Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
41
41
42
42
43
43
44
44
45
45
46
46
47
47
48
48
49
49
50
50
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000512">
                <pb pagenum="46" xlink:href="025/01/050.jpg"/>
              ab eo ſeſe expediant; Noſtri tamen eo non vtuntur, vtpote qui ſciant,
                <lb/>
              ex dicta inæqualitate, etiam ſuppoſita, minimè ſequi aquarum excur­
                <lb/>
              ſiones, nempè eo motu ſingulæ partes illius globi moventur, ſeu tardiùs,
                <lb/>
              ſeu velociùs, quo totius motus ratio illas moveri poſtulàt; ac proinde il­
                <lb/>
              lud globi punctum, quod ad Solem directè ſpectat de Meridie, tardè
                <lb/>
              movetur in Ortum, celeriter verò, vbi eſt oppoſitum in ipſa media no­
                <lb/>
              cte; quia totus globus ita moveri poſtulat ſingulas ſui partes, imò etiam
                <lb/>
              in iis, quæ vaſe vehuntur, & ab extrinſeco motum & impetum recipiunt,
                <lb/>
              inæqualitas motus non ex abrupto, at ſenſim ſine ſenſu inducta nullum
                <lb/>
              alium effectum præter eandem rationem motus inducit; ſic cymba qua
                <lb/>
              vehitur aqua celeri motu, ſi ſenſim remittit, ac retardat motum, aut
                <lb/>
              certè tardiorem primum paulatim deinde accelerat, neque huc, neque
                <lb/>
              illuc aqua excurrit, nec ſtantes in navi huc aut illuc inclinari ſe ſentiunt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000513">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000514"> Ita eſt; vt dicis; hoc argumentum contra illos ad hominem,
                <lb/>
              vt aiunt, à me adductum eſt, qui præfatos effectus ex illa motuum inæ­
                <lb/>
              qualitate ſequi aſſerunt; at per te, mihi quæſo, liceat, idem argumen­
                <lb/>
              tum etiam contra illos proſequi & vrgere, vt aiunt, qui negant dictos
                <lb/>
              effectus ex dicta inæqualitate ſequi, quorum ego; vt vereor ſenſa, ita
                <lb/>
              illis, opinor, ingratum non accidet, quod rem hanc paulò accura­
                <lb/>
              tiùs diſcutiam, & ad certiſſima doctrinæ motuum principia reducam;
                <lb/>
              Primò ergo quidem ſuppono ex dicta doctrina, impetum ſemel impreſ­
                <lb/>
              ſum non deſtrui, quamdiu fruſtrà non eſt, & conſequi poteſt ſuum ef­
                <lb/>
              fectum, ſcilicet motum, qui & finis illius eſt, ſeu per eandem lineam,
                <lb/>
              ſeu per aliam, ad quam eſt nova determinatio; nulla enim eſt alia ratio,
                <lb/>
              propter quam impetus deſtruatur; ſic turbo v.g. diſcus æneus, Axe vtrim­
                <lb/>
              que extante, in levigato plano diutiſſimè ſuos orbes agit, & ſi nullus
                <lb/>
              eſſet attritus partium, & Axis ad perfectam libellam, per diſci centrum
                <lb/>
              iret, nunquam hic motus ceſſaret. </s>
              <s id="s.000515">Prætereà, ſi globus tornatus deſcen­
                <lb/>
              dat per planum declive probè lævigatum, quod poſt tantulam incurvatio­
                <lb/>
              nem ſurſum ex adverſo, ſub eodem inclinationis angulo deflectatur; haud
                <lb/>
              dubiè ad imum primi plani declivis globus non ſiſtet, ſed per aliud ad
                <lb/>
              æqualem ferè altitudinem aſcendet, virtute impetus, in primo deſcenſu
                <lb/>
              acquiſiti, ad hanc portò lineam ab eodem plano determinatur; analo­
                <lb/>
              giam perfectam in vibrato funependulo etiam habes, & in ipſa corporum
                <lb/>
              repercuſſione; deſtruitur tamen aliquid impetus in illo aſcenſu, ſcilicet
                <lb/>
              à quodam impetu innato, non acquiſito, qui gravibus ineſt, &, vt fa­
                <lb/>
              cilè vobis perſuaderem, ab ipſa gravitate non diſtinguitur; ſic etiam ab
                <lb/>
              alio impetu obſtante, vel ad aliam lineam trahente, vnde ſequitur de­
                <lb/>
              terminatio quædam mixta, ſenſim deſtruitur; ſed ne longiùs excurram,
                <lb/>
              illa omnia doctrinæ motuum principia hoc loco dumtaxat ſupponam, quæ
                <lb/>
              huius doctrinæ petiti facilè concedunt, & fusè alibi pertractata nec non
                <lb/>
              firmata fuêre. </s>
              <s id="s.000516">Primo igitur loco ſuppono, impetum nunquam deſtrui,
                <lb/>
              niſi quando eſt fruſtrà, id eſt, quando motus omnis impeditur, à quo­
                <lb/>
              cunque tandem ſit ille impetus, ſive impreſſus ab extrinſeco, ſive ab ipſo
                <lb/>
              corpore in ſe productus, ſive à toto, parti, ſive toti à parte, ſive parti ab alia
                <lb/>
              parte, nam perinde eſt, quoad hoc principium. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>