1mus analogiam; hæc aliaque ſimilia facilè intelliguntur, explicanturque;
aliqua tamen ſunt ab Autore ſupra laudato commemorata, quæ plus ne
gotij fortè faceſſerent; quam ob rem etiam atque etiam te rogo, vt ad tua
principia illa reducas. Illa obiter ſuggero.
aliqua tamen ſunt ab Autore ſupra laudato commemorata, quæ plus ne
gotij fortè faceſſerent; quam ob rem etiam atque etiam te rogo, vt ad tua
principia illa reducas. Illa obiter ſuggero.
Antim.
Suſtine, quæſo; neque enim hoc pro dignitate fieri poteſt, niſi res
in longum, atque adeò hic congreſſus longiùs producatur, quàm par ſit; mo
dò ſufficiat, vel obiter indicaſſe, exhauſto aëre ex dicto recipiente, illos om
nes effectus tenſæ materiæ facilè tribui poſſe, quos præfatus Autor aëri in
libertatem vindicato attribuit; nempe quoad effectum perinde eſt, ſive pel
las ab intrinſeco, ſive ab extrinſeco eadem vi adducas & trahas; hinc ex va
riis liquoribus bullæ aſcendunt, quas ſcilicet ſubtilis illa materia tenſa oc
cupat; hinc præ nimia bullarum copia, liquor ante Diaphanus albeſcit, tu
met, exundat, ebullit, etiam aqua pura, præſertim calida; nempe illa vi, qua
ſuperficies liquoris ſurſum attollitur, diſtrahuntur tantulùm partes, ac proin
de partes ſubtilis materiæ interpoſitæ liberiores ſunt, vt ſurſum bullatim
adducantur, idque vario eventu, pro diverſo liquoris genere, ſinguli exa
minandi eſſent, ſed ne ſaltemus extra chorum res in aliud tempus diſcutien
da remittitur. Duo tantùm hîc breviter adnoto, quæ ad præſentem contro
verſiam pertinent; Primum eſt, ſi fiſtula quæ ad deſcenſum Mercurij adhi
73[Figure 73]
beri ſolet, ampullam habeat HP, intra quam alia
minor ampulla per foramen P immutatur, altio
re collo, ſeu tubo PO inſtructa, eoque aperto in
O, poſtquam autem probè alligatum fuerit collum
PO, ita vt per foramen P nihil prorſus aëris in
ampullam HP ſubire valeat, ſi per oſtium C in
fundatur Mercurius, ac deinde, vbi plena fuerit fi
ſtula CP admoto digito, immerſoque extremo C
in Mercurium, digitus ſubducatur, ruit, more ſolito,
Mercurius; ſed mirum dictu, bulla minor immiſſa
in majorem HP in deſcenſu Mercurij frangitur.
in longum, atque adeò hic congreſſus longiùs producatur, quàm par ſit; mo
dò ſufficiat, vel obiter indicaſſe, exhauſto aëre ex dicto recipiente, illos om
nes effectus tenſæ materiæ facilè tribui poſſe, quos præfatus Autor aëri in
libertatem vindicato attribuit; nempe quoad effectum perinde eſt, ſive pel
las ab intrinſeco, ſive ab extrinſeco eadem vi adducas & trahas; hinc ex va
riis liquoribus bullæ aſcendunt, quas ſcilicet ſubtilis illa materia tenſa oc
cupat; hinc præ nimia bullarum copia, liquor ante Diaphanus albeſcit, tu
met, exundat, ebullit, etiam aqua pura, præſertim calida; nempe illa vi, qua
ſuperficies liquoris ſurſum attollitur, diſtrahuntur tantulùm partes, ac proin
de partes ſubtilis materiæ interpoſitæ liberiores ſunt, vt ſurſum bullatim
adducantur, idque vario eventu, pro diverſo liquoris genere, ſinguli exa
minandi eſſent, ſed ne ſaltemus extra chorum res in aliud tempus diſcutien
da remittitur. Duo tantùm hîc breviter adnoto, quæ ad præſentem contro
verſiam pertinent; Primum eſt, ſi fiſtula quæ ad deſcenſum Mercurij adhi
73[Figure 73]beri ſolet, ampullam habeat HP, intra quam alia
minor ampulla per foramen P immutatur, altio
re collo, ſeu tubo PO inſtructa, eoque aperto in
O, poſtquam autem probè alligatum fuerit collum
PO, ita vt per foramen P nihil prorſus aëris in
ampullam HP ſubire valeat, ſi per oſtium C in
fundatur Mercurius, ac deinde, vbi plena fuerit fi
ſtula CP admoto digito, immerſoque extremo C
in Mercurium, digitus ſubducatur, ruit, more ſolito,
Mercurius; ſed mirum dictu, bulla minor immiſſa
in majorem HP in deſcenſu Mercurij frangitur.
Auguſt. Hæc vna eſt, meo ſaltem judicio, ex præ
cipuis difficultatibus, quæ ſi occurriſſet, illam haud
dubiè non omiſiſſem; nempe facilè dicent, maxi
mam vim aëris incumbentis in cavum bullæ, quam
non defendit aër, convexum ambiens, cùm vel va
cuum ſit, vel materia tenſa inſit, dicent, inquam, ma
ximam illam vim prædictæ fractionis cauſam eſſe.
cipuis difficultatibus, quæ ſi occurriſſet, illam haud
dubiè non omiſiſſem; nempe facilè dicent, maxi
mam vim aëris incumbentis in cavum bullæ, quam
non defendit aër, convexum ambiens, cùm vel va
cuum ſit, vel materia tenſa inſit, dicent, inquam, ma
ximam illam vim prædictæ fractionis cauſam eſſe.
Antim.
Sed dic mihi, ſodes, cur eadem vis aëris
incumbentis in convexum bullæ HP, ſemota mi
nore, illam etiam non frangit?
incumbentis in convexum bullæ HP, ſemota mi
nore, illam etiam non frangit?
Auguſtin.
Inde certè tua ſententia non confirmatur; nempè ſive dicas
minorem bullam frangi vi materiæ tenſæ, ſive vt alij volunt, vi aëris in
cumbentis, æquè vtrimque ſunt anguſtiæ; ſic enim jure pati inſto, ſi vis ma
teriæ tenſæ adducens convexum minoris bullæ illam frangit, cur majorem
non frangit, cùm æquè illius concavum adducat?
minorem bullam frangi vi materiæ tenſæ, ſive vt alij volunt, vi aëris in
cumbentis, æquè vtrimque ſunt anguſtiæ; ſic enim jure pati inſto, ſi vis ma
teriæ tenſæ adducens convexum minoris bullæ illam frangit, cur majorem
non frangit, cùm æquè illius concavum adducat?