1nactus eſt promuſcidem: & ſi licet dicere
dentes, illos adeò magnos, & adeò exte
teriùs prominentes. Eadem dico de delphi
ne. Sed iam aliò properat oratio: nec mo
ram pateretur, niſi hoc vnum occurreret
quod nuper dixi, ſcilicet, cur mulæ ſint
ſteriles. Fatigat hoc Ariſtotelem, cæte
roſque philoſophos, nos minimè in hoc
quæſito laboramus. Declaratum enim ſu
prà eſt, quæcunque generationem habent
imperfectam, eſſe ſterilia: at cùm ſemen
equi aſinique multum diſſideant, adeò vt
ſint in terminis extremis eorum quæ ſi
mul ad generandum conuenire poſſunt,
liquet quæ generantur ex horum commi
ſtione eſſe ſterilia. Minus autem his canes
Indicos, qui è tigride, & cane generantur:
minus etiam lyciſcas, è cane & lupo geni
tas. Similiter & laconicos ex vulpe & ca
ne: nam hi cùm parentum naturæ parum
diſſideant, prolifici ſunt, & in alteram
parentum ſpeciem tranſeunt continua ſuc
ceſſione. Quod equidem fieri non poſſet,
ſi mulæ aliqua propria cauſa ſumpta, ex
parentum diſſimilitudine ſterileſcerent. Sed
eſt, vt dixi, cauſa hæc communis omnibus,
quæ generatione imperfecta procreantur,
ſeu ex putredine, ſeu multum diſſidente na
tura ſeminis maris à ſanguine fœmellæ. Vn
de ex hoc generalis cauſa ſterilitatis habe
tur. Cum enim ſemina maſculi fœminæque
intra limites temperamenti fuerint, genera
tio fit, & quod naſcitur prolificum eſt. Si
verò ambo ſemina contrariis fuerint qua
litatibus generabunt, ſed quod generabi
tur, ſterile erit. Si verò ſimili laborent in
temperie, nihil generabunt. Sunt & ſteriles,
in quibus virga non erigitur. Hic autem, ſi
natura contingat, parentibus ſenibus ſunt
geniti. In quibuſdam ſemen vitioſum eſt,
vt in his quibus auulſi ſunt teſtes. Permu
tantur igitur hac commixtione ſpecies, ac
deſinunt eſſe. Forſan ex hoc genere erant
alces, quos fuiſſe Cæſaris ætate certum eſt:
at nunc an ſint, & quid ſint, incertum eſt.
Similiter & cameli Indici Pauſaniæ tempo
ribus pardis colore, & varietate ex toto ſi
miles: at nunc, aut nulli ſunt, aut rari ad
modum: inconſtans enim ( vt dixi) eſt cu
iuſque imperfecti animalis generatio, natu
raque. Sed iam tempus eſt, vt his relictis,
ad genus perfectiorum animalium ( hæc au
tem digitos habent in pedibus, non vngu
las) tranſeamus. Perfectiora verò nobis ini
tium dabunt.
dentes, illos adeò magnos, & adeò exte
teriùs prominentes. Eadem dico de delphi
ne. Sed iam aliò properat oratio: nec mo
ram pateretur, niſi hoc vnum occurreret
quod nuper dixi, ſcilicet, cur mulæ ſint
ſteriles. Fatigat hoc Ariſtotelem, cæte
roſque philoſophos, nos minimè in hoc
quæſito laboramus. Declaratum enim ſu
prà eſt, quæcunque generationem habent
imperfectam, eſſe ſterilia: at cùm ſemen
equi aſinique multum diſſideant, adeò vt
ſint in terminis extremis eorum quæ ſi
mul ad generandum conuenire poſſunt,
liquet quæ generantur ex horum commi
ſtione eſſe ſterilia. Minus autem his canes
Indicos, qui è tigride, & cane generantur:
minus etiam lyciſcas, è cane & lupo geni
tas. Similiter & laconicos ex vulpe & ca
ne: nam hi cùm parentum naturæ parum
diſſideant, prolifici ſunt, & in alteram
parentum ſpeciem tranſeunt continua ſuc
ceſſione. Quod equidem fieri non poſſet,
ſi mulæ aliqua propria cauſa ſumpta, ex
parentum diſſimilitudine ſterileſcerent. Sed
eſt, vt dixi, cauſa hæc communis omnibus,
quæ generatione imperfecta procreantur,
ſeu ex putredine, ſeu multum diſſidente na
tura ſeminis maris à ſanguine fœmellæ. Vn
de ex hoc generalis cauſa ſterilitatis habe
tur. Cum enim ſemina maſculi fœminæque
intra limites temperamenti fuerint, genera
tio fit, & quod naſcitur prolificum eſt. Si
verò ambo ſemina contrariis fuerint qua
litatibus generabunt, ſed quod generabi
tur, ſterile erit. Si verò ſimili laborent in
temperie, nihil generabunt. Sunt & ſteriles,
in quibus virga non erigitur. Hic autem, ſi
natura contingat, parentibus ſenibus ſunt
geniti. In quibuſdam ſemen vitioſum eſt,
vt in his quibus auulſi ſunt teſtes. Permu
tantur igitur hac commixtione ſpecies, ac
deſinunt eſſe. Forſan ex hoc genere erant
alces, quos fuiſſe Cæſaris ætate certum eſt:
at nunc an ſint, & quid ſint, incertum eſt.
Similiter & cameli Indici Pauſaniæ tempo
ribus pardis colore, & varietate ex toto ſi
miles: at nunc, aut nulli ſunt, aut rari ad
modum: inconſtans enim ( vt dixi) eſt cu
iuſque imperfecti animalis generatio, natu
raque. Sed iam tempus eſt, vt his relictis,
ad genus perfectiorum animalium ( hæc au
tem digitos habent in pedibus, non vngu
las) tranſeamus. Perfectiora verò nobis ini
tium dabunt.
Camelus
magis omni
bus aliis
animalibus
videtur ho
minum cau
ſa factus.
magis omni
bus aliis
animalibus
videtur ho
minum cau
ſa factus.
Cur anima
lia nobiliora
formam ha
beant pro
priam aliis
omnibus
abſimilem.
lia nobiliora
formam ha
beant pro
priam aliis
omnibus
abſimilem.
Mulæ cur
ſteriles.
ſteriles.
Sterilitatis
cauſa.
cauſa.
Cameli In
dici.
dici.
Perfectiores autem in hoc genere canes
ſunt, atque hi è lupis olim ortum habue
runt. Cùm verò efferantur, primò quidem
in agreſtes, inde in lupos, ſicut & lupi ci
cures poſt multas generationes in canes
tranſeunt. Vnde lyciſca è lupo caneque nec
obſtat vocis varietas, quandoquidem in
occidentalis Indiæ Hiſpana inſula canes ex
toto muti ſint, quantò magis vlulare poſ
ſunt, cùm etiam aliqui canes domeſtici
vlulent, tametſi inter oſtenta habeatur. In
dicio quoque eſt canes è luporum genere
eſſe, rabies, vtriſque communis morbus,
atque pernicioſiſſimus: ſed tamen in lupo
etiam grauior, ac prorſus immedicabilis,
adeò vt furens lupus ad ſexaginta animalia
diuerſi generis occiderit, in quibus homi
nes erant plus quàm viginti: nec quiſquam
euaſit, qui ab eo læſus eſſet, neque animal
vllum, cùm etiam equus vix vngue, non
dentibus ſcalptus perierit: niſi vir quem
multis vulneribus confecerat. Cauſam fuiſ
ſe credo, quòd illi multus effluxerit ſan
guis. Eſt autem rabies morbus ex putredine
ſicca: ob id in fero animali, & ſponte ſua
iam ſicciore, ſæuior. Omnis tamen rabies,
vbi ad aquæ timorem peruenerint, inſana
bilis eſt. Vnde Ouidius:
Nec formidatis vlla medetur aquis.
ſunt, atque hi è lupis olim ortum habue
runt. Cùm verò efferantur, primò quidem
in agreſtes, inde in lupos, ſicut & lupi ci
cures poſt multas generationes in canes
tranſeunt. Vnde lyciſca è lupo caneque nec
obſtat vocis varietas, quandoquidem in
occidentalis Indiæ Hiſpana inſula canes ex
toto muti ſint, quantò magis vlulare poſ
ſunt, cùm etiam aliqui canes domeſtici
vlulent, tametſi inter oſtenta habeatur. In
dicio quoque eſt canes è luporum genere
eſſe, rabies, vtriſque communis morbus,
atque pernicioſiſſimus: ſed tamen in lupo
etiam grauior, ac prorſus immedicabilis,
adeò vt furens lupus ad ſexaginta animalia
diuerſi generis occiderit, in quibus homi
nes erant plus quàm viginti: nec quiſquam
euaſit, qui ab eo læſus eſſet, neque animal
vllum, cùm etiam equus vix vngue, non
dentibus ſcalptus perierit: niſi vir quem
multis vulneribus confecerat. Cauſam fuiſ
ſe credo, quòd illi multus effluxerit ſan
guis. Eſt autem rabies morbus ex putredine
ſicca: ob id in fero animali, & ſponte ſua
iam ſicciore, ſæuior. Omnis tamen rabies,
vbi ad aquæ timorem peruenerint, inſana
bilis eſt. Vnde Ouidius:
Nec formidatis vlla medetur aquis.
Derabie
Miſcetur canis vulpi & tigridi commu
nibus filiis, qui vtriuſque referunt formam.
Nam cùm tempora geſtationis vteri conue
nerint, miſceri poſſunt, vt in arboribus di
ctum eſt, & cibus communis extiterit. Alo
peca è cane ac vulpe, quem vidi, maſculus
erat & mutus, neſcio an tales ſint omnes.
Hoc animal ingenioſiſſimum videtur natu
ra homini conſultò copulaſſe, quòd ſemper
natura ſimilia ſimilibus nectere nitatur, &
morum ſimilitudo pariat, ac retineat amici
tiam. Grauis enim eſſet canis homini, ni
adeò ſolers natura eſſet: amatur ob diligen
tiam & ingenium, quibus placet. Ferociſ
ſimi, & robuſtiſſimi maximique ſunt in
Corſica inſula, tum ob aërem, humido enim
creſcunt quæ natura ſunt ſicca tum ob
exercitationem & educationem. Caput ha
bent maximum, corporis comparatione,
quod etiam magum eſt. Cibus, pugna, aër,
educatio, natura illos immutant, adeò vt
ſpecie differre videantur. Docentur odiſſe
genera quædam hominum, vt quondam
Rhodi Turcas, Bezerillus Indos. Hic erat
canis, qui homines Indos ab Hiſpanis diſ
cernebat, autore Gonzalo Fernando Ouie
do. Humanis carnibus maximè efferantur, &
ſenſum ſupra naturam acuunt: vt ille doctus
eſſet, volentes ducere, nolentes lacerare,
proſtratis parcere. Quod illi in Dei volun
tatem & indulgentiam transferunt, ego vel
cibo humanæ carnis tribuo, vel vſui, vel
potius dæmonum auxilio. Neque enim pla
cere Deo tantam crudelitatem mihi perſua
ſerim. Hic vocem pugnantium, retrahen
tiumque intelligebat, doctus, & digito vel
nomine demonſtratos aggredi, lacerare,
trahere.
nibus filiis, qui vtriuſque referunt formam.
Nam cùm tempora geſtationis vteri conue
nerint, miſceri poſſunt, vt in arboribus di
ctum eſt, & cibus communis extiterit. Alo
peca è cane ac vulpe, quem vidi, maſculus
erat & mutus, neſcio an tales ſint omnes.
Hoc animal ingenioſiſſimum videtur natu
ra homini conſultò copulaſſe, quòd ſemper
natura ſimilia ſimilibus nectere nitatur, &
morum ſimilitudo pariat, ac retineat amici
tiam. Grauis enim eſſet canis homini, ni
adeò ſolers natura eſſet: amatur ob diligen
tiam & ingenium, quibus placet. Ferociſ
ſimi, & robuſtiſſimi maximique ſunt in
Corſica inſula, tum ob aërem, humido enim
creſcunt quæ natura ſunt ſicca tum ob
exercitationem & educationem. Caput ha
bent maximum, corporis comparatione,
quod etiam magum eſt. Cibus, pugna, aër,
educatio, natura illos immutant, adeò vt
ſpecie differre videantur. Docentur odiſſe
genera quædam hominum, vt quondam
Rhodi Turcas, Bezerillus Indos. Hic erat
canis, qui homines Indos ab Hiſpanis diſ
cernebat, autore Gonzalo Fernando Ouie
do. Humanis carnibus maximè efferantur, &
ſenſum ſupra naturam acuunt: vt ille doctus
eſſet, volentes ducere, nolentes lacerare,
proſtratis parcere. Quod illi in Dei volun
tatem & indulgentiam transferunt, ego vel
cibo humanæ carnis tribuo, vel vſui, vel
potius dæmonum auxilio. Neque enim pla
cere Deo tantam crudelitatem mihi perſua
ſerim. Hic vocem pugnantium, retrahen
tiumque intelligebat, doctus, & digito vel
nomine demonſtratos aggredi, lacerare,
trahere.
Canes acer
rimi.
rimi.
Canis mi
rabilis ſen
ſus.
rabilis ſen
ſus.
Naſci animalia, hominum moribus ſimi
lia, in ſingulis fermè regionibus, edocet in
Lithuania Roſomacha, ſeu Gulo animal
quantitate canis, facie felis, dorſo & cauda
vulpis: pedes & vngues aſperi, ac firmi,
tum dentes. Atque adeò vt canes qui lupos
non reformidant, ab eis abſtineant. Pellis
albicat fuſco admiſto, variaſque formas li
neis quibuſdam deductis exprimit. Eiuſmodi
videre licet in his pannis, qui ex Aſia ad
uehuntur, vocanturque Zambeloti. Conſtant
hi ( vt fertur) caprarum pilis, vndulato ope
re. Tales figuras natura finxit in gulonum
pellibus, quæ vbi calorem conceperint, re
tinent: ſtatim verò concipiunt: ob id tum
propter pulchritudinem, tum rarietatem
principum geſtamen eſt. Quamvis ſomnia
fera immittant. Nam & inſidias moliri
lia, in ſingulis fermè regionibus, edocet in
Lithuania Roſomacha, ſeu Gulo animal
quantitate canis, facie felis, dorſo & cauda
vulpis: pedes & vngues aſperi, ac firmi,
tum dentes. Atque adeò vt canes qui lupos
non reformidant, ab eis abſtineant. Pellis
albicat fuſco admiſto, variaſque formas li
neis quibuſdam deductis exprimit. Eiuſmodi
videre licet in his pannis, qui ex Aſia ad
uehuntur, vocanturque Zambeloti. Conſtant
hi ( vt fertur) caprarum pilis, vndulato ope
re. Tales figuras natura finxit in gulonum
pellibus, quæ vbi calorem conceperint, re
tinent: ſtatim verò concipiunt: ob id tum
propter pulchritudinem, tum rarietatem
principum geſtamen eſt. Quamvis ſomnia
fera immittant. Nam & inſidias moliri
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib