Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
151 139
152 140
153 141
154 142
155 143
156 144
157 145
158 146
159 147
160 148
161 149
162 150
163 151
164 152
165 153
166 154
167 155
168 156
169 157
170 158
171 159
172 160
173 161
174 162
175 163
176 164
177 165
178 166
179 167
180 168
< >
page |< < (155) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div340" type="chapter" level="2" n="3">
            <div xml:id="echoid-div363" type="section" level="3" n="12">
              <pb o="155" rhead="DE MECHAN." n="167" file="0167" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0167"/>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div366" type="section" level="3" n="13">
              <head xml:id="echoid-head218" style="it" xml:space="preserve">Quòd Ariſtotelisratio in 6. quæſtione poſit a non ſit admittenda.</head>
              <head xml:id="echoid-head219" xml:space="preserve">CAP. XIII.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1843" xml:space="preserve">VOlens Ariſtoteles rationem proponere, vnde fiat, vt nauis velocius moueatur
                  <lb/>
                cum antennam altiorem quàm cum depræſſiorem habet, id ad vectis ratio-
                  <lb/>
                nem refert, quod verum
                  <reg norm="non" type="context">nõ</reg>
                eſt. </s>
                <s xml:id="echoid-s1844" xml:space="preserve">Huiuſmodi enim ratione nauis tardius potius, quàm
                  <lb/>
                velocius ferri deberet, quia quantò altius eſt velum, vi venti impulſum,
                  <reg norm="tantò" type="context">tãtò</reg>
                magis
                  <lb/>
                proram ipſius nauis in aquam demergit. </s>
                <s xml:id="echoid-s1845" xml:space="preserve">Sed huiuſmodi effectus à maiori potius
                  <lb/>
                quantitate venti quam recipit, quàm ab alia aliqua cauſa oritur, quia ventus liberius
                  <lb/>
                  <reg norm="vehementiusque" type="simple">vehementiusq́;</reg>
                in altiore parte, quàm in depræſſione vagatur & perflat.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div367" type="section" level="3" n="14">
              <head xml:id="echoid-head220" style="it" xml:space="preserve">Quòdrationes ab Ariſtotele de octaua quæstione confictæ
                <lb/>
              ſufficient es non ſint.</head>
              <head xml:id="echoid-head221" xml:space="preserve">CAP. XIIII.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1846" xml:space="preserve">RAtiones etiam ab Ariſtotele propoſitæ pro indaganda octauæ quæſtionis ve-
                  <lb/>
                ritate, in qua quærit vnde fiat, vt corpora rotundæ figuræ, ad
                  <reg norm="voluendum" type="context">voluendũ</reg>
                ſint
                  <lb/>
                faciliora reliquis, quarum reuolutionum corporum tres ſpecies aſſignat,
                  <reg norm="quarum" type="context">quarũ</reg>
                vna
                  <lb/>
                eſt, vt rotarum
                  <reg norm="curruum" type="context">curruũ</reg>
                ; </s>
                <s xml:id="echoid-s1847" xml:space="preserve">altera vt rotarum puteorum, aut trochlearum, quibus hauri-
                  <lb/>
                tur aqua; </s>
                <s xml:id="echoid-s1848" xml:space="preserve">& tertia, vt paruorum vaſorum a figulis fabricatorum,
                  <reg norm="ſufficientes" type="context">ſufficiẽtes</reg>
                  <reg norm="non" type="context">nõ</reg>
                ſunt.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s1849" xml:space="preserve">Incipiens autem à prima dico dubium non eſſe, quin tangente corpore aliquo ro
                  <lb/>
                tundo aliquod planum mediante ſolo quodam puncto contingat, quemadmodum
                  <lb/>
                probat Theodoſius in .3. lib. primi & Vitellio in .71. lib. primi, &
                  <reg norm="ducendo" type="context">ducẽdo</reg>
                per
                  <reg norm="centrum" type="context">centrũ</reg>
                  <lb/>
                ſphæræ lineam vſque ad punctum contactus, ipſa erit perpendicularis plano contin-
                  <lb/>
                genti ſphęram dictam, vt probat
                  <reg norm="idem" type="context">idẽ</reg>
                Thęodoſius in .4. lib. primi
                  <reg norm="Alhazem" type="context">Alhazẽ</reg>
                in .25. quar-
                  <lb/>
                ti, & Vitellio in .7. primi. </s>
                <s xml:id="echoid-s1850" xml:space="preserve">Verum etiam eſt omnem inclinationem ponderoſam huiuſ
                  <lb/>
                modi corporis homogęnei totam hanc lineam æqualiter omni ex parte circundare;
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="echoid-s1851" xml:space="preserve">cuius quidem rei exemplum in carta deſcribere poſſumus mediante figura circulari
                  <lb/>
                hîc ſubſcripta
                  <var>.a.n.e.u.</var>
                contigua lineæ rectæ
                  <var>.b.d.</var>
                in puncto
                  <var>.a.</var>
                vnde
                  <var>.e.o.a.</var>
                perpendicu
                  <lb/>
                laris erit ipſi
                  <var>.b.d.</var>
                ex .17. lib. 3. Eucli. &
                  <reg norm="tantum" type="context">tantũ</reg>
                ponderis habebimus à parte
                  <var>.a.u.e.</var>
                quan
                  <lb/>
                tum ab ipſa
                  <var>.a.n.e</var>
                . </s>
                <s xml:id="echoid-s1852" xml:space="preserve">Nuncigitur ſi imaginabimur ductum eſſe centrum verſus
                  <var>.u.</var>
                per
                  <lb/>
                lineam
                  <var>.o.u.</var>
                parallelam ipſi
                  <var>.a.d.</var>
                clarum nobis
                  <lb/>
                erit,
                  <reg norm="quod" type="simple">ꝙ</reg>
                  <reg norm="abſque" type="simple">abſq;</reg>
                vlla difficultate aut reſiſtentia
                  <reg norm="idem" type="context">idẽ</reg>
                  <lb/>
                  <figure xlink:label="fig-0167-01" xlink:href="fig-0167-01a" number="225">
                    <image file="0167-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0167-01"/>
                  </figure>
                ducemus, quia huiuſmodi centrum ab inferiori
                  <lb/>
                parte ad ſuperiorem, nunquam mutabit ſitum
                  <lb/>
                reſpectu
                  <reg norm="diſtantiæ" type="context">diſtãtiæ</reg>
                ſeu interualli, quę inter ipſum
                  <lb/>
                lineamq́ue
                  <var>.a.d.</var>
                intercedit,
                  <reg norm="quod" type="simple">ꝙ</reg>
                quidem centrum
                  <lb/>
                in ſe colligittotum pondus figurę
                  <var>.a.n.e.u.</var>
                & be
                  <lb/>
                neficio lineæ
                  <var>.e.o.a.</var>
                illud ipſum puncto
                  <var>.a.</var>
                in li-
                  <lb/>
                nea
                  <var>.b.a.d.</var>
                committit, productum
                  <var>.a.</var>
                nil refert,
                  <lb/>
                vt magis, aut minus verſus ipſum
                  <var>.d.</var>
                aut verſus
                  <lb/>
                b.
                  <reg norm="dirigatur" type="simple">dirigat̃</reg>
                ; </s>
                <s xml:id="echoid-s1853" xml:space="preserve">ita vt
                  <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                non oporteat vt huius figuræ
                  <lb/>
                  <reg norm="pondus" type="context">põdus</reg>
                , vna vice, magis eleuetur, quàm alia, ſed
                  <lb/>
                ſemper ęqualiter ſuper lineam
                  <var>.b.a.d.</var>
                quieſcat.</s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>