Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006158
">
<
pb
pagenum
="
489
"
xlink:href
="
016/01/138.jpg
"/>
non omnia quæ maximo cum periculo ha
<
lb
/>
bentur, & difficillimè, optima ſint. </
s
>
<
s
id
="
s.006159
">Auxit
<
lb
/>
hanc opinionem ſuperſtitio gentis, quæ ( vt
<
lb
/>
dixi ) maxima ſemper fuit & ruditas: nam
<
lb
/>
nullus populus adeò à diſciplinis abhorruit
<
lb
/>
vt Iudaicus, totus in ceremonias ac legem
<
lb
/>
intentus. </
s
>
<
s
id
="
s.006160
">Neque ergo mirum tantùm po
<
lb
/>
tuiſſe Baaram, nam nec tutum omninò eſt
<
lb
/>
nunc napellum effodere. </
s
>
<
s
id
="
s.006161
">Compara modò
<
lb
/>
ſpeciem plantarum, & regiones, & alimen
<
lb
/>
ta, quid probabilius eſſe poteſt quàm, quòd
<
lb
/>
miraculi loco hucuſque, aut fabulæ habi
<
lb
/>
tum eſt? </
s
>
<
s
id
="
s.006162
">Nihil mirum verò ali plantam bi
<
lb
/>
tumine, nam & ſulphure alitur. </
s
>
<
s
id
="
s.006163
">Narrat Ari
<
lb
/>
ſtoteles, in ſulphureis fontibus herbas puſil
<
lb
/>
las gigni: flantibus enim ventis ab ære exci
<
lb
/>
dit fæs, quam vocant auripigmentum, ea pu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg888
"/>
<
lb
/>
treſcit, & ideo herba oritur. </
s
>
<
s
id
="
s.006164
">Propagantur
<
lb
/>
enim plantæ quinque modis, ſemine, radi
<
lb
/>
ce, ſtolonibus, ablaqueatione ac putredine,
<
lb
/>
quam caſum meritò poſſumus appellare. </
s
>
<
s
id
="
s.006165
">Se
<
lb
/>
mine quidem pleræque, vt abies & larix: ra
<
lb
/>
dice, vt glycyrrhiza ac lilium. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006166
">
<
margin.target
id
="
marg886
"/>
Lymphaticæ
<
lb
/>
plantæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006167
">
<
margin.target
id
="
marg887
"/>
Baara radix
<
lb
/>
admirabilis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006168
">
<
margin.target
id
="
marg888
"/>
Herbæ in
<
lb
/>
aquis ſul
<
lb
/>
phureis naſ
<
lb
/>
centes.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006169
">Modi gene
<
lb
/>
rationis
<
expan
abbr
="
plã-tarum
">plan
<
lb
/>
tarum</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006170
">Liliarum hi
<
lb
/>
ſtoria.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006171
">Eſt autem lilio tanta viuacitas, vt ſurculi
<
lb
/>
eius ſuſpenſi radicem emittant. </
s
>
<
s
id
="
s.006172
">Exiſtimat
<
lb
/>
autem Theophraſtus lachrymam cogi, & ex
<
lb
/>
lachryma propagari: quod verius eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006173
">Nodi
<
lb
/>
quoque huius plantæ ſub camino ſuſpenſi,
<
lb
/>
abſque foliis etiam, inde ſiccati obruuntur
<
lb
/>
fæce rubentis vini, ſepultique in ſimo cum
<
lb
/>
eadem fæce flores edunt purpureos. </
s
>
<
s
id
="
s.006174
">Seruati
<
lb
/>
quoque botri in vaſis fictilibus, vel toto an
<
lb
/>
no quum aqua tepida perfuſi fuerint, flo
<
lb
/>
rent. </
s
>
<
s
id
="
s.006175
">Neque id mirum: cauſa enim omnium
<
lb
/>
vna eſt, humidum ſcilicet valde pingue. </
s
>
<
s
id
="
s.006176
">In
<
lb
/>
dicio eſt, quòd in cubiculis flores quaſi toto
<
lb
/>
menſe ſeruantur, & quòd lenta quaſi humo
<
lb
/>
ris ſubſtantia eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006177
">Pulcherrimus flos hic vel
<
lb
/>
ipſo Deo teſte: candidiſſimus ſpontè. </
s
>
<
s
id
="
s.006178
">Sed &
<
lb
/>
iridis flos in Italia quandoque candidus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006179
">Quædam plantæ omnibus modis propagan
<
lb
/>
tur, vt olea & ficus, quæ ſola inter nobilioris
<
lb
/>
fructus plantas, non floret. </
s
>
<
s
id
="
s.006180
">Sed ſpontè naſci
<
lb
/>
omnes plantas poſſe docuimus, quoniam
<
lb
/>
concoctio vbique & ſola anima ſtirpes in
<
lb
/>
digere videntur. </
s
>
<
s
id
="
s.006181
">Sol autem anima eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006182
">Surcu
<
lb
/>
lo prouenit ſalix, ſed & vitis. </
s
>
<
s
id
="
s.006183
">Ablaqueatio
<
lb
/>
nis genus eſt, & peculiare quoddam viti,
<
lb
/>
quum ſepelitur in biennium truncus, effuſa
<
lb
/>
que radice à priore præſcinditur. </
s
>
<
s
id
="
s.006184
">Idem fieri
<
lb
/>
docent veteres ex arbore in arborem. </
s
>
<
s
id
="
s.006185
">Con
<
lb
/>
ſtat igitur pingui humido nutriri plantas,
<
lb
/>
quod & inferiùs docebimus. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006186
">Sed vt ad odorata reuertar, lilia, nardus &
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg889
"/>
<
lb
/>
crocus ex eorum ſunt genere. </
s
>
<
s
id
="
s.006187
">Italica nardus
<
lb
/>
ſuffrutex eſt foliis roriſmarini longioribus,
<
lb
/>
anguſtioribus, craſſiuſculis, mollioribus, odo
<
lb
/>
ratis: flos paruus admodum inter cæruleum
<
lb
/>
ac purpureum. </
s
>
<
s
id
="
s.006188
">Truncus & rami lignoſi, vi
<
lb
/>
ret hyeme: hæc ſi ſit grauior, moritur. </
s
>
<
s
id
="
s.006189
">Ea
<
lb
/>
tamen quam vocamus Indicam, alterius ge
<
lb
/>
neris eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006190
">Nardus enim illa non hæc ſed plan
<
lb
/>
ta ſui generis, odoris ſuauitate nomen ade
<
lb
/>
pta: caret enim ſpica. </
s
>
<
s
id
="
s.006191
">Communia omnibus
<
lb
/>
folia anguſta ob ſiccitatem, odorque iucun
<
lb
/>
dus. </
s
>
<
s
id
="
s.006192
">Eadem cauſa eſt omnibus plantis folia
<
lb
/>
amittendi frigus ipſum: ob id in frigidis re
<
lb
/>
gionibus obducta ramis & trunco palea, ra
<
lb
/>
dicibus equi fimo, tota arbore in hypocauſto
<
lb
/>
collocata, non ſolùm illarum ſeruari nihil
<
lb
/>
mirum eſt, folia ne decidant, ſed arbores, &
<
lb
/>
fructus edere. </
s
>
<
s
id
="
s.006193
">Seruantur & ſpontè calidio
<
lb
/>
ribus, ſiccioribuſque plantis etiam apud nos
<
lb
/>
folia (vt dixi) nardo, rorimarino, ſaluiæ, iu
<
lb
/>
nipero, lauro, cupreſſo: buxo verò ob ſolam
<
lb
/>
vehementem ſiccitatem, mediocremque ca
<
lb
/>
liditatem, amara enim eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006194
">Sed in India, quòd
<
lb
/>
calidiſſima ſit regio, nulli arbori folia deci
<
lb
/>
dunt, præterquam ſiliquæ, quam vocamus
<
lb
/>
caſſiam. </
s
>
<
s
id
="
s.006195
">Hanc conſtat cùm radices mittat
<
lb
/>
ſubtus ad aquam vſque, natura eſſe frigi
<
lb
/>
dam, & humidam triplici ratione: exhau
<
lb
/>
ſerit enim copioſius humidum, abeſt pluri
<
lb
/>
mùm à Solis calore radix, & frigore aquæ
<
lb
/>
quam tangit, perfrigeratur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006196
">
<
margin.target
id
="
marg889
"/>
Nardus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006197
">Vt verò ex foliorum natura differentiæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg890
"/>
<
lb
/>
ſumantur in plantis, earum quinque ſunt
<
lb
/>
genera. </
s
>
<
s
id
="
s.006198
">Quædam enim perpetua, ſed non ea
<
lb
/>
dem virent fronde, velut laurus, & me
<
lb
/>
dicæ mali omnes ſpecies. </
s
>
<
s
id
="
s.006199
">Succreſcentibus
<
lb
/>
enim aliis, primæ decidunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006200
">Aliæ eadem ſem
<
lb
/>
per fronde virent, vt palma eſt: eſtque id
<
lb
/>
rariſſimum. </
s
>
<
s
id
="
s.006201
">Quædam ſemper virent, at non
<
lb
/>
eiſdem foliis neque ramis, vt ſaluia & ai
<
lb
/>
zoum. </
s
>
<
s
id
="
s.006202
">Nonnullæ, vt ceraſus iiſdem manenti
<
lb
/>
bus foliis & ramis frondem amittunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006203
">Quæ
<
lb
/>
dam etiam truncis exuuntur, vt fœniculus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006204
">E quibus quædam prorſus intereunt, vt
<
lb
/>
cucurbita. </
s
>
<
s
id
="
s.006205
">Tot igitur genera accepiſſe
<
lb
/>
oportet. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006206
">
<
margin.target
id
="
marg890
"/>
Folia arbo
<
lb
/>
ribus cur de
<
lb
/>
cidant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006207
">Sed vt ad odorata redeam: croco radix
<
lb
/>
bulboſa, copioſa, viuax, folia porracea, ſed
<
lb
/>
adeò anguſta vt capillata dici poſſint. </
s
>
<
s
id
="
s.006208
">Cau
<
lb
/>
lis maculoſus: flores coloris vinoſi, colchicis
<
lb
/>
ſimiles in quorum medio ſtamina croci
<
lb
/>
flammea ſurgunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006209
">Erat & olim balſamus
<
lb
/>
in pretio. </
s
>
<
s
id
="
s.006210
">Conſtat fuiſſe arbuſtum ſanſuci
<
lb
/>
quidem folio, atque ex eodem genere fer
<
lb
/>
mè, nec vlla res propior, iaſemino planta
<
lb
/>
non valde abſimili. </
s
>
<
s
id
="
s.006211
">Sed periiſſe arbuſta om
<
lb
/>
nia penitus, affirmat Petrus Martyr Ange
<
lb
/>
rius ciuis noſter, legationis vice functus pro
<
lb
/>
regibus Hiſpaniarum apud Sultanum Ægy
<
lb
/>
pti dominum, annis abhinc penè quinqua
<
lb
/>
ginta. </
s
>
<
s
id
="
s.006212
">Referunt alij adeò propagatum, vt
<
lb
/>
paſſim in hortis Chairi habeatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006213
">Sed cur
<
lb
/>
Angerius regibus ſuis, quibus opus inſcri
<
lb
/>
bit, mentiatur, aut in re tanti momenti oſci
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg891
"/>
<
lb
/>
tauerit, non video. </
s
>
<
s
id
="
s.006214
">Illud ſatis conſtat om
<
lb
/>
nium teſtimonio, etiam eorum qui propa
<
lb
/>
gatum eſſe volunt, iam ab eo tempore ne
<
lb
/>
que fructum, neque lignum, nedum ſuc
<
lb
/>
cum illum celebratiſſimum ad nos defer
<
lb
/>
ri: vnde verum balſamum interiiſſe exiſti
<
lb
/>
mandum eſt, ſuppoſitum verò eius loco plan
<
lb
/>
tam aliam, incolarum ambitione, vel aua
<
lb
/>
ritia. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006215
">
<
margin.target
id
="
marg891
"/>
Balſamum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006216
">Porrò iaſemini flos candidiſſimus eſt at
<
lb
/>
que odoratus, alius cœleſtis, luteus alius,
<
expan
abbr
="
quẽ
">quem</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg892
"/>
<
lb
/>
vidiſſe me memini. </
s
>
<
s
id
="
s.006217
">Vere florere cum roſis,
<
lb
/>
aliiſque coronariis ſolet: vidi tamen qui
<
lb
/>
Septembri menſe, ex Hiſpania aduectum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006218
">Frutex eſt, ſed diſtentus, & pertractus, alli
<
lb
/>
gatuſque: quamvis exilis, arbores æquat ma
<
lb
/>
gnitudine: neque tamen è ſerpentium ge
<
lb
/>
nere eſt, cùm ei non ſint capreoli, vt viti,
<
lb
/>
brioniæ, cucurbitæ, neque radicoſa arbos,
<
lb
/>
vt hedera. </
s
>
<
s
id
="
s.006219
">Vnde facilè in erectam arborem
<
lb
/>
cura non magna atque elegantem tranſire
<
lb
/>
poſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.006220
">Folio viridi, molli, tenui, ſubnigro, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>