Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
26
"/>
eſt quiddam imperfectum. </
s
>
<
s
>quamquàm de hoc poſtea tractabitur. </
s
>
<
s
>& cùm hoc inter, ſit, dum ſit
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg263
"/>
<
lb
/>
motus, iam liquet ipſum non pertinere ad formam & actum, ſed ad poteſtatem & materiam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quapropter non eſt cur expectes media, ſicut viride & rufum; nam ſunt hęc aliquid actus; nec
<
lb
/>
omnino ea media, quæ formæ dicuntur; ſed media, quæ ſunt poteſtatis & materiæ, quę dicuntur
<
lb
/>
tranſitus. </
s
>
<
s
>Itaque cùm in omni motu ſit aliqua poteſtas, cuius actus
<
expan
abbr
="
quidã
">quidam</
expan
>
imperfectus eſt motus:
<
lb
/>
planum eſt, quòd in omni motu ſeu mutatione per ſe tale
<
expan
abbr
="
mediũ
">medium</
expan
>
intercedit. </
s
>
<
s
>Id omne percurren
<
lb
/>
dum eſt, nec quicquam prętereundum, modo ea ſe deinceps ſuaptè natura conſequantur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
eoq́
">eoque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>modo à poteſtate ad actum totis viribus natura contendit. </
s
>
<
s
>Hinc efficitur, vt ea quæ origine ante
<
lb
/>
cedunt, ſint imperfectiora, & ea demum poſtremò loco natura perficiat quorum productio diffi
<
lb
/>
cilior & vſus maior. </
s
>
<
s
>cùm enim eiuſmodi ſint, multa flagitant ex quibus ſubſiſtant. </
s
>
<
s
>Mitto hîc ea
<
lb
/>
quæ ſunt origine
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
priora; ſed eius ingenij, vt ab illis cętera, tanquam à cauſſa principe pen
<
lb
/>
deant, vel vt i de cordis ortu Ariſtotelis ſententia fertur. </
s
>
<
s
>Atqui & hæc item pluribus aliàs, à pro
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg264
"/>
<
lb
/>
poſito ne diſcedamus. </
s
>
<
s
>Atque ea quidem, quæ natura producit, ita procedunt, vt perficiatur im
<
lb
/>
perfectum paullatim proficiens, donec ad ſummum peruenerit. </
s
>
<
s
>At verò ſic ea quæ intercedunt,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cõnexa
">connexa</
expan
>
ſunt, vt poſterius ſine priore non exiſtat, quemadmodum paries ſine fundamentis. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
cęterũ
">cęterum</
expan
>
<
lb
/>
& illa omnia quæ antecedunt, ita ſe reſpiciunt, vt proximè antecedens ſit gratia conſequentis. </
s
>
<
s
>&
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg265
"/>
<
lb
/>
vniuerſa ſimul, eius gratia quod omnium
<
expan
abbr
="
extremũ
">extremum</
expan
>
eſt. </
s
>
<
s
>Nanque omnia quæ ſtrùit & molitur ędi
<
lb
/>
ficator, ſunt gratia domus: ſed parietes gratia tecti, fundamenta gratia parietum. </
s
>
<
s
>Itaque priora
<
lb
/>
natura ſunt dupliciter, vel origine, vel perfectione ex quibus ille ordo naſcitur, qui à natura non
<
lb
/>
ſecus ſeparari nequit, quàm lumen à Sole. </
s
>
<
s
>Ex illo enim vinculo quo colligatæ ſunt res naturales,
<
lb
/>
id naſcitur vt hoc ex hoc ita pendeat, vt nec ex alio pendêre poſsit, nec aliud ex illo. </
s
>
<
s
>Etenim, ſi fa
<
lb
/>
ſtigium
<
expan
abbr
="
imponẽdum
">imponendum</
expan
>
eſt, neceſſe eſt parietes extruantur: & ob id extruuntur parietes, vt imponi
<
lb
/>
queat, nec ſine parietibus extaret faſtigium: neque item erigeret parietes ædificator, niſi vellet iis
<
lb
/>
ipſum imponi. </
s
>
<
s
>Atque ita rata ſunt tempora & vices quibus iſtiuſmodi opera à natura admini
<
lb
/>
ſtrantur, vt niſi quid violens obſtet, eundem ſemper ſucceſſum atque exitum quęque res habitu
<
lb
/>
ra videatur. </
s
>
<
s
>Ea tibi tempora præfinita, quibus embryon in vtero formatur & exit in luminis oras
<
lb
/>
atque aliud maris, aliud fęminę. </
s
>
<
s
>vides ætatum progreſſus inuariabiles. </
s
>
<
s
>conſpicis
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
ſucceſsiones
<
lb
/>
tempeſtatum ſumma conſtantia gubernatas quæ cùm à certo naturæ principe regantur,
<
expan
abbr
="
varietatẽ
">varietatem</
expan
>
<
lb
/>
illam ęquabilem in mundo inferiore progignunt. </
s
>
<
s
>M
<
gap
/>
e nunc rerum viciſsitudines;
<
expan
abbr
="
cõuerte
">conuerte</
expan
>
te ad
<
lb
/>
rerum gradus
<
expan
abbr
="
cõtemplandos
">contemplandos</
expan
>
, ita diſpoſita ſanè ſunt vniuerſi membra, vt quo altius ſe
<
expan
abbr
="
ſuſtulerũt
">ſuſtulerunt</
expan
>
,
<
lb
/>
eo quoque pręſtantiora ſint. </
s
>
<
s
>aciem intende in ea omnia ex quibus vniuerſa rerum eſſentia coale
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg266
"/>
<
lb
/>
ſcit; ſic à ſummo ad ima
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
progredi perſpicies, vt paruo quodam interuallo ſingulæ naturę
<
lb
/>
diſcretæ, vniuerſam eſſentiæ latitudinem
<
expan
abbr
="
cõpleant
">compleant</
expan
>
, nihil inane relinquant, nullam
<
expan
abbr
="
intercapedinẽ
">intercapedinem</
expan
>
<
lb
/>
faciant, & ſingula ſuis partibus & numeris abſoluta ſunt, & ſuis quæque locis
<
expan
abbr
="
officiisq́
">officiisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>diſpenſa
<
lb
/>
ta, vt æquiſsimè naturam
<
expan
abbr
="
inſtiſsimã
">inſtiſsimam</
expan
>
venerabilis ille ſenex appellarit. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Nam ſi pro merito cuique
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg267
"/>
<
lb
/>
proſpicere ac diſtribuere inſtitiæ
<
expan
abbr
="
officiũ
">officium</
expan
>
eſt; cùm id optimè natura præſtiterit, iure inſtiſsima per
<
lb
/>
hiberi poteſt, & tanquam legislator ille cui leges à Deo dictatæ fuerint, ordine admirabili cuncta
<
lb
/>
diſponens & cuique ſuum tribuens, ſeruat illud iuſtitiæ genus, quod diſtributiuum vocant: ſic de
<
lb
/>
natura ipſa confitendum eſt. </
s
>
<
s
>Quocirca & ipſa eſt vera rerum ratio,
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
hoc eſt verus ordinis auctor
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg268
"/>
<
lb
/>
& quicquid pręter rationem iſtam exiſtit, eſt omnino pręter naturam. </
s
>
<
s
>Itaque infinitum, quia po
<
lb
/>
ſitum eſt extra omnem rationem, ab ipſa natura non recipitur. </
s
>
<
s
>ordo enim cuiuſque proprius eſt
<
lb
/>
natura
<
expan
abbr
="
ſenſiliũ
">ſenſilium</
expan
>
qui citra
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
conſiſtit, in infinito verò ratio nulla, neque ad ſeipſum, neque
<
lb
/>
ad aliud. </
s
>
<
s
>Ita
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
quęque res in natura ſe habet, vt pro illa ratione producatur, quę
<
expan
abbr
="
cõſtat
">conſtat</
expan
>
iis numeris,
<
lb
/>
de quibus
<
expan
abbr
="
explicatũ
">explicatum</
expan
>
eſt nuper, & qui aut ſemper, aut
<
expan
abbr
="
plurimũ
">plurimum</
expan
>
obſeruantur. </
s
>
<
s
>hęc
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
poſita eſt in
<
lb
/>
ratione materię ad
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
&
<
expan
abbr
="
finẽ
">finem</
expan
>
, ex
<
expan
abbr
="
quib.
">quibus</
expan
>
ſenſilia
<
expan
abbr
="
cõflata
">conflata</
expan
>
ſunt. </
s
>
<
s
>itaque ordo,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
natura quę motus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg269
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
initiũ
">initium</
expan
>
eſt, ſed natura .i. </
s
>
<
s
>natio ſtatuetur, quinto naturę ſignificato, de quo alibi dicetur. </
s
>
<
s
>Niſi etiam tu
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
habitudinẽ
">habitudinem</
expan
>
materię ad
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
eſſe velis cauſſam
<
expan
abbr
="
eſſentialẽ
">eſſentialem</
expan
>
productionis
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
<
expan
abbr
="
naturaliũ
">naturalium</
expan
>
, quod po
<
lb
/>
ſtea
<
expan
abbr
="
diſputandũ
">diſputandum</
expan
>
eſt. </
s
>
<
s
>Nam ſi ita
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
ſumpſeris, facilè concedemus,
<
expan
abbr
="
ordinẽ
">ordinem</
expan
>
eſſe naturam .i. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
princi-piũ
">princi
<
lb
/>
pium</
expan
>
originis: quippe qui
<
expan
abbr
="
cõplectatur
">complectatur</
expan
>
vtraſque cauſſas, ex
<
expan
abbr
="
quib.
">quibus</
expan
>
per ſe exiſtit
<
expan
abbr
="
cõpoſitum
">compoſitum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
qũocunq;
">qunocunque</
expan
>
<
lb
/>
ordo proprius eſt natura
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
<
expan
abbr
="
ſenſiliũ
">ſenſilium</
expan
>
, quo illa quę carent, pręter naturam habenda erunt, ea verò
<
lb
/>
ſunt, quę rarò eueniunt, & incertos exitus inſuper obtinent. </
s
>
<
s
>Vbi ordo, ibi
<
expan
abbr
="
primũ
">primum</
expan
>
<
expan
abbr
="
quidpiã
">quidpiam</
expan
>
; vbi pri
<
lb
/>
mum, ibi quoque
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Proinde
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
ordo ſit maximè naturalis, videtur neceſſariò conſequi
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg270
"/>
<
lb
/>
niſi ſemper in
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
, contendere in
<
expan
abbr
="
finẽ
">finem</
expan
>
& abhorrere ab infinito
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ita vt
<
expan
abbr
="
quantũ
">quantum</
expan
>
<
expan
abbr
="
æternitatẽ
">æternitatem</
expan
>
exquirit,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg271
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
tm̃
">tum</
expan
>
quoque reſpuat
<
expan
abbr
="
infinitũ
">infinitum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Nã
">Nam</
expan
>
quod
<
expan
abbr
="
ęternũ
">ęternum</
expan
>
eſt,
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
ſimul exiſtit, ſemper ſuo fine potitur, à qui
<
lb
/>
bus
<
expan
abbr
="
infinitũ
">infinitum</
expan
>
longiſsimè abeſt, particulatim exoriens &
<
expan
abbr
="
nunquã
">nunquam</
expan
>
ad
<
expan
abbr
="
finẽ
">finem</
expan
>
perueniens. </
s
>
<
s
>Et
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
duobus
<
lb
/>
principiis vniuerſa
<
expan
abbr
="
rerũ
">rerum</
expan
>
natura contineatur, actu
<
expan
abbr
="
nimirũ
">nimirum</
expan
>
& poteſtate, è
<
expan
abbr
="
quib.
">quibus</
expan
>
actus vnus eſt & vno
<
lb
/>
videlicet eſſe terminatur; poteſtas, niſi ſumatur ambiguè, ea verò eſt, quæ conuenit cum actu, vt
<
lb
/>
euenit in æternis, in quibus
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
ſunt eſſe & poſſe: poteſtas, inquàm, reſpicit oppoſita, nihilo ſecius
<
lb
/>
ita reſpicit oppoſita poteſtas, vt ex iis vnum potiſsimè ſpectet, alterum vel propter illud, vel
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>