Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Table of figures

< >
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="205" xlink:href="025/01/219.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.002530">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002531"> Addo vnum, quod difficultatem auget, nempe ſi tota res fiat
                <lb/>
              clauſo tubo in O, minor bulla non rumpitur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002532">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002533"> Rectè dixiſti augeri difficultatem; cùm inde facilè deducam,
                <lb/>
              ampullam non frangi à materia tenſa contenta in majore ampulla HP,
                <lb/>
              quia reverà etiam clauſo Oſtio O, eadem eſt applicata convexo minoris
                <lb/>
              bullæ, illam tamen non frangit; ſed aperto foramine O, ſtatim frangitur;
                <lb/>
              igitur ab alia cauſa, eaque applicata; nulla autem alia excogitari poteſt, à vi
                <lb/>
              exterioris aëris incubantis diſtincta. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002534">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002535"> Ab vtraque certè cauſa hunc fractionis effectum eſſe neceſſe eſt;
                <lb/>
              cùm vtraque applicata ſit, altera convexo, altera concavo; gravitat autem
                <lb/>
              aër exterior in cavum bullæ, quia illa materia tenſa, quæ
                <expan abbr="convexũ">convexum</expan>
              ambit, eſt
                <lb/>
              levior aëre, jam verò in hoc, ſupra laudato Autori aſſentior, quod ideo minor
                <lb/>
              bulla frangatur, non verò major ; quia hujus ſuperficies versùs centrum
                <lb/>
              pellitur, & cùm ſit ad inſtar cujuſdam fornicis, quid mirum, ſi magis reſiſtat,
                <lb/>
              quàm minor, cujus ſuperficies a centro diſtrahitur. </s>
              <s id="s.002536">Vnde futurum, conclu­
                <lb/>
              do, ſi hæc figura bullarum mutetur, ita vt cavum majoris, & convexum
                <lb/>
              minoris aëri externo ſit expoſitum, ſecus atque ante accidet; tunc enim
                <lb/>
              major bulla frangetur, minor verò indemnis manebit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002537">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002538"> Scire ex te velim, vtrùm hoc experimento vnquam probatis,
                <lb/>
              an verò intellexeris ab aliis fuiſſe probata. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002539">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002540"> In hoc genere, à quopiam probata fuiſſe neſcio, neceſſaria tantùm
                <lb/>
              conſecutione deduco; in alio tamen genere legi apud Autorem ſupra lau­
                <lb/>
              datum, aliquid ſimile; quòd ſcilicet bulla in recipiente collocata exhauſto
                <lb/>
              aëre tantulùm explicetur; vt colligitur ex eo quod cùm ante aqua ſemiplena
                <lb/>
              eſſet, & in canaliculo immerſo & ad collum ejus preſsè alligato aliquantu­
                <lb/>
              lum aſſurgeret, exhauſto deinde aëre ex dicto recipiente aqua in canaliculo
                <lb/>
              tantulùm ſubſidere viſa ſit, quod certè vni
                <expan abbr="dũtaxat">duntaxat</expan>
              vitri, ſeu bullæ explicatio­
                <lb/>
              ni tribui poteſt:
                <expan abbr="alterũ">alterum</expan>
              ſimile paſſim occurrit; ſi enim ampullam tenui & lon­
                <lb/>
              giore collo
                <expan abbr="inſtructã">inſtructam</expan>
              , & aqua ferè
                <expan abbr="plenã">plenam</expan>
              nive obruas, aqua illico per collum
                <lb/>
              tantulùm aſſurgit, non
                <expan abbr="aliã">aliam</expan>
              certè ob
                <expan abbr="causã">causam</expan>
              , niſi propter
                <expan abbr="contractionẽ">contractionem</expan>
              ampul­
                <lb/>
              læ; ſi
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              concavum ſit exteriùs, &
                <expan abbr="convexũ">convexum</expan>
              interius, ſecus omnino accidit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002541">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              Hæc ad primum tantummodò ſpectant de altero verò quid
                <gap/>
              </s>
            </p>
            <figure id="id.025.01.219.1.jpg" xlink:href="025/01/219/1.jpg" number="74"/>
            <p type="main">
              <s id="s.002542">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002543"> Sit vas A conſtructum iuxta formam
                <lb/>
              deſcriptam in Figura infundatur aqua, cu­
                <lb/>
              jus ſuprema ſuperficies ſit KI. aſſurgit per ca­
                <lb/>
              naliculum GDF vſque ad E, includatur autem
                <lb/>
              in recipiente, quod deinde probè obſtruatur, exu­
                <lb/>
              cto aëre ex dicto recipiente, non ſubſidit aqua in
                <lb/>
              canaliculo infra E, ceſſat tamen compreſſio aëris
                <lb/>
              incubantis vtrique ſuperficiei KI, & E; illa igi­
                <lb/>
              tur compreſſio cauſa non eſt hujus elevationis aquæ, per canaliculum GF. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002544">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002545"> Præclarum certè experimentum, quod tuam illam hypothe­
                <lb/>
              ſim, ſaltem, vt mihi videtur, penitus deſtruit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002546">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.002547"> Primo aſpectu, quaſi nodus indiſſolubilis eſſe videtur; non tamen
                <lb/>
              vrget; nempe cùm ſugatur canaliculus à materia tenſa per ſuperius
                <expan abbr="orificiũ">orificium</expan>
              ,
                <lb/>
              & cùm materia æquè tenſa eſſe ſupponatur in toto recipientis ſpatio, ne-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>