Vt autem vna libra.] Syllogiſmus poſterior ſic eſt.
Multæ ſimul libræ magna expendunt pondera.
Statera, cui plures anſæ adiectæ ſunt, vel vna, ſed per plura
puncta mobilis, eſt multæ libræ ſimul.
puncta mobilis, eſt multæ libræ ſimul.
Ergo ſtatera magna expendet pondera.
Statera certe multæ ſunt libræ actu & poteſtate.
Et primum actu
cum anſæ ( ſic enim ta\ spa/rtia exprimi debere declarant multi
huius contextus loci inter ſe comparati ) plures ſunt in vno ſcapo, vt
duæ, quod frequentißimum, vel tres, quod rarius: cuiuſmodi ſunt in
A B ſcapo
69[Figure 69]
duæ C D, E F
quarum pro
piore lanci,
qui vtuntur,
pondera ad
craßiorem tru
tinam ſe ex
pendere dicunt. quod huius notæ longius inter ſe diſtent: qui vero re
motiore, ad ſubtiliorem, vt in qua notæ minus diſtent in lateribus
ſcapi ſignatæ. Deinde poteſtate plures ſunt, cum anſa vna eſt, ſed mi
nimè fixa, verum libero modo propius A, modo remotius colloca
tur. Semper autem in aliquo puncto inter A & B intermedio.
Vnde eſt quod hîc dicat Ariſtoteles anſam ad partes, vbi eſt æqui
pondium, eſſe dimidium ſtateræ, non ſumendo dimidium exactè,
quandoquidem extremo, à quo lanx dependet ſemper propior ſit. Hinc
elicitur pulchra regula è qua poſtea ferè omnia, quæ ad ſtateræ ratio
nem pertinent, deducuntur. quæ eſt eiuſmodi. Cum ſcapus integer ad
pondus appenſum, rationem eam habet: quam duplum partis, quæ eſt
ab anſa verſus lancem ad reliquum: tunc pondus ſcapum vniformem,
& omnibus ſuis partibus æqualem in æquilubrio conſtituit. Vt eſto
ſcapus A B duodecim vnciarum, & pars A F duarum: huius partis
duplum eſt 4. & reliquum 8. Quemadmodum ergo 4. ad 8. ſic ſca
pus rotus id eſt 12. erit ad pondus, quod per regulam trium inuenie
tur eſſe 4. vnciarum. Rurſus ſit anſa in D & A D ſit vna vn
cia. Huius duplum eſt 2. Reliquum eſt 10. Vt igitur 2. ad 10. ſic 12.
totus ſcapus erit ad pondus: quod per regulam trium inuenietur eſſe
cum anſæ ( ſic enim ta\ spa/rtia exprimi debere declarant multi
huius contextus loci inter ſe comparati ) plures ſunt in vno ſcapo, vt
duæ, quod frequentißimum, vel tres, quod rarius: cuiuſmodi ſunt in
A B ſcapo
69[Figure 69]duæ C D, E F
quarum pro
piore lanci,
qui vtuntur,
pondera ad
craßiorem tru
tinam ſe ex
pendere dicunt. quod huius notæ longius inter ſe diſtent: qui vero re
motiore, ad ſubtiliorem, vt in qua notæ minus diſtent in lateribus
ſcapi ſignatæ. Deinde poteſtate plures ſunt, cum anſa vna eſt, ſed mi
nimè fixa, verum libero modo propius A, modo remotius colloca
tur. Semper autem in aliquo puncto inter A & B intermedio.
Vnde eſt quod hîc dicat Ariſtoteles anſam ad partes, vbi eſt æqui
pondium, eſſe dimidium ſtateræ, non ſumendo dimidium exactè,
quandoquidem extremo, à quo lanx dependet ſemper propior ſit. Hinc
elicitur pulchra regula è qua poſtea ferè omnia, quæ ad ſtateræ ratio
nem pertinent, deducuntur. quæ eſt eiuſmodi. Cum ſcapus integer ad
pondus appenſum, rationem eam habet: quam duplum partis, quæ eſt
ab anſa verſus lancem ad reliquum: tunc pondus ſcapum vniformem,
& omnibus ſuis partibus æqualem in æquilubrio conſtituit. Vt eſto
ſcapus A B duodecim vnciarum, & pars A F duarum: huius partis
duplum eſt 4. & reliquum 8. Quemadmodum ergo 4. ad 8. ſic ſca
pus rotus id eſt 12. erit ad pondus, quod per regulam trium inuenie
tur eſſe 4. vnciarum. Rurſus ſit anſa in D & A D ſit vna vn
cia. Huius duplum eſt 2. Reliquum eſt 10. Vt igitur 2. ad 10. ſic 12.
totus ſcapus erit ad pondus: quod per regulam trium inuenietur eſſe
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib