Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
101 89
102 90
103 91
104 92
105 93
106 94
107 95
108 96
109 97
110 98
111 99
112 100
113 101
114 102
115 103
116 104
117 105
118 106
119 107
120 108
121 109
122 110
123 111
124 112
125 113
126 114
127 115
128 116
129 117
130 118
< >
page |< < (96) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div7" type="chapter" level="2" n="1">
            <div xml:id="echoid-div271" type="math:theorem" level="3" n="142">
              <pb o="96" rhead="IO. BAPT. BENED." n="108" file="0108" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0108"/>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1246" xml:space="preserve">Vnde cum aliquis diceret priori modo, dolium habeo vrnarum .400. vini, & per
                  <lb/>
                vices .25. extraxi & impleui ipſum, vt dictum eſt. </s>
                <s xml:id="echoid-s1247" xml:space="preserve">Nunc verò velim ſcire proportio-
                  <lb/>
                nem vini ad a quam hac vltima vice. </s>
                <s xml:id="echoid-s1248" xml:space="preserve">Nunc igitur ſi procedemus iuxta doctrinam
                  <lb/>
                primi exempli huius theorematis, obtinebimus quod quærebamus.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1249" xml:space="preserve">Sed ſi diceret iuxta Tartaleæ quæſitum, hoc eſt dolium habeo, quod ignoro quot
                  <lb/>
                  <reg norm="nam" type="context">nã</reg>
                urnas contineat, volo tamen per .25. vices extrahere, & implere vt
                  <reg norm="ſupradictum" type="context">ſupradictũ</reg>
                  <lb/>
                eſt, ita vt vltima vice proportio vini ad aquam ſit ſeſquialtera. </s>
                <s xml:id="echoid-s1250" xml:space="preserve">Tunc ſi iuxta mo-
                  <lb/>
                dum ſecundi exempli huius theorematis procedemus habebimus quod cupimus.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1251" xml:space="preserve">Alio etiam modo aliquis quærere poſſet, hoc eſt, habeo
                  <reg norm="dolium" type="context">doliũ</reg>
                quod capit .400.
                  <lb/>
                vrnas. </s>
                <s xml:id="echoid-s1252" xml:space="preserve">Habeo etiam vas trium vrnarum, quo mediante me oportet extrahere, &
                  <lb/>
                implere. </s>
                <s xml:id="echoid-s1253" xml:space="preserve">Velim tamen ſcire quoties me hoc facere oporteat, ita vt poſtrema vi-
                  <lb/>
                ce vinum ſe habeat ad aquam in proportione ſeſquialtera, vnde multoties accidet
                  <lb/>
                vltimam extractionem, & impletionem mutilatam, ſeu imperfectam, euadere.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1254" xml:space="preserve">Exempli gratia, ſi proportio vini ad aquam in vltima miſtione deberet eſſe vt
                  <var>.n.
                    <lb/>
                  u.</var>
                ad
                  <var>.n.a.</var>
                ita vt extrema vice fuiſſet
                  <var>.t.m.</var>
                quæ quidem
                  <var>.t.m.</var>
                excederet terminum per
                  <var>.
                    <lb/>
                  n.m.</var>
                quæ
                  <var>.n.m.</var>
                reuera eſſet nobis cognita, eò quòd ex priori modo hic ſupra dicto
                  <lb/>
                proportio
                  <var>.a.m.</var>
                ad
                  <var>.m.u.</var>
                nobis in-
                  <lb/>
                noteſceret, & proportio
                  <var>.n.a.</var>
                ad
                  <var>.
                    <lb/>
                  n.u.</var>
                nobis data eſt ſimul cum
                  <reg norm="quan­ titate" type="context">quã­
                    <lb/>
                    <figure xlink:label="fig-0108-01" xlink:href="fig-0108-01a" number="149">
                      <image file="0108-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0108-01"/>
                    </figure>
                  titate</reg>
                  <var>.a.u.</var>
                </s>
                <s xml:id="echoid-s1255" xml:space="preserve">quare quantitas
                  <var>.n.u.</var>
                &
                  <lb/>
                  <var>m.u.</var>
                nobis cognita, remanebit, et
                  <lb/>
                  <var>n.m.</var>
                eorum differentia ſimiliter, etiam, et
                  <var>.t.n.</var>
                reſiduum vaſis, quo metimur, vnde
                  <lb/>
                neceſſe erit, quo
                  <unsure/>
                d vltima vice vas contineret ſolum
                  <var>.t.n.</var>
                reliqua uerò per ſe patent.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div274" type="math:theorem" level="3" n="143">
              <head xml:id="echoid-head162" xml:space="preserve">THEOREMA
                <num value="143">CXLIII</num>
              .</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1256" xml:space="preserve">HIeronymus Cardanus in
                  <ref id="ref-0015">lib. ſuæ arithmeticæ cap .66. quæſtione .56.</ref>
                quam Car­
                  <lb/>
                danicam vocat, ita inquit.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1257" xml:space="preserve">Quidam perambulauit prima die certam quantitatem ſpatij, & ſecunda die,
                  <reg norm="tan­ tò" type="context">tã­
                    <lb/>
                  tò</reg>
                plus proportionaliter, quantò diameter eſt maior coſta, & tertia die tantò plus
                  <lb/>
                ſecunda, quantò proportionaliter portio lineæ diuiſæ ſecundum proportionem ha
                  <lb/>
                bentem medium, & duo extrema excedit minorem portionem, & quarta die in
                  <lb/>
                proportione ad tertiam vt ſecunda ad primam, & quinta die proportionaliter tan-
                  <lb/>
                tò plus quarta, quantò in tertia plus ſecunda, & ita alternatis vicibus in diebus no-
                  <lb/>
                uem peregit nouem milliaria. </s>
                <s xml:id="echoid-s1258" xml:space="preserve">Quæritur igitur quantum ambulauit die prima.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1259" xml:space="preserve">Hoc autem nihil aliud eſt, quàm ſi aliquis diceret, propono tibi, exempli gratia,
                  <lb/>
                lineam
                  <var>.a.l.</var>
                nouem partibus inuicem non æqualibus ita diuiſam
                  <var>.a.c</var>
                :
                  <var>c.d</var>
                :
                  <var>d.e</var>
                : & cæte-
                  <lb/>
                ris, quarum partium proportiones tibi etiam do, vt putà.
                  <var>a.c.</var>
                ad
                  <var>.c.d.</var>
                et
                  <var>.c.d.</var>
                ad
                  <var>.d.e.</var>
                et
                  <var>.
                    <lb/>
                  d.e.</var>
                ad
                  <var>.e.f.</var>
                & ſic de cæteris vſque ad poſtremam
                  <var>.k.l.</var>
                quæ quidem proportiones ſint
                  <lb/>
                etiam inuicem diſſimiles, ſeu inæquales, do tibi etiam
                  <reg norm="proportionem" type="context">proportionẽ</reg>
                totius lineæ
                  <var>.a.l.</var>
                  <lb/>
                ad
                  <var>.a.b.</var>
                ſuam partem, quæ vt in propoſito exemplo nonupla eſt.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1260" xml:space="preserve">Quæro nunc quam proportionem habebit
                  <var>.a.c.</var>
                ad
                  <var>.a.b.</var>
                & ſic de cæteris partibus
                  <lb/>
                eiuſdem ad eandem
                  <var>.a.b</var>
                .</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1261" xml:space="preserve">Quod quidem facillimum erit ſpeculari, nec non operari vnicuique, qui omnino
                  <lb/>
                practicæ numerorum ignarus non fuerit, dum ab ordine ſcientifico non diſcedat.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1262" xml:space="preserve">Cum enim cognoſcimus proportionem
                  <var>.a.c.</var>
                ad
                  <var>.c.d.</var>
                conſequenter cognoſcemus
                  <lb/>
                ctiam proportion em aggregati
                  <var>.a.c.d.</var>
                ad
                  <var>.c.d.</var>
                cum autem cognouerimus proportio- </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>