Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.010839">
                <pb pagenum="592" xlink:href="016/01/239.jpg"/>
              lineis æqualibus DE, EF, FG, igitur propor­
                <lb/>
              tionis ABC: fiant igitur ſuper A, anguli
                <lb/>
              æquales M & E, per 25. erítque trigonus
                <lb/>
              ille ſimilis EMN: igitur ex 4. ſexti Elemen.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.010840">proportio A ad latera reliqua, vt E M ad
                <lb/>
              EN, & MN, ſed eadem erat, vt A ad B, &
                <lb/>
              C, igitur ex 11. quinti Element. </s>
              <s id="s.010841">& nona,
                <lb/>
              eiuſdem latera illa æqualia erunt B & C,
                <lb/>
              quòd eſt propoſitum. </s>
              <s id="s.010842">Demonſtrata hac 42.
                <lb/>
              demonſtrabimus 43. quæ erit 10. quarti Ele­
                <lb/>
              ment. </s>
              <s id="s.010843">Sit AB quam diuido (vt docet 11. ſe­
                <lb/>
              cundi Element.) in C, & per præcedentem
                <lb/>
              facio trigonum ſuper AB, cuius vnum latus
                <lb/>
              ſit æquale AB, & ſit AD aliud æquale AC,
                <lb/>
                <figure id="id.016.01.239.1.jpg" xlink:href="016/01/239/1.jpg" number="93"/>
                <lb/>
              & ſit BD: quia itaque AC eſt proportione
                <lb/>
              media ex 17. ſexti Elementorum, inter AB
                <lb/>
              & BC, erit & B D æqualis, ac proportione
                <lb/>
              media inter A B & B C: ducta igitur linea
                <lb/>
              DC: erit trigonus B A D & B D C angulo
                <lb/>
              communi B, & lateribus continentibus pro­
                <lb/>
              portionis eiuſdem laterum, ex 6. ſexti Ele­
                <lb/>
              mentor. </s>
              <s id="s.010844">quare BD æqualis CD, ideóque DC
                <lb/>
              æqualis CA, & ex ſecunda harum anguli
                <lb/>
              CDA, & A æquales, & ex 31. DCB, eſt
                <lb/>
              æqualis vtrique, îgitur duplus ad A. </s>
              <s id="s.010845">Sed
                <lb/>
              per 2. harum, DCB eſt æqualis B, & per
                <lb/>
              eandem B eſt æqualis A D B, igitur tam
                <lb/>
              ADB, quàm B duplus ad A, quod eſt propo­
                <lb/>
              ſitum. </s>
              <s id="s.010846">Ex his patet demonſtratas eſſe omnes
                <lb/>
              propoſitiones quarti, niſi quòd non licebit
                <lb/>
              circulum circumducere, aut inſcribere, ſed
                <lb/>
              ſolùm inuenire centrum: ipſáſque figuras
                <lb/>
              æquilateras & æquiangulas conſtruere, to­
                <lb/>
              tamque doctrina Euclidis,
                <expan abbr="vſq;">vſque</expan>
              ad finem 6. li­
                <lb/>
              bri, ſeu 9. iam peracta eſt. </s>
              <s id="s.010847">Vt verò ad finem
                <lb/>
              reliquorum librorum perueniamus, demon­
                <lb/>
              ſtrabimus 44. quæ eſt, ex quocunque puncto
                <lb/>
              in diametro propoſito perpendicularem eri­
                <lb/>
              gere, quæ ad contactum periferiæ circuli
                <lb/>
              perueniat. </s>
              <s id="s.010848">Nam per 35. inueniemus propor­
                <lb/>
              tione mediam, & per ſextam educemus il­
                <lb/>
              lam perpendicularem ad lineam propoſitam
                <lb/>
              ex puncto dato, pertingéntque ad periferiæ
                <lb/>
              locum circuli, cuius propoſita linea eſt dia­
                <lb/>
              meter ex demonſtratione decimætertiæ ſexti
                <lb/>
              Elementorum, qua Euclides vtitur. </s>
              <s id="s.010849">Cùm ve­
                <lb/>
              rò quadrageſimam quintam demonſtrare
                <lb/>
              voluerimus, quæ talis eſt: ſuper datam li­
                <lb/>
              neam triangulum rectum ſupremum ha­
                <lb/>
              bentem, reſpicientémque datam lineam,
                <lb/>
              cuius latus vnum aſſignatæ lineæ, quæ mi­
                <lb/>
              nor ſit prima, conſtituere, circulum deſcri­
                <lb/>
              bemus nobis iam conceſſum, ductáque dia­
                <lb/>
              metro ex duodecima ſexti, lineam ei ſubiun­
                <lb/>
              gemus, ad quam diameter ſe habeat, vt pri­
                <lb/>
              ma linea ad latus illud: erit igitur hæc li­
                <lb/>
              nea minor diametro circuli conceſſi, quare
                <lb/>
              ex quadrageſimaprima collocabimus eam
                <lb/>
              intra circulum, complebimúſque trigonum:
                <lb/>
              igitur ſuper primam lineam angulum in ex­
                <lb/>
              tremitate, angulo contento ex diametro, &
                <lb/>
              quarta linea æqualem per vigeſimamquin­
                <lb/>
              tam faciemus, & lineam hanc productam
                <lb/>
              ex decimatertia faciemus æqualem aſſigna­
                <lb/>
              tæ ſecundæ: quare ex ſexta, ſexti Element.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.010850">completo trigono, fiet ſimilis primo & or­
                <lb/>
              thogonius. </s>
              <s id="s.010851">Quo inuento, ad finem omnium
                <lb/>
              eorum, quæ ab Euclide ſcripta ſunt, tum ab
                <lb/>
              Hypſicle addita Alexandrino, abſque impe­
                <lb/>
              dimento perueniemus. </s>
              <s id="s.010852">Sed hæc (vt vbi) ac
                <lb/>
              ſimilia, ad oſtentationem ingenij, vtilitatem
                <lb/>
              verò penè nullam, inuenta ſunt. </s>
            </p>
            <figure id="id.016.01.239.2.jpg" xlink:href="016/01/239/2.jpg" number="94"/>
            <p type="main">
              <s id="s.010853">
                <emph type="center"/>
              LIBER DECIMVSSEXTVS.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.010854">
                <emph type="center"/>
              De Scientiis.
                <emph.end type="center"/>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1524"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.010855">
                <margin.target id="marg1524"/>
              Circuli pro­
                <lb/>
              prietates 12.
                <lb/>
              Recti & cir­
                <lb/>
              cularis crea­
                <lb/>
              tio.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.010856">AT non vocant vtilitate figu­
                <lb/>
              rarum proprietates illæ ſexa­
                <lb/>
              ginta, quas nunc hîc ſubiicere
                <lb/>
              propoſitum eſt. </s>
              <s id="s.010857">Fit enim cir­
                <lb/>
              culus motu non flexilis rei ex
                <lb/>
              altero termino fixæ: ſicut recta motu plani
                <lb/>
              eodem loco conſiſtentis, vtpote rotæ ſuper
                <lb/>
              rem fixam. </s>
              <s id="s.010858">Sic enim regulæ fiunt. </s>
              <s id="s.010859">Fiunt & re­
                <lb/>
              cta extentione. </s>
              <s id="s.010860">Manifeſtum eſt igitur ex hoc,
                <lb/>
              rectum arte prius eſſe circulari, circulum au­
                <lb/>
              tem natura. </s>
              <s id="s.010861">Extrema verò hæc, atque ideò
                <lb/>
              contraria vt periferiam: & quantò minoris
                <lb/>
              fuerit ambitus. </s>
              <s id="s.010862">Omnes igitur aliæ lineæ me­
                <lb/>
              diæ ſunt inter rectam, ac circularem, ac quaſi
                <lb/>
              ex his compoſitæ. </s>
              <s id="s.010863">Circuli igitur & rectarum
                <lb/>
              figurarum certa eſt ratio, aliarum in con­
                <lb/>
              ſtans, niſi vt altera ab altera generatione
                <lb/>
              pendet, vt coni ſuperficies à recta, à coni au­
                <lb/>
              tem ſuperficie paraboles. </s>
              <s id="s.010864">Ex ſuperficiebus
                <lb/>
              autem nulla præter circularem generari di­
                <lb/>
              citur, multò minus recti linearum corporum
                <lb/>
              vllum. </s>
              <s id="s.010865">Rectilinea enim fiunt, non generan­
                <lb/>
              tur. </s>
              <s id="s.010866">Simpliciſſimum enim quod rotundum
                <lb/>
              eſt, vt inter corpora ſphæra, & inter ſuper­
                <lb/>
              ficies circulus. </s>
              <s id="s.010867">Eius autem duodecim propria
                <lb/>
              ſunt. </s>
              <s id="s.010868">In hoc igitvr primo ſecantes ſe lineæ
                <lb/>
              ſub eadem proportione partes conſtituunt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.010869">Angulúſque contentus ab illarum ſectio­
                <lb/>
              ne, angulis in circumferentia ſuper vtroſ­
                <lb/>
              que arcus conſtitutis pariter acceptis, eſt </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>