lb
/>
piens, niſi id quod ipſa ſubſtinere poteſt, vbi efficiens ſit diuerſum. </
s
>
<
s
>ac ſiquando ſecus appareat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>cauendum eſt ne forte ſit accidens: nanque album per accidens efficit animal, neúe etiam inſtru
<
lb
/>
mentum; huius verò proprium eſt, vt alterius virtute munitum moueat. </
s
>
<
s
>itaque illius beneficio
<
lb
/>
plus multo poteſt quàm per ſe ipſum valeret. </
s
>
<
s
>aut ne id propenſioni materiæ ſit adſcribendum:
<
lb
/>
quia ſæpe ſit vt ipſa per ſe moueatur eodem modo, quo ab efficiente moueretur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>paullo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg256
"/>
<
lb
/>
momento plurimum impellitur. </
s
>
<
s
>Proinde monebat Galenus
<
emph
type
="
sup
"/>
d
<
emph.end
type
="
sup
"/>
nonnulla exiguum conſecuta
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg257
"/>
<
lb
/>
momentum maximos progreſſus interdum facere. </
s
>
<
s
>quare etſi vera propoſitio; propter id quod
<
lb
/>
naſcitur ex euento, facta dubia probationem aliquam poſtulare viſa eſt: itaque ſic confirmari
<
lb
/>
potuit. </
s
>
<
s
>tum quòd eius oppoſitum tollit aliud principium quod eſt
<
expan
abbr
="
euidẽtiſsimum
">euidentiſsimum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>omnes enim
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg258
"/>
<
lb
/>
fatentur vniuerſa ex Deo eſſe,
<
expan
abbr
="
eumq́
">eumque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>eſſe cauſſam omnium perfectiſsimam. </
s
>
<
s
>atqui non valeret, ex
<
lb
/>
ipſo ſunt omnia, ergo eſt cauſſa perfectiſsima, nam dicet
<
expan
abbr
="
quãuis
">quanuis</
expan
>
dicere poſſet aliquis, id quod eſt
<
lb
/>
perfectius, ab eo produci, quod eſt imperfectius, tum item ſi effectus quàm cauſſa perfectior eſſe
<
lb
/>
poſſet: diuidamus cogitatione effectum in duo, nempe in id quo
<
expan
abbr
="
ſecundũ
">ſecundum</
expan
>
perfectionem adæquat
<
lb
/>
ſuam cauſſam, & in id quod exuperat: quæro vnde'nam habeat effectus ille exuperantiam, non
<
lb
/>
ex ſe: quia quicquid eſt in effectu, habet cauſſam, non à cauſsis: quia nihil dat, quod non habet
<
lb
/>
actu, ſeu virtute, Quòd ſiquando par fuerit, aut propemodum vtriuſque contrarij robur & agen
<
lb
/>
tis & patientis, in tertium vtraque ſimul degenerant. </
s
>
<
s
>Omnis verò efficientis promotio ſenſim
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
paullatimq́
">paullatimque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>fit, vt
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
appareat vllo vnquàm tempore naturam ab extremo ad extremum facere
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg259
"/>
<
lb
/>
mutationem, niſi per certa & conuenientia media feratur. </
s
>
<
s
>Nam ſicuti bonus grammaticus ac
<
lb
/>
cipiens puerum informandum prius vocem componere docet; deinde monſtrat vocum notas;
<
lb
/>
tum inſtituit ad orationem ſtruendam, ad extremum tradit præcepta ornatè loquendi: ſic natu
<
lb
/>
ra per debitos apparatus ab imo ad ſummum procedit. </
s
>
<
s
>Neque tantum ordinatus iſte progreſ
<
lb
/>
ſus in rebus producendis obſeruatur; verùm ſi ordinem quoque rerum ſpectes, ab imo quod
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg260
"/>
<
lb
/>
eſt propemodum nihil, ad
<
expan
abbr
="
ſummũ
">ſummum</
expan
>
per interualla conuenientia procedit. </
s
>
<
s
>Cęterùm de hoc aliàs.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Nunc illud ſpeculemur, quemadmodum natura efficiendo media tranſeat. </
s
>
<
s
>Id autem accipien
<
lb
/>
dum nobis eſt, cùm in habentibus intentionem & remiſsionem, tùm in omnibus aliis mutationi
<
lb
/>
bus per ſe, quæ ſcilicet non pendent ex alia mutatione, etenim ex eo dexter cùm ego tibi ſim, fio
<
lb
/>
ſiniſter; non ſanè, quia muter; ſed quòd tu ipſe moueris: at verò albus fio, aliquid ipſe accipiens,
<
lb
/>
& in me ipſo facta perturbatione. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
e
<
emph.end
type
="
sup
"/>
De his ergo mutationibus loquor. </
s
>
<
s
>In omnibus autem acci
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg261
"/>
<
lb
/>
pio per hæc tempora, quod pluribus poſteà perpendetur, ineſſe neceſſario quædam media, ſeu
<
lb
/>
gradus quoſdam, ſeu materiæ proceſſus & poteſtatis, quibus ab imo & non ente ad ſummum &
<
lb
/>
oppoſitum perducatur, vt cùm à primo gradu ad octauum albedo ſit prouehenda, natura à pri
<
lb
/>
mo ad ſecundum, mox ad tertium, & ſic ordinatè procedendo producit albedinem. </
s
>
<
s
>Hęc quidem
<
lb
/>
media ſunt, quæ vocat Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
f
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ita definiens. </
s
>
<
s
>In quod prius aptum natura eſt perue
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg262
"/>
<
lb
/>
nire id quod mutatur, quàm in quod vltimum mutatur, ſecundum naturam continuè mutatio
<
lb
/>
nem patiens, vbi mutatio vult eſſe continua, non intermiſſa; ſiquidem, vbi intermittatur, illud
<
lb
/>
momentum, in quo mutatio ceſſat, iam extremum eſt, quo res iam mutata eſt & exiſtit, non am
<
lb
/>
plius mutatur. </
s
>
<
s
>ac ſiquid ipſi reſpondeat, quod ſit ſecundum naturam, ideſt forma: ſin minus; </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>