1los ſublata & tracta faci
lius mouemus, vt ſi tro
chleæ ſint maiores minori
bus, & ſcytalæ ſimiliter. An
quia quantò maior fuerit
radius in tempore æquali,
per maius mouetur ſpatium.
Itaque æquali inſiſtente one
re, idem faciet, vt diximus
etiam libras maiores mi
noribus eſſe exactiores. Eſt
enim agina centrum. Et lineæ
in librili, quæ ſunt ab agina
vtrimque, ſunt radij.
lius mouemus, vt ſi tro
chleæ ſint maiores minori
bus, & ſcytalæ ſimiliter. An
quia quantò maior fuerit
radius in tempore æquali,
per maius mouetur ſpatium.
Itaque æquali inſiſtente one
re, idem faciet, vt diximus
etiam libras maiores mi
noribus eſſe exactiores. Eſt
enim agina centrum. Et lineæ
in librili, quæ ſunt ab agina
vtrimque, ſunt radij.
COMMENTARIVS.
Cvr per maiores.] In hoc capite tractatur problema de ma
ioribus circulis, & ſphæricis. cur ſcilicet facilius & celerius
moueantur & moueant. Cui reſpondetur ex lineæ à centro longitu
dine maiore. Ratio ſic diſponetur.
ioribus circulis, & ſphæricis. cur ſcilicet facilius & celerius
moueantur & moueant. Cui reſpondetur ex lineæ à centro longitu
dine maiore. Ratio ſic diſponetur.
Vbi lineæ à centro ſunt maiores: ibi per motum æquali tempore
maius ſpatium conficitur, & facilis etiam motio fit, tum an
nexa onera mouentur.
maius ſpatium conficitur, & facilis etiam motio fit, tum an
nexa onera mouentur.
In circularibus & ſphæricis maioribus lineæ à centro
ſunt maiores: quam in minoribus.
ſunt maiores: quam in minoribus.
Ergo circuli & ſphæræ maiores æquali tempore maius ſpatium
conficient, facilius mouebuntur, & annexa onera moue
bunt: quam minores.
conficient, facilius mouebuntur, & annexa onera moue
bunt: quam minores.
Ex hoc colligimus maiores rotas in curribus vna volutatione tan
tam lineam cum conficiant: quanta orbitæ reſpondet, nec maiori tra
ctu egeant: quam minores, tantò commodiores eſſe ad celeritatem, &
motus facilitatem: quantò maiores extiterint. Et cum in facili tractu
biroti onerati ſarcina tendere debeat ad æquilibrium, vt neque tolla
tur de collo iugum præ pondere poſteriore, neque ſic prematur, vt ſi
mul iumentum trahat, & geſtet: ſed potius trahat: quam geſtet: in
tam lineam cum conficiant: quanta orbitæ reſpondet, nec maiori tra
ctu egeant: quam minores, tantò commodiores eſſe ad celeritatem, &
motus facilitatem: quantò maiores extiterint. Et cum in facili tractu
biroti onerati ſarcina tendere debeat ad æquilibrium, vt neque tolla
tur de collo iugum præ pondere poſteriore, neque ſic prematur, vt ſi
mul iumentum trahat, & geſtet: ſed potius trahat: quam geſtet: in