Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
pb
pagenum
="
520
"
xlink:href
="
016/01/169.jpg
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007643
">Solùm id forſan admiratione dignum vi
<
lb
/>
deri poterit multis, cur natura his quidem
<
lb
/>
nullius propemodum vſus, multa & præ
<
lb
/>
clara dederit ad ſe tuendum auxilia, aliis
<
lb
/>
autem fermè nulla: vt chamæleonti qui
<
lb
/>
dem, cuius nomen leonem humilem ſeu
<
lb
/>
terrenum ſonat, non dentes, non curſum,
<
lb
/>
non robur, non vngues: crocodilo tam im
<
lb
/>
mani feræ aciem videndi acrem, peracutos
<
lb
/>
& validos vngues, & dentes truculentos,
<
lb
/>
celeritatem tantam, vt etiam canes minus
<
lb
/>
generoſos aſſequatur: vnde etiam ratum
<
lb
/>
adagium: ſicut canis ad Nilum bibit & fu
<
lb
/>
git: corium impenetrabile, caudæ tantum
<
lb
/>
roboris vt nauigia parua euertat, crura
<
lb
/>
equorum omnia vno ictu atterat, vt nihil
<
lb
/>
amplius ad illius ſalutem videatur excogi
<
lb
/>
tari poſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.007644
">Illud demum addidit, quod ma
<
lb
/>
ximum eſt, vt ſcilicet in vtroque viueret
<
lb
/>
elemento abſque diſcrimine, quod priuile
<
lb
/>
gium nulli alij animali tam liberè conceſ
<
lb
/>
ſum eſt: vt ſi vis aliqua in terris eum oppri
<
lb
/>
mat, tutus ſit in aquis: & ſi in aquis à poten
<
lb
/>
tiore infeſtetur, ſecurè ad terram ſe recipiat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007645
">Verum forſan hoc animal inter perfecta nu
<
lb
/>
merari debet, & vt elephas inter quadrupe
<
lb
/>
da, aquila inter aues, aut ſit quid melius
<
lb
/>
aquila eſt, cete inter piſces, homo inter vni
<
lb
/>
uerſa animalia: inter ſerpentes (ni fabuloſum
<
lb
/>
ſit ) regulus, ita inter amphibia crocodilus
<
lb
/>
eminet. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007646
">In vniuſcuiuſque autem generis coryphæo
<
lb
/>
natura conatum quendam effecit. </
s
>
<
s
id
="
s.007647
">Neque ex
<
lb
/>
ouo generatur crocodilus ob ignobilitatem,
<
lb
/>
vt erucæ araneique ac lacertæ, ſed vt aues, ob
<
lb
/>
commodum: de his autem ſequenti libro
<
lb
/>
tractabimus, quare ad reliquum diuiſionis
<
lb
/>
membrum tranſeamus. </
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
id.016.01.169.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/169/1.jpg
"
number
="
78
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007648
">
<
emph
type
="
center
"/>
LIBER DECIMVS,
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007649
">
<
emph
type
="
center
"/>
De Perfectis Animalibus.
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007650
">ANIMALIVM perfectorum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1091
"/>
<
lb
/>
quædam in ſolo habitare aë
<
lb
/>
re, pedibúſque carent, ta
<
lb
/>
metſi hæc Ariſtoteles non co
<
lb
/>
gnouerit, vt Manucodiata:
<
lb
/>
alia in aëre & terra, vt aquila, & pleræ
<
lb
/>
que aliæ aues: alia terreſtria, ſed aui
<
lb
/>
bus ſimilia, vt ſtruthio camelus: alia aquæ
<
lb
/>
terræque communia, vt fiber: alia aues,
<
lb
/>
natantes, vt olores: alia piſces volan
<
lb
/>
tes, vt marinæ hirundines: alia purè ter
<
lb
/>
reſtria, vt canis, alia ſub terra habitant, vt
<
lb
/>
talpa: alia in aquis ſolùm degunt, vt dephin. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007651
">
<
margin.target
id
="
marg1091
"/>
Animalia
<
lb
/>
perfecta no
<
lb
/>
biliora
<
expan
abbr
="
nouẽ
">nouem</
expan
>
<
lb
/>
differentiis
<
lb
/>
comprehen
<
lb
/>
duntur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007652
">Nec noſtri inſtituti eſt, omnes differen
<
lb
/>
tias, ſed tantùm genera hæc nouem,
<
lb
/>
contentáſque ſub illis nobiliores ſpecies
<
lb
/>
attingere. </
s
>
<
s
id
="
s.007653
">Eſt verò alia diuiſio iuxta mo
<
lb
/>
res, alia iuxta viuendi rationem, alia iux
<
lb
/>
ta generationis modum. </
s
>
<
s
id
="
s.007654
">Iuxta mores, quo
<
lb
/>
niam alia fera, alia manſueta, alia cicu
<
lb
/>
ra, alia agreſtia. </
s
>
<
s
id
="
s.007655
">Iuxta viuendi rationem,
<
lb
/>
alia carne viuunt, alia autem plantis ac
<
lb
/>
eiuſcemodi. </
s
>
<
s
id
="
s.007656
">Verùm iuxta generationis mo
<
lb
/>
dum, alia ex ouis, alia ex putredine,
<
lb
/>
alia ex animalibus generantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007657
">Ex ouis
<
lb
/>
autem quadrifariàm, aues, piſces, ſer
<
lb
/>
pentes, & inſecta quædam vilia, vt bom
<
lb
/>
byces, cicadæ, erucæ. </
s
>
<
s
id
="
s.007658
">Demonſtranda ſunt
<
lb
/>
igitur primò tria. </
s
>
<
s
id
="
s.007659
">Vnum eſt, cur aues cùm
<
lb
/>
ſint animalia perfecta, ex ouis omnes gene
<
lb
/>
rentur. </
s
>
<
s
id
="
s.007660
">Secundò, cur piſces: tertiò, quare quæ
<
lb
/>
imperfecta ſunt, animal generare nequeant.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1092
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007661
">
<
margin.target
id
="
marg1092
"/>
Cur aues om
<
lb
/>
nes ex ouis
<
lb
/>
generentur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007662
">Primùm igitur ratione magna factum vi
<
lb
/>
detur: nam aut paucos pullos, aut multas
<
lb
/>
aues generare neceſſarium erat. </
s
>
<
s
id
="
s.007663
">Paruæ ſi
<
lb
/>
paucos generaſſent, breui genus illarum
<
lb
/>
periiſſet, quoniam aues paruæ à magnis de
<
lb
/>
uorantur, & retibus capiuntur, & à ſer
<
lb
/>
pentibus antequam volare poſſint, rapiuntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007664
">Interdum oua abſumuntur, pereunt fame,
<
lb
/>
frigore, milléque aliis incommodis. </
s
>
<
s
id
="
s.007665
">Omnes
<
lb
/>
igitur paruæ aues, imò omnia animalia par
<
lb
/>
ua, multos generant pullos ſeu catulos. </
s
>
<
s
id
="
s.007666
">Ma
<
lb
/>
gnæ magnos pullos generant: ob id, ſi magnę
<
lb
/>
aues magnos fœtus in ventre geſtarent, ma
<
lb
/>
gno & diuturno pondere fatigarentur, aut
<
lb
/>
breui pullum abſolui neceſſe eſſet, atque ſic
<
lb
/>
aues non perfecta, ſed imperfecta animalia
<
lb
/>
neceſſariò eſſent. </
s
>
<
s
id
="
s.007667
">Rurſus in paruis, ſi omnes
<
lb
/>
ſimul fœtus mater in ventre geſtaret, immo
<
lb
/>
dico grauaretur pondere: ſi vnum poſt alium,
<
lb
/>
toto anno implicita eſſent in alendis geren
<
lb
/>
diſque pullis: adde, quòd in tempora anni
<
lb
/>
grauia incideret, eſſétque obnoxia, feris, &
<
lb
/>
auibus rapacibus. </
s
>
<
s
id
="
s.007668
">Non igitur fieri potuit, vt
<
lb
/>
aues ex auibus, vt ex belluis belluæ, procrea
<
lb
/>
rentur. </
s
>
<
s
id
="
s.007669
">Sed dum ex ouo prodeunt pulli, qua
<
lb
/>
druplex commodum conſequitur. </
s
>
<
s
id
="
s.007670
">Nam mas
<
lb
/>
toto anno coire non cogitur: coitus autem
<
lb
/>
maximè auium generi inimiciſſimus, ob ſic
<
lb
/>
citatem: vnde paſſer non vltra biennium vi
<
lb
/>
uit. </
s
>
<
s
id
="
s.007671
">Breui etiam mater à pondere liberatur,
<
lb
/>
nam ouum vna die ex paruo ad integram per
<
lb
/>
uenit magnitudinem, vel ad ſummum in duo
<
lb
/>
bus diebus: quod manifeſtum eſt diſſecanti
<
lb
/>
bus gallinas, quæ ſingulo die ouum parere.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007672
">ſolent. </
s
>
<
s
id
="
s.007673
">Nam vnum ouum magnum videbis,
<
lb
/>
alterum mediocre, ſcilicet quod perendie edi
<
lb
/>
tura erat, reliqua multitudo granis ſorgi ſeu
<
lb
/>
milicæ perſimilis eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007674
">Oua autem edita pri
<
lb
/>
mùm abſque incommodo diu ab aue fota,
<
lb
/>
animal perfectum gignere poſſunt: & plura
<
lb
/>
ſimul fouentur, ita vt quod in quatuor, aut
<
lb
/>
ſex menſibus pullos in vtero geſtando vix
<
lb
/>
perficeretur, in ouis vno menſe abſoluitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007675
">
<
expan
abbr
="
Manifeſtũ
">Manifeſtum</
expan
>
eſt igitur cur aues non pullos, ſed
<
lb
/>
oua pariant. </
s
>
<
s
id
="
s.007676
">Quædam tamen animal, vt veſ
<
arrow.to.target
n
="
marg1093
"/>
<
lb
/>
pertilio: hęc enim ſola inter volucres animal, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>