1
Ferrugineus
magnes quas
habeat vi
res.
Lib. 2. Me
tal. tract. 3,
cap.6.
magnes quas
habeat vi
res.
Lib. 2. Me
tal. tract. 3,
cap.6.
Cauſæ no
uem experi
mentorum
ferruginei
magnetis.
uem experi
mentorum
ferruginei
magnetis.
Cur in horo
logiis non
eadem ſit li
nea pyxidis
& meridiei.
logiis non
eadem ſit li
nea pyxidis
& meridiei.
Horologia,
quæ lineam
meridiei abſ
que pyxide
oſtendunt.
quæ lineam
meridiei abſ
que pyxide
oſtendunt.
Nuper verò inuenta ſunt horologia, quæ
abſque pyxide, & horas, & Meridiei lineam
oſtendunt: nam ſupra, ante, & à lateribus,
cùm eandem ſemper horam referant, & di
uerſa ratione, fieri non poteſt, vt alter idem
contingat, quàm cùm ſemper meridiei li
neam media horologij fuerit conſtituta: Ad
mirabile ſanè Germanorum inuentum. At
verò de Herculeo lapide, quod ab Oriente
ad dextram inflectatur, cauſa alia non eſt,
quàm ſitus lapidis.
abſque pyxide, & horas, & Meridiei lineam
oſtendunt: nam ſupra, ante, & à lateribus,
cùm eandem ſemper horam referant, & di
uerſa ratione, fieri non poteſt, vt alter idem
contingat, quàm cùm ſemper meridiei li
neam media horologij fuerit conſtituta: Ad
mirabile ſanè Germanorum inuentum. At
verò de Herculeo lapide, quod ab Oriente
ad dextram inflectatur, cauſa alia non eſt,
quàm ſitus lapidis.
Lapis autem ea parte vires recipit, quo
niam ortum ſtellæ in cauda Vrſæ minoris,
quæ quinque partibus orientalior eſt Polo
mundi, reſpicit. Verùm ratione oppoſita, non
à ſtellis Auſtralibus, ſed ab eadem cauſa Vr
ſæ, ſed ortu ſuo pars in magnate, quæ Au
ſtrum reſpicit, vires acquirit: ita fit, vt lapis
hic contrarius habere vires habeatur.
niam ortum ſtellæ in cauda Vrſæ minoris,
quæ quinque partibus orientalior eſt Polo
mundi, reſpicit. Verùm ratione oppoſita, non
à ſtellis Auſtralibus, ſed ab eadem cauſa Vr
ſæ, ſed ortu ſuo pars in magnate, quæ Au
ſtrum reſpicit, vires acquirit: ita fit, vt lapis
hic contrarius habere vires habeatur.
Nihil mirum eſt igitur, ortam eſſe
ſuſpicionem Theamedis, quòd ferrum re
pellat, cùm magnes ſit. Res autem ita ſe
habet.
ſuſpicionem Theamedis, quòd ferrum re
pellat, cùm magnes ſit. Res autem ita ſe
habet.
Magnetis pars vna ferrum ad Boream,
altera ad Auſtrum (quemadmodum dictum
eſt) impellit: quòd ſi pars quæ ad Auſtrum
dirigitur, ferro quod partem Borealem petit
applicetur, inſita inimicitia illud maiore im
petu propellit à ſe, quàm ferrum ad Auſtrum
tendens trahat: & rurſus pars Magnetis, quæ
Boream reſpicit, applicata ferro ea parte qua
Magnetem ad Auſtrum tendentem tetigit à
ſe repellit. Simile ferrum, atque ad eandem
partem tendens ad ſe trahit vehementer,
Magnetis expers ferrum mediocriter. Cauſa
huius luce ipſa clarior eſt: nam diſſimilia re
pelluntur, ſimilia trahuntur. Itaque non iam
ferrum abigitur ab vllo lapide Herculeo,
ſed vt particeps contrariæ qualitatis, aut
quoniam cuſpis alterius lateris ſimili ma
gnete contacta eſt: vnde dum illa trahitur,
reliqua fugatur. Ergo ſi ferri vtraque cuſpis
à Boreali parte tangatur, vtraque ab Auſtra
li repelletur, quaſi totum ferrum propellat.
Sunt qui affirment, partem in eo lapide eſſe,
quæ ad Orientem, & aliam quæ rurſus ad
Occidentem ferrum impellat: de quo nihil
certi afferre poſſunt. Verùm ſimili ratione
qua ferrum à magnete, aut trahitur, aut im
pellitur, ſimili etiam ratione à ferro, cui ma
gnes contactu inhæſerit, ferrum aliud, aut
trahitur, aut impellitur. Dico cuſpis ferri
magnetis parte Auſtrali illita, ferro fixo cuſ
pidem aliam à ſe propellit, quæ in æquili
brio poſita Borealem partem magnetis conti
gerit. Atque eadem ratione magnetis fruſtu
la à magnete trahuntur, cùm vires ferri ma
gnes, aut illius fruſta combiberint. Itaque
non magnes magnetem trahit, ſed ferrum
magneti hærens occultè.
altera ad Auſtrum (quemadmodum dictum
eſt) impellit: quòd ſi pars quæ ad Auſtrum
dirigitur, ferro quod partem Borealem petit
applicetur, inſita inimicitia illud maiore im
petu propellit à ſe, quàm ferrum ad Auſtrum
tendens trahat: & rurſus pars Magnetis, quæ
Boream reſpicit, applicata ferro ea parte qua
Magnetem ad Auſtrum tendentem tetigit à
ſe repellit. Simile ferrum, atque ad eandem
partem tendens ad ſe trahit vehementer,
Magnetis expers ferrum mediocriter. Cauſa
huius luce ipſa clarior eſt: nam diſſimilia re
pelluntur, ſimilia trahuntur. Itaque non iam
ferrum abigitur ab vllo lapide Herculeo,
ſed vt particeps contrariæ qualitatis, aut
quoniam cuſpis alterius lateris ſimili ma
gnete contacta eſt: vnde dum illa trahitur,
reliqua fugatur. Ergo ſi ferri vtraque cuſpis
à Boreali parte tangatur, vtraque ab Auſtra
li repelletur, quaſi totum ferrum propellat.
Sunt qui affirment, partem in eo lapide eſſe,
quæ ad Orientem, & aliam quæ rurſus ad
Occidentem ferrum impellat: de quo nihil
certi afferre poſſunt. Verùm ſimili ratione
qua ferrum à magnete, aut trahitur, aut im
pellitur, ſimili etiam ratione à ferro, cui ma
gnes contactu inhæſerit, ferrum aliud, aut
trahitur, aut impellitur. Dico cuſpis ferri
magnetis parte Auſtrali illita, ferro fixo cuſ
pidem aliam à ſe propellit, quæ in æquili
brio poſita Borealem partem magnetis conti
gerit. Atque eadem ratione magnetis fruſtu
la à magnete trahuntur, cùm vires ferri ma
gnes, aut illius fruſta combiberint. Itaque
non magnes magnetem trahit, ſed ferrum
magneti hærens occultè.
Accedit his tot præclaris partibus, quòd
magnes ſub tabula poſitus, ferrum ſuper ta
bulam in æquilibrio poſitum, quanquam
interpoſita tabula, celerrimè circumagit, non
ſine leui aſtantium admiratione. Vnde peluis
lignea aqua plena ſuperponitur tabulæ, in
ea nauicula collocatur, tenuiſſimis tabellis
compaginata, ſine ferro, ſed glutine tantùm:
in prora muliercula formoſa flexa remo na
uiculam agens, ita vt illius nauiculæ motu
remus moueatur, & cùm eo mulieris imago:
ſub pede poſtremo mulieris clauiculus lato
capite, cuius pars illa latior, pileus vocata,
promineat è tabula, ſic figatur, vt lateat ſub
prora, nec tamen aquam tangat: optimi tan
dem magnetis fruſtulum capiti virgæ lineæ
ex abiete, vel cornu inſeratur, qua circumdu
catur lapis ipſe ſub tabula poſitus, atque ſic
ſuppoſito magnete claui capiti producetur
nauis lapidis motu quocunque voles, vide
bitúrque his qui virgam non poſſunt conſ
picere imago illa quaſi animata, nauim quo
cunque velis circumagere, ac ducere, audien
ti quidem ac remiganti ſimilis: non igitur
materia ipſa tranſit, ſed aliquid ſpiritui ſi
mile: nam tabula impediret motum, cùm cor
pora ſe inuicem nequeant penetrare.
magnes ſub tabula poſitus, ferrum ſuper ta
bulam in æquilibrio poſitum, quanquam
interpoſita tabula, celerrimè circumagit, non
ſine leui aſtantium admiratione. Vnde peluis
lignea aqua plena ſuperponitur tabulæ, in
ea nauicula collocatur, tenuiſſimis tabellis
compaginata, ſine ferro, ſed glutine tantùm:
in prora muliercula formoſa flexa remo na
uiculam agens, ita vt illius nauiculæ motu
remus moueatur, & cùm eo mulieris imago:
ſub pede poſtremo mulieris clauiculus lato
capite, cuius pars illa latior, pileus vocata,
promineat è tabula, ſic figatur, vt lateat ſub
prora, nec tamen aquam tangat: optimi tan
dem magnetis fruſtulum capiti virgæ lineæ
ex abiete, vel cornu inſeratur, qua circumdu
catur lapis ipſe ſub tabula poſitus, atque ſic
ſuppoſito magnete claui capiti producetur
nauis lapidis motu quocunque voles, vide
bitúrque his qui virgam non poſſunt conſ
picere imago illa quaſi animata, nauim quo
cunque velis circumagere, ac ducere, audien
ti quidem ac remiganti ſimilis: non igitur
materia ipſa tranſit, ſed aliquid ſpiritui ſi
mile: nam tabula impediret motum, cùm cor
pora ſe inuicem nequeant penetrare.
Statua quæ
quolibet fer
ri videtur.
quolibet fer
ri videtur.
Simili ratione Dæmon reſponſa dabit.
Fit ſtatua parua ex orichalcho coronati viri,
aurea veſte, cùm cornibus in capite, facie,
pedibus ac manibus nigris, pedes ac manus
gryphis. Huic imagini ſceptrum ex ferro
diligenter inaurato, ac viribus magnetis im
buto, in dextra manu collocetur. Sedeat ima
go hæc ſuper ſolio ex ære ſplendenti, aut cæ
ruleo. Toti fabricæ vitrum in forma colum
næ circumponatur, vt quandoque tale in
manibus habuerim ſolidum, vel ſi placet
inane & ſolum ſolio vitrum iungatur. Inde
ſuſpendatur machina tenui filo ad perpen
diculum, vt pro arbitrio poſſit circumuolui.
Deinde in cacumine elegantis virgæ con
ſtituto occultè fruſto magnetis virga mota
ad partes interrogetur imago. Pulchræ virgæ
ignotæ notæ, ac characteres tum figuræ
adiiciuntur. Poteſt & magnes annulo aureo
abſcondi. Eodem exemplo ſtatuam ſuper al
tare collocabimus è leuiſſima materia, atque
in ea ferrum magnetæ imbutum, lapis au
tem magnes ea parte muri collocetur, vt cùm
ferrum illum reſpiciat facies imaginis con
uertatur ac ſacrificium. Veriſimile autem eſt
talibus technis, nondum hominibus adeò
ſolertibus, ſacerdotes antiquos plebi ignaræ
ſæpius illuſiſſe.
Fit ſtatua parua ex orichalcho coronati viri,
aurea veſte, cùm cornibus in capite, facie,
pedibus ac manibus nigris, pedes ac manus
gryphis. Huic imagini ſceptrum ex ferro
diligenter inaurato, ac viribus magnetis im
buto, in dextra manu collocetur. Sedeat ima
go hæc ſuper ſolio ex ære ſplendenti, aut cæ
ruleo. Toti fabricæ vitrum in forma colum
næ circumponatur, vt quandoque tale in
manibus habuerim ſolidum, vel ſi placet
inane & ſolum ſolio vitrum iungatur. Inde
ſuſpendatur machina tenui filo ad perpen
diculum, vt pro arbitrio poſſit circumuolui.
Deinde in cacumine elegantis virgæ con
ſtituto occultè fruſto magnetis virga mota
ad partes interrogetur imago. Pulchræ virgæ
ignotæ notæ, ac characteres tum figuræ
adiiciuntur. Poteſt & magnes annulo aureo
abſcondi. Eodem exemplo ſtatuam ſuper al
tare collocabimus è leuiſſima materia, atque
in ea ferrum magnetæ imbutum, lapis au
tem magnes ea parte muri collocetur, vt cùm
ferrum illum reſpiciat facies imaginis con
uertatur ac ſacrificium. Veriſimile autem eſt
talibus technis, nondum hominibus adeò
ſolertibus, ſacerdotes antiquos plebi ignaræ
ſæpius illuſiſſe.
Dæmon vt
reſponſum
dare videa
tur.
reſponſum
dare videa
tur.
Statua ſem
per reſpiciens
ſacrificium.
per reſpiciens
ſacrificium.
Succedit ferrugineo magneti candidus, &
creagus, quaſi ſi carnem ducens: experimen
tum eſt quòd labiis hæret leuis, & venis
quibuſdam diſtinctus, rarus etſi, tamen
etiam nunc inuenitur, cùm nihil voluerit
nobis natura occultum eſſe. Trahitur for
ſan ſiccus ab humido, hærétque labiis,
non alia ratione quàm feſtucæ ſolent ſuc
cino.
creagus, quaſi ſi carnem ducens: experimen
tum eſt quòd labiis hæret leuis, & venis
quibuſdam diſtinctus, rarus etſi, tamen
etiam nunc inuenitur, cùm nihil voluerit
nobis natura occultum eſſe. Trahitur for
ſan ſiccus ab humido, hærétque labiis,
non alia ratione quàm feſtucæ ſolent ſuc
cino.
Magnes car
neus.
neus.
Non abſimilis huic videtur magnes alius,
cuius ego experimentum tale vidi. Attule
rat Laurentius Guaſcus Cheraſcius, prouin
ciæ Turonenſis medicus empiricus, his die
bus hunc lapidem, pollicebatúrque poſſe, ſi
vel ſtylum, aut acum tangeret, carnem to
tam abſque vllo dolore penetrare: quòd cùm
nobis, vt par eſt, ridiculum videretur, rem
experimento in meis contubernalibus con
firmauit. Ego tandem, vt tam incredibilis rei
periculum facerem, acum ipſam priùs lapidi
affricatam cuti adiutorij brachij inutili, ſen
ſique primò leuiſſimam punctionis imagi
nem: pòſt cùm totum muſculum quaſi di
rectà penetraret: acum quidem in profun
dum, quà pererrabat penetrare ſentiebam,
cuius ego experimentum tale vidi. Attule
rat Laurentius Guaſcus Cheraſcius, prouin
ciæ Turonenſis medicus empiricus, his die
bus hunc lapidem, pollicebatúrque poſſe, ſi
vel ſtylum, aut acum tangeret, carnem to
tam abſque vllo dolore penetrare: quòd cùm
nobis, vt par eſt, ridiculum videretur, rem
experimento in meis contubernalibus con
firmauit. Ego tandem, vt tam incredibilis rei
periculum facerem, acum ipſam priùs lapidi
affricatam cuti adiutorij brachij inutili, ſen
ſique primò leuiſſimam punctionis imagi
nem: pòſt cùm totum muſculum quaſi di
rectà penetraret: acum quidem in profun
dum, quà pererrabat penetrare ſentiebam,
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib