Descartes, René, Renati Des-Cartes principia philosophiae

Page concordance

< >
Scan Original
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
< >
page |< < of 334 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="46"/>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg334"/>
              X.
                <lb/>
              Quid ſit ſpatium, ſive
                <lb/>
              locus internus. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg335"/>
              20</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg336"/>
              25</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg337"/>
              30</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg338"/>
                <lb/>
              Et auidem facilè agnoſcemus, eandem eſſe extenſio­
                <lb/>
              nem, quae naturam corporis & naturam ſpatii conſti­
                <lb/>
              tuit, nec magis haec duo ſe mutu differre, quàm
                <lb/>
              natura generis aut ſpeciei differt à naturâ individui: ſi
                <lb/>
              attendentes ad ideam quam habemus alicujus corporis,
                <arrow.to.target n="marg339"/>
                <lb/>
              exempli cauſâ, lapidis, rejiciamus ab illâ id omne
                <lb/>
              quod ad corporis naturam non requiri cognoſcimus:
                <lb/>
              nempe rejiciamus prima duritiem, quia ſi lapis lique­
                <lb/>
              fiat aut in pulviſculos quàm minutiſſimos dividatur,
                <lb/>
              illam amittet, neque tamen ide deſinet eite corpus;
                <arrow.to.target n="marg340"/>
                <lb/>
              rejiciamus etiam colorem, quia vidimus ſaepe lapides
                <lb/>
              adeò pellucidos, ut nullus in iis eſſet color; rejicia­
                <lb/>
              mus gravitatem, quia quamvis ignis ſit leviſſimus, non
                <lb/>
              ideò minús putatur eſſe corpus; ac denique rejiciamus
                <lb/>
              frigus & calorem, aliaſque omnes qualitates, quia
                <arrow.to.target n="marg341"/>
                <lb/>
              non conſiderantur in lapide, vel iis mutatis, non ideò
                <lb/>
              lapis corporis naturam amiſiſſe exiſtimatur. </s>
              <s>Ita enim
                <lb/>
              advertemus, nihil planè in ejus ideâ remanere, prae­
                <lb/>
              terquàm quòd ſit quid extenſum in longum, latum &
                <lb/>
              profundum: quod idem continetur in ideâ ſpatii,
                <arrow.to.target n="marg342"/>
                <lb/>
              modò corporibus pleni, ſed ejus etiam quod vacuum
                <lb/>
              appellatur. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg338"/>
              IX.
                <lb/>
              Quomodo in re non dif­
                <lb/>
              ferat à ſubſtantiâ
                <lb/>
              corporâ.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg339"/>
              5</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg340"/>
              10</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg341"/>
              15</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg342"/>
              20</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <arrow.to.target n="marg343"/>
                <lb/>
              Eſt autem differentia in modo concipiendi; nam,
                <lb/>
              ſublato lapide ex ſpatio vel loco in quo eſt, putamus
                <lb/>
              etiam eius extenſionem eſſe ſublatam, utpote quam
                <arrow.to.target n="marg344"/>
                <lb/>
              ſingularem & ab ipſo inſeparabilem ſpectamus. </s>
              <s>Sed
                <lb/>
              interim extenſionem loci, in quo erat lapis, remanere
                <lb/>
              arbitramur, eandemque eſſe, quamvis jam ille locus
                <lb/>
              lapidis ligno, vel aquâ, vel ae
                <gap/>
              re, vel alio quovis cor­
                <lb/>
              pore occupetur,vel etiam vacuus eſſe credatur:
                <arrow.to.target n="marg345"/>
                <lb/>
              ibi conſideratur extenſio in genere, cenſeturque eadem </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>