6836LIBER
ruminatis Babylonis muris.
Vitr.
quoque octaui libri capite tertio bitumine tradit, &
latere teſtaceo structo
muro Semiramm cinxiſſe Babylonem. #Erat enim Babylone lacus ampliſſima magnitudine, qui limmi afphaltis
appellatur, & habet ſupra natans liquidum bitumen. #Quid autem ſit bitumen, pix, quid piſaſpaltm, quid
ſaxum quadratum, ſilex, cæmentum, dictum eſt ſuo loco. Deueniam ad noſtrorum temporum rationem, qua
inuri, mœiaq́; mumiuntur. idq́; quàm potero breuiſſime tranſigam. #Quod autem dictum eſta Vitr. ſequenti
deſcriptione declaratur.
muro Semiramm cinxiſſe Babylonem. #Erat enim Babylone lacus ampliſſima magnitudine, qui limmi afphaltis
appellatur, & habet ſupra natans liquidum bitumen. #Quid autem ſit bitumen, pix, quid piſaſpaltm, quid
ſaxum quadratum, ſilex, cæmentum, dictum eſt ſuo loco. Deueniam ad noſtrorum temporum rationem, qua
inuri, mœiaq́; mumiuntur. idq́; quàm potero breuiſſime tranſigam. #Quod autem dictum eſta Vitr. ſequenti
deſcriptione declaratur.
Vrbium fabricandarum ratio inuenta est, tum ut homines commode &
bene uiuant, alter enim alterius
ope indiget, tum ut ab inſolentibus aliorum iniurijs tuti & ſecuri ſint. #Natura enim comparatum est, ut ſe
quiſque ſuosq́ quantum potest tueatur. Iniuriæ uero, offenſioneq́; uariæ ſunt, ac hominum improbitate
1110 omnes repertæ. #Contra eas defenſionum totidem genera eſse oportet: nos priuatas omittimus, de publicus
& communibus agimus. #Vnde commune præceptum illud m primis obſeruandum eſt, mœnia eſſe facienda,
urbesq́; eſſe muniendas ſecundum tempora, & offenſionum genera. #Vnde non est quod miremur, ſi alia ra-
tione alijs temporibus mœnia, muros, propugnacula, protas, & huiuſmodi alia construimus. Oportet igitur
ita munireurbes, ut qui cas defendunt tutiſint, & ut hoſtes offendi poſſint: offenduntur autem uel cum a mu-
ris longe arcentur, uel cum muris proximi ſunt, prohibentur ne accendant. hinc neceſſitas illa eſt. ut ratio-
nem habeamus earum rerum, quæ in munitionibus requiruntur, quæ hæc ſunt. Murus cuius extenſio corti-
na ab italis nominatur, Propugnaculum, quod Valoardum uocant, aliàs pro latere ſumitur, Flancum appel-
lant. Foſſa, agger, quihumerus, uel ſpaltus dicitur, Via, & Platea. De ſingulis ſeparatim dicendum
eſt, nam prohibetur hostis aqua, foſſa, & muro: Arcetur propugnaculis, aggeribus: defenduntur repu-
2220 gnantes iateis, itineribus, & murorum craſsitudine. #In muris extruendis fundandi ratio habeatur a Vi-
cruuio deſumpta. #Craſſiora enim fundamenta ſunt facienda, quàm murus: craſsitudo autem amplius ex-
terius quàm interius proijciatur, nam cum murus ab humeris aggere impellatur, craſſitudo illa, quæ eſt pro
frone id efficit, quod pesin homine erecto, nam ſi ab anteriori parte quis repellatur, facile retrocedet, dire-
ctis enim cruribus & calcaneo non prominente efficitur, ut ſine fulcro cum ſit, facile cadat. Si uero a tergo
protrudatur renitente pede, qui prominet, non dimouebitur. Sic murorum fundamenta, quamuis utrinque craſ
ſior a eſſe debeant & latiora quàm muri, ſitamen pro frone amplius extendantur, idempræstabunt, quod pes
in homine. #Erigendi uerò ſunt muri ſumma diligentia,#præcinctionibusq́; cingendi, cordones appellant, ita
enun firmiores ſunt: non laudant aliqui pinnas in muris quas Merlos, aliàs canonieras uocant, quamuis ha-
ctenus inuiolabiliter obſeruatæ ſint. uolunt autem ut opereterreno conficiantur, exaggerenturq́; , & com-
3330 modiſſime paſſim construcantur, dirig anturq́; ad eas partes, è quibus#hoſtis machinarum telis facillime lædi
poſſis. Non ſunt autem faciendi muri altitudine ampla, nam ſi machinis deijciuntur, cum altiſunt rumis, foſ
ſas materia implent, atque hostibus tanquaàm gradus faciunt. #muniuntur autem muri ratione illa. qua di-
ctum eſt, aggeribus ſcilicet, & eriſmatis, uel anteridibus, ſperones dicunt, inter aggeres collocatis. Agger
autem ſolidiſſimus eſſe debet, & ampliſsimus, ut in eo acies instructæ ad defendendum commode præterire poſ
ſint; Murorum uerò extenſio extra teli iactum ſine propugnaculis non ſit: ducentorum paſſuum eam longitudi-
nem præfiniunt: propugnacula uerò aut altiori forma, aut depreſsiori forma quæſunt, caual
leros uocant, & Ealoardos, quæ uero#depreſsiori, planas formas dicunt. efficiuntur autem planæ formæ
cum murorum cortinæ nimis extenduntur, nam indefenſæ cum ſint ob earum protenſionem, neceſſe eſt, ut la-
teribus fulciantur. Præſtant hoc interdum, & portæ ipſæ de quibus ca præcepta obſeruandaſunt, ut ita col-
4440 locentur, ut itiner ad eas directa non ſint, ut tutiores parte exteriori fabricentur, ut cortinam protegant, mt
cuſtodes ibi commode manere poſſint, ut potibus mobilibus, leuatores appellant, muniantur, ante pontes autẽ
directæ ſudes, ſublicæq́; acutiſſimæ eriguntur, rastra ſeu reſtella dicunt, ne tam facile aditus ad portas patere
poſſis. Auſteritatem quandam forma earum præferre debet; Sed nos ad propugnacula. Antiquiturribus ute
bantur angulis multiplicibus, uel circulari forma constructis. Noſtrorum uſus alius eſt. Triangularem formam
probaucrunt, in angulis autem murorum eacollocant, tum ut lateribns opem, hoſtibus damnum inferant. Dupli-
ci platea conſtruuntur, inferiori ſcilicet, & ſuperiori. Superior ideo fit, ut armati homines, qui repugnat com
mode ſtare poſſint, ut machinæ, quibus hostes propelluntur, ſuis locis collocentur, & icturetrocedentes ſine of-
fenſione recurrant. inferior autem platea multa habet commoda pro militibus, & deefenſoribus, rebusq́; , &
munitionibus inuenta, ubi etiam planius aliqua tormenta ponuntur, quæ hoſtes muris proximos, cum foſſas occu
5550 pauerint, a ſcalis deijciant. Formam propugnaculi amplam fecimus ut facile intelligatur, partemq́; inferiorem
a ſuperiori distinximus, itaut ſuperpoſita pagella ſuperiorem plateam deſignet, ſubiecta uerò inferiorem, in qua
uias, ſcalas, & loca difpoſita uides, menſurasq́; optime distributas: oportet autem latera tuta eſſe. hinc fit, ut
& muri propugnacula, & propugnacula muros defendant: ictus enim qui per directas lineas deſcripti ſunt,
oftendunt mutuam propugnaculorum & murorum defenſionem, Muri carſsitudo pedum octo. Anteridum in-
terualla pedum decem. Aggeris craſsitudo pedum ſexaginta. Platea ſuperior propugnaculi L. pedum centum&
quindecim, hæc autem ſupra inferiorem alta eſt pedes ſexdecim, nam inferior ſupra alueum foſſæ alta eſt pedes
decem & ſeptem, Cruce iutem nia ſubterranea ſignificatur lata pedes decem, Litera M. oſtendit ibieſſe loca mu-
nitionum. S. uerò ſealas per dquas deorſum itur, ut circum propugnaculum contra ſuffoſſiones, quas mi-
nas dicunt, milites eant. O. uerò Risnt itinera lata pedes 1 2. ad plateas inferiores, quarum longitudo pedũ octua
ginta, latita do uero quinquaginta, ubi collcantur machinæ, Orecchione uocant quorum munus eſt hoſtes pro-
6660
ope indiget, tum ut ab inſolentibus aliorum iniurijs tuti & ſecuri ſint. #Natura enim comparatum est, ut ſe
quiſque ſuosq́ quantum potest tueatur. Iniuriæ uero, offenſioneq́; uariæ ſunt, ac hominum improbitate
1110 omnes repertæ. #Contra eas defenſionum totidem genera eſse oportet: nos priuatas omittimus, de publicus
& communibus agimus. #Vnde commune præceptum illud m primis obſeruandum eſt, mœnia eſſe facienda,
urbesq́; eſſe muniendas ſecundum tempora, & offenſionum genera. #Vnde non est quod miremur, ſi alia ra-
tione alijs temporibus mœnia, muros, propugnacula, protas, & huiuſmodi alia construimus. Oportet igitur
ita munireurbes, ut qui cas defendunt tutiſint, & ut hoſtes offendi poſſint: offenduntur autem uel cum a mu-
ris longe arcentur, uel cum muris proximi ſunt, prohibentur ne accendant. hinc neceſſitas illa eſt. ut ratio-
nem habeamus earum rerum, quæ in munitionibus requiruntur, quæ hæc ſunt. Murus cuius extenſio corti-
na ab italis nominatur, Propugnaculum, quod Valoardum uocant, aliàs pro latere ſumitur, Flancum appel-
lant. Foſſa, agger, quihumerus, uel ſpaltus dicitur, Via, & Platea. De ſingulis ſeparatim dicendum
eſt, nam prohibetur hostis aqua, foſſa, & muro: Arcetur propugnaculis, aggeribus: defenduntur repu-
2220 gnantes iateis, itineribus, & murorum craſsitudine. #In muris extruendis fundandi ratio habeatur a Vi-
cruuio deſumpta. #Craſſiora enim fundamenta ſunt facienda, quàm murus: craſsitudo autem amplius ex-
terius quàm interius proijciatur, nam cum murus ab humeris aggere impellatur, craſſitudo illa, quæ eſt pro
frone id efficit, quod pesin homine erecto, nam ſi ab anteriori parte quis repellatur, facile retrocedet, dire-
ctis enim cruribus & calcaneo non prominente efficitur, ut ſine fulcro cum ſit, facile cadat. Si uero a tergo
protrudatur renitente pede, qui prominet, non dimouebitur. Sic murorum fundamenta, quamuis utrinque craſ
ſior a eſſe debeant & latiora quàm muri, ſitamen pro frone amplius extendantur, idempræstabunt, quod pes
in homine. #Erigendi uerò ſunt muri ſumma diligentia,#præcinctionibusq́; cingendi, cordones appellant, ita
enun firmiores ſunt: non laudant aliqui pinnas in muris quas Merlos, aliàs canonieras uocant, quamuis ha-
ctenus inuiolabiliter obſeruatæ ſint. uolunt autem ut opereterreno conficiantur, exaggerenturq́; , & com-
3330 modiſſime paſſim construcantur, dirig anturq́; ad eas partes, è quibus#hoſtis machinarum telis facillime lædi
poſſis. Non ſunt autem faciendi muri altitudine ampla, nam ſi machinis deijciuntur, cum altiſunt rumis, foſ
ſas materia implent, atque hostibus tanquaàm gradus faciunt. #muniuntur autem muri ratione illa. qua di-
ctum eſt, aggeribus ſcilicet, & eriſmatis, uel anteridibus, ſperones dicunt, inter aggeres collocatis. Agger
autem ſolidiſſimus eſſe debet, & ampliſsimus, ut in eo acies instructæ ad defendendum commode præterire poſ
ſint; Murorum uerò extenſio extra teli iactum ſine propugnaculis non ſit: ducentorum paſſuum eam longitudi-
nem præfiniunt: propugnacula uerò aut altiori forma, aut depreſsiori forma quæſunt, caual
leros uocant, & Ealoardos, quæ uero#depreſsiori, planas formas dicunt. efficiuntur autem planæ formæ
cum murorum cortinæ nimis extenduntur, nam indefenſæ cum ſint ob earum protenſionem, neceſſe eſt, ut la-
teribus fulciantur. Præſtant hoc interdum, & portæ ipſæ de quibus ca præcepta obſeruandaſunt, ut ita col-
4440 locentur, ut itiner ad eas directa non ſint, ut tutiores parte exteriori fabricentur, ut cortinam protegant, mt
cuſtodes ibi commode manere poſſint, ut potibus mobilibus, leuatores appellant, muniantur, ante pontes autẽ
directæ ſudes, ſublicæq́; acutiſſimæ eriguntur, rastra ſeu reſtella dicunt, ne tam facile aditus ad portas patere
poſſis. Auſteritatem quandam forma earum præferre debet; Sed nos ad propugnacula. Antiquiturribus ute
bantur angulis multiplicibus, uel circulari forma constructis. Noſtrorum uſus alius eſt. Triangularem formam
probaucrunt, in angulis autem murorum eacollocant, tum ut lateribns opem, hoſtibus damnum inferant. Dupli-
ci platea conſtruuntur, inferiori ſcilicet, & ſuperiori. Superior ideo fit, ut armati homines, qui repugnat com
mode ſtare poſſint, ut machinæ, quibus hostes propelluntur, ſuis locis collocentur, & icturetrocedentes ſine of-
fenſione recurrant. inferior autem platea multa habet commoda pro militibus, & deefenſoribus, rebusq́; , &
munitionibus inuenta, ubi etiam planius aliqua tormenta ponuntur, quæ hoſtes muris proximos, cum foſſas occu
5550 pauerint, a ſcalis deijciant. Formam propugnaculi amplam fecimus ut facile intelligatur, partemq́; inferiorem
a ſuperiori distinximus, itaut ſuperpoſita pagella ſuperiorem plateam deſignet, ſubiecta uerò inferiorem, in qua
uias, ſcalas, & loca difpoſita uides, menſurasq́; optime distributas: oportet autem latera tuta eſſe. hinc fit, ut
& muri propugnacula, & propugnacula muros defendant: ictus enim qui per directas lineas deſcripti ſunt,
oftendunt mutuam propugnaculorum & murorum defenſionem, Muri carſsitudo pedum octo. Anteridum in-
terualla pedum decem. Aggeris craſsitudo pedum ſexaginta. Platea ſuperior propugnaculi L. pedum centum&
quindecim, hæc autem ſupra inferiorem alta eſt pedes ſexdecim, nam inferior ſupra alueum foſſæ alta eſt pedes
decem & ſeptem, Cruce iutem nia ſubterranea ſignificatur lata pedes decem, Litera M. oſtendit ibieſſe loca mu-
nitionum. S. uerò ſealas per dquas deorſum itur, ut circum propugnaculum contra ſuffoſſiones, quas mi-
nas dicunt, milites eant. O. uerò Risnt itinera lata pedes 1 2. ad plateas inferiores, quarum longitudo pedũ octua
ginta, latita do uero quinquaginta, ubi collcantur machinæ, Orecchione uocant quorum munus eſt hoſtes pro-
6660