Vitruvius, De architectura libri decem, 1567

List of thumbnails

< >
91
91 (59)
92
92 (60)
93
93 (61)
94
94 (62)
95
95 (63)
96
96 (64)
97
97 (65)
98
98 (66)
99
99 (67)
100
100 (68)
< >
page |< < (65) of 412 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div1" type="section" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div218" type="section" level="2" n="55">
            <p>
              <s xml:id="echoid-s5970" xml:space="preserve">
                <pb o="65" file="514.01.097" n="97" rhead="SECVNDVS."/>
              octogeſimas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s5971" xml:space="preserve">ita ex reliqua ſumma, partim reddi iubent pro his parietibus, ſententiamq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s5972" xml:space="preserve">pronun-
                <lb/>
              ciant, cos non poſſe plus, quàm annos octuaginta durare. </s>
              <s xml:id="echoid-s5973" xml:space="preserve">De lateritijs uero, dummodo ad perpen-
                <lb/>
              diculum ſint, ſtantes, nihil deducitur, ſed quanti fuerint olim facti, tanti eſſe ſemper æſtimantur.</s>
              <s xml:id="echoid-s5974" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s5975" xml:space="preserve">Cæmentitius paries octuaginta annos durare putatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s5976" xml:space="preserve">quiergo æſtimabant huiuſmodi parietem, cum arbi-
                <lb/>
              tria communium parietum ſumebantur, ſi id anno primo tranſacto faciebant, octuageſimam partẽ ſumptus,
                <lb/>
              & </s>
              <s xml:id="echoid-s5977" xml:space="preserve">impenſæ deducebant, ſi ſecundo duas octuageſimas, ſitertio tres, & </s>
              <s xml:id="echoid-s5978" xml:space="preserve">ſic deinceps, quouſque ad octuageſi-
                <lb/>
              mum annum peruenirent, in quo paries nullius pretij, & </s>
              <s xml:id="echoid-s5979" xml:space="preserve">æſtimationis habebatur. </s>
              <s xml:id="echoid-s5980" xml:space="preserve">ſed lateritius paries tanti
                <lb/>
              ſemper æſtimabatur, quanti olimfuerat factus, modo adperpendiculum staret, nec extra cubilia ordinesq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s5981" xml:space="preserve">co-
                <lb/>
              ria uiderentur. </s>
              <s xml:id="echoid-s5982" xml:space="preserve">Ergo dubium nulli eſt, quin lateritius paries cæmentitio præſtet. </s>
              <s xml:id="echoid-s5983" xml:space="preserve">Quod ut uerum eſt, ita a multis
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.097-01" xlink:href="note-514.01.097-01a" xml:space="preserve">10</note>
              in magnificis ædificijs obſeruatum dicit Vitr.</s>
              <s xml:id="echoid-s5984" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s5985" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Itaqve</emph>
              nonnullis ciuitatibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s5986" xml:space="preserve">publica opera, & </s>
              <s xml:id="echoid-s5987" xml:space="preserve">priuatas domos, etiam regias è latere ſtructas
                <lb/>
              licet uidere.</s>
              <s xml:id="echoid-s5988" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s5989" xml:space="preserve">Exemplis probat, quod dixit: </s>
              <s xml:id="echoid-s5990" xml:space="preserve">Plinius autem lib. </s>
              <s xml:id="echoid-s5991" xml:space="preserve">35. </s>
              <s xml:id="echoid-s5992" xml:space="preserve">cap. </s>
              <s xml:id="echoid-s5993" xml:space="preserve">14. </s>
              <s xml:id="echoid-s5994" xml:space="preserve">mutuatus est locum istum, dicens. </s>
              <s xml:id="echoid-s5995" xml:space="preserve">Græcipræ
                <lb/>
              terquam ubi e ſilice fieri poter at structura parietes lateritios prætulere, ſunt enim æterni ſiad perpendiculum
                <lb/>
              fiant, ideo & </s>
              <s xml:id="echoid-s5996" xml:space="preserve">ad publica opera, & </s>
              <s xml:id="echoid-s5997" xml:space="preserve">regias domos adduntur. </s>
              <s xml:id="echoid-s5998" xml:space="preserve">ſic extruxere murum Athenis, qui admontem
                <lb/>
              Hymetum ſpectat, ſic parietes ædis Iouis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s5999" xml:space="preserve">Herculis, quamuis lapideas columnas, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6000" xml:space="preserve">epyſtilia circundarent,
                <lb/>
              domum regiam Attali Trallibus, item Sardibus Crœſi, quam Geruſian fecere Halicarnaßi Mauſoli, quæ
                <lb/>
              etiam nunc durant, Lacædemone quidem exciſum lateritijs parietibus opus tectorium prpter excellentiam
                <lb/>
              picturæ ligneis formis incluſum Romam deportauere in ædilitate ad comitium exornandum Muræna, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6001" xml:space="preserve">Var-
                <lb/>
              ro. </s>
              <s xml:id="echoid-s6002" xml:space="preserve">Quod opus cum perſe mirum eßet: </s>
              <s xml:id="echoid-s6003" xml:space="preserve">tranſlatum tamen magis mirabantur. </s>
              <s xml:id="echoid-s6004" xml:space="preserve">In Italia quoque lateritius mu-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.097-02" xlink:href="note-514.01.097-02a" xml:space="preserve">20</note>
              rus Aretij, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6005" xml:space="preserve">Meuaniæ eſt, Romæ non fiunt talia ædificia, quia ſeſquipedalis paries, non pluſquam unam con-
                <lb/>
              tignationem tolerat, cautumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s6006" xml:space="preserve">eſt ne communis craßior fiat, nec intergerinorum ratio patitur. </s>
              <s xml:id="echoid-s6007" xml:space="preserve">hæc Plin. </s>
              <s xml:id="echoid-s6008" xml:space="preserve">ea-
                <lb/>
              dem prior Vitr.</s>
              <s xml:id="echoid-s6009" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s6010" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Et</emph>
              primum Athenis murum, qui ſpectat ad Hymetum montem, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6011" xml:space="preserve">Pentelenſem: </s>
              <s xml:id="echoid-s6012" xml:space="preserve">Item pa-
                <lb/>
              rietes in æde Iouis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6013" xml:space="preserve">Herculis lateritias cellas, cum circa lapidea in æde epiſtylia ſint & </s>
              <s xml:id="echoid-s6014" xml:space="preserve">columnæ,
                <lb/>
              In Italia Aretio egregie factum murum. </s>
              <s xml:id="echoid-s6015" xml:space="preserve">Trallibus domum regibus Attalicis factam , quæ ad
                <lb/>
              habitandum ſemper datur ei , qui ciuitatis gerit ſacerdotium , Item Lacædemone è quibuſdam
                <lb/>
              parietibus etiam picturæ exciſæ interſectis lateribus incluſæ ſunt in ligneis formis , & </s>
              <s xml:id="echoid-s6016" xml:space="preserve">in comi-
                <lb/>
              tium ad ornatum ædilitatis Varronis & </s>
              <s xml:id="echoid-s6017" xml:space="preserve">Murenæ fuerunt allatæ, Crœſi domus quam Sardiniani
                <lb/>
              ciuibus ad requieſcendum ætatis ocio ſeniorum collegio Geruſiam dedicauerunt, Item Halycar-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.097-03" xlink:href="note-514.01.097-03a" xml:space="preserve">30</note>
              nasſi potentiſsimi Regis Mauſoli domus cum Proconeſio marmore omnia haberet ornata , pa-
                <lb/>
              rietes habet latere extructos, quiad hoctempus egregiam præſtant firmitatem, ita tectorijs operi-
                <lb/>
              bus expoliti, ut uitri perluciditatem uideantur habere.</s>
              <s xml:id="echoid-s6018" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s6019" xml:space="preserve">Exempla dedit operum publicorum murorum ſcilicet, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6020" xml:space="preserve">ædium ſacrarum, dedit etiam exempla regiarum
                <lb/>
              domorum, in quibus parietes erant ex lateribus ut reſponderet illi parti, ubi dixit. </s>
              <s xml:id="echoid-s6021" xml:space="preserve">{ Itaque nonnullis ciuita-
                <lb/>
              tibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6022" xml:space="preserve">publica opera, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6023" xml:space="preserve">priuatas domos etiam regias e latere ſtructas licet uidere: </s>
              <s xml:id="echoid-s6024" xml:space="preserve">} Illud quoque de Mau-
                <lb/>
              ſoli domo animaduertendum eſt, quod Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s6025" xml:space="preserve">dixit adſuum tempus egregiam præſtare firmitatem parietes illos
                <lb/>
              ex latere ſtructos, nam Mauſolus obijt olympiadis centeſimæ anno ſecundo urbis Romæ anno cccij. </s>
              <s xml:id="echoid-s6026" xml:space="preserve">tempore
                <lb/>
              aũt Vitruuij tranſactum erattempus annorum ccccxxv. </s>
              <s xml:id="echoid-s6027" xml:space="preserve">Sed quid? </s>
              <s xml:id="echoid-s6028" xml:space="preserve">ait Philander etiamnum durare ſe audiuiſ-
                <lb/>
              ſe. </s>
              <s xml:id="echoid-s6029" xml:space="preserve">Illud quoque obſeruandum quod dixit Lacædemone e quibuſdam parietibus etiam picturæ exciſæ interſe-
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.097-04" xlink:href="note-514.01.097-04a" xml:space="preserve">40</note>
              ctis lateribus incluſæ ſunt in ligneis formis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6030" xml:space="preserve">inferius: </s>
              <s xml:id="echoid-s6031" xml:space="preserve">ita tectorijs operibus expoliti, ut uitriperluciditatem
                <lb/>
              uideantur habere. </s>
              <s xml:id="echoid-s6032" xml:space="preserve">in qua reſummam antiquorum diligentiam conſiderare debemus, ut non modo ad æternita-
                <lb/>
              tem, ſed etiam ad uenuſtatem fabricaſſe uideri poßint, paries ex lateribus ad perpendiculum factus perpetuo
                <lb/>
              durat. </s>
              <s xml:id="echoid-s6033" xml:space="preserve">Tectorium opus, de quolibro ſeptimo dicemus, ita ſolidum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6034" xml:space="preserve">politum erat, ut colores, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6035" xml:space="preserve">ſplendores
                <lb/>
              admitteret. </s>
              <s xml:id="echoid-s6036" xml:space="preserve">Auget autem Vitr. </s>
              <s xml:id="echoid-s6037" xml:space="preserve">lateritium Mauſoli opus dicens.</s>
              <s xml:id="echoid-s6038" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s6039" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Neqve</emph>
              is rexab inopia id fecit, infinitis enim uectigalibus erat farctus, quod imperitabat Ca-
                <lb/>
              riæ toti.</s>
              <s xml:id="echoid-s6040" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s6041" xml:space="preserve">Ergo æternitati conſulebat, ſciebatq́ue lateritium opus præponendum . </s>
              <s xml:id="echoid-s6042" xml:space="preserve">& </s>
              <s xml:id="echoid-s6043" xml:space="preserve">hic aliud documentum accipi-
                <lb/>
              mus, eos ſcilicet quiædificare uolunt debere rei, quam facere student, notitiam habere, nec omnia Architecto
                <lb/>
              commiltere: </s>
              <s xml:id="echoid-s6044" xml:space="preserve">commendatur ergo ingenium Regis his uerbis.</s>
              <s xml:id="echoid-s6045" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <note position="left" xml:space="preserve">50</note>
            <p>
              <s xml:id="echoid-s6046" xml:space="preserve">
                <emph style="sc">Acvmen</emph>
              autem eius & </s>
              <s xml:id="echoid-s6047" xml:space="preserve">ſolertiam adædificia parandaſic licet conſiderare. </s>
              <s xml:id="echoid-s6048" xml:space="preserve">Cum eſſet enim na-
                <lb/>
              tus Mylaſis, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6049" xml:space="preserve">animaduertiſſet Halicarnasſi locum naturaliter munitum, emporiumq́; </s>
              <s xml:id="echoid-s6050" xml:space="preserve">idoneum , por-
                <lb/>
              tum utilem, ibi ſibi domum conſtituit.</s>
              <s xml:id="echoid-s6051" xml:space="preserve"/>
            </p>
            <p style="it">
              <s xml:id="echoid-s6052" xml:space="preserve">Seruauit præceptum in eligendo loco idoneo, cum enim eſſet natus Mylaſis, in finibus Ioniæ, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6053" xml:space="preserve">Cariæ, non
                <lb/>
              tamen ibiſuam regiam fabricauit, ſed adpedes Taurimontis maritimo loco Halicarnaſſum elegit, ubi princi-
                <lb/>
              pum Regias collocaret, hanc Zephiram prius nominauere, imitatus Alexandrũ, qui Dinocratem monuerat,
                <lb/>
              ne in Atho ciuitatem conderet, ſed Alexandriæ opportuno loco, commodoq́ue uteretur. </s>
              <s xml:id="echoid-s6054" xml:space="preserve">Mylaſa inquit, Stra-
                <lb/>
              bolib. </s>
              <s xml:id="echoid-s6055" xml:space="preserve">xiiij. </s>
              <s xml:id="echoid-s6056" xml:space="preserve">in campo iacent admodum fertili, eiſupra uerticem mons imminet, in quo albus lapis effoditur ,
                <lb/>
              non parua profecto utilitas eſt, cum ad cætera ædificia, tumad templorum, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6057" xml:space="preserve">aliorum pub
                <gap/>
              orum operum
                <lb/>
              fabricas lapidariam copiam habere, hæc enim urbs & </s>
              <s xml:id="echoid-s6058" xml:space="preserve">porticibus, & </s>
              <s xml:id="echoid-s6059" xml:space="preserve">templis pulcherrime instructa est, ſi qua
                <lb/>
                <note position="left" xlink:label="note-514.01.097-06" xlink:href="note-514.01.097-06a" xml:space="preserve">60</note>
              </s>
            </p>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>