1cogitans & ſubſtantia extenſa, hoc eſt, quàm mens
&scorpus; quo pacto clariſſimè ac diſtincttiſſimè intel
liguntur. Quin & faciliús intelligimus ſubſtantiam
extenſam, vel ſubſtantiam cogitantem, quam ſubſtan
tiam ſolam, omiſſo eo quòd cogitet vel ſit extenſa.
Nonnulla enim eſt difficultas, in abſtrahendâ notione
ſubſtantiae notionibus cogitationis vel extenſionis,
quae ſcilicet ab ipſâ ratione tantúm diverſae ſunt; &
non diſtinctior fit conceptus ex eo quòd pauciora in
eo eo comprehendamus, ſed tantúm ex eo qud illa quae
in ipſo comprehendimus, ab omnibus aliis accuratè
diſtinguamus.
&scorpus; quo pacto clariſſimè ac diſtincttiſſimè intel
liguntur. Quin & faciliús intelligimus ſubſtantiam
extenſam, vel ſubſtantiam cogitantem, quam ſubſtan
tiam ſolam, omiſſo eo quòd cogitet vel ſit extenſa.
Nonnulla enim eſt difficultas, in abſtrahendâ notione
ſubſtantiae notionibus cogitationis vel extenſionis,
quae ſcilicet ab ipſâ ratione tantúm diverſae ſunt; &
non diſtinctior fit conceptus ex eo quòd pauciora in
eo eo comprehendamus, ſed tantúm ex eo qud illa quae
in ipſo comprehendimus, ab omnibus aliis accuratè
diſtinguamus.
LXIII.
Quomodo cogitatio &
extenſio diſtinctè co
gnoſci poſſint, ut con
ſtituentes naturam
mentis & corporis.
Quomodo cogitatio &
extenſio diſtinctè co
gnoſci poſſint, ut con
ſtituentes naturam
mentis & corporis.
5
10
Cogitatio & extenſio ſumi etiam poſſunt pro modis
ſubſtantiae, quatenus ſcilicet una & eadem mens plures
diverſas cogitationes habere poteſt; atque unum &
idem corpus, retinendo ſuam eandem quantitatem,
pluribus diverſis modis poteſt extendi: nunc ſcilicet
magis ſecundúm longitudinem, minúſque ſecundúm
latitudinem vel profunditatem, ac paulò poſt è, contra
magis ſecundúm latitudinem, & minús ſecundum lon
gitudinem. Tuncque modaliter ſubſtantiâ diſtinguun
tur & non minús clarè ac diſtincté quám ipſa poſſunt
intelligi: modo' non ut ſubſtantiae, ſive res quaedam ab
aliis ſeparatae, ſed tantummodo ut modi rerum ſpe
ctentur. Per hoc enim, quòd ipſas in ſubiſtantiis qua
rum ſunt modi conſideramus, eas ab his ſubſtantiis
diſtinguimus, & quales revera ſunt agnoſcimus. At è
contra, ſi eaſdem abſque ſubſtantiis, quibus inſunt,
vellemus conſiderare, hoc ipſo illas ut res ſubſiſtentes
spectaremus, atque ita ideas modi & ſubſtantiae con
ſunderemus.