Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
61 49
62 50
63 51
64 52
65 53
66 54
67 55
68 56
69 57
70 58
71 59
72 60
73 61
74 62
75 63
76 64
77 65
78 66
79 67
80 70
81 71
82 70
83 71
84 72
85 73
86 74
87 75
88 76
89 77
90 78
< >
page |< < (184) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div387" type="chapter" level="2" n="4">
            <div xml:id="echoid-div421" type="section" level="3" n="23">
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2198" xml:space="preserve">
                  <pb o="184" rhead="IO. BABPT. BENED." n="196" file="0196" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0196"/>
                moueatur, clarum erit quod tale aliquid, nunquam quieſcet, etiam ſi ſit in quouis ex
                  <lb/>
                tremo. </s>
                <s xml:id="echoid-s2199" xml:space="preserve">Ariſtotelis igitur opinio, tuta non eſt.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div423" type="section" level="3" n="24">
              <head xml:id="echoid-head289" style="it" xml:space="preserve">Idem uir grauisſimus an bene ſenſerit de motibus corporum
                <lb/>
              uiolentis & natur alibus.</head>
              <head xml:id="echoid-head290" xml:space="preserve">CAP. XXIIII.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2200" xml:space="preserve">ARiſtoteles in fine .8. phyſicorum ſentit corpus per vim motum, & ſeparatum à
                  <lb/>
                primo mouente, moueri, aut motum eſſe per aliquod tempus ab aere, aut ab
                  <lb/>
                aqua, quæ ipſum
                  <reg norm="ſequuntur" type="context">ſequũtur</reg>
                . quod fieri non poteſt; </s>
                <s xml:id="echoid-s2201" xml:space="preserve">quia imo aer, qui in locum defer-
                  <lb/>
                tum à corpore ſubintrat ad fugandum vacuum, non ſolum hoc corpus non impellit,
                  <lb/>
                ſed potius id cohibet à motu, quia aer per vim à corpore ducitur retrò, & diuiſus à
                  <lb/>
                parte anteriori à dicto corpore, reſiſtit ſimiliter, & quantum dictus aer in dicta parte
                  <lb/>
                condenſatur, tantum in poſteriori rarefit, vnde per vim ſeſe rarefaciens non permit-
                  <lb/>
                tit, vt dictum corpus cum ea velocitate fugiat, cum qua aufugeret, quia omne agens
                  <lb/>
                in agendo patitur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2202" xml:space="preserve">Quamobrem cum aer à dicto corpore rapiatur, corpus quoque
                  <lb/>
                ipſum ab aere rapitur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2203" xml:space="preserve">Huiuſmodi autem rarefactio aeris, naturalis non eſt, ſed vio
                  <lb/>
                lenta; </s>
                <s xml:id="echoid-s2204" xml:space="preserve">& hanc ob cauſam reſiſtit, & ad ſe trahit, ſed non ſufferente natura, vt inter
                  <reg norm="vnum" type="context">vnũ</reg>
                  <lb/>
                & aliud ex dictis corporibus reperiatur vacuum; </s>
                <s xml:id="echoid-s2205" xml:space="preserve">iccirco funt hæc ſemper contigua,
                  <lb/>
                & mobile corpus aerem deſerere cum nequeat, eius velocitas impeditur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2206" xml:space="preserve">Huiuſmo
                  <lb/>
                di igitur corporis ſeparatim à primo mouente velo citas oritur à quadam naturali im
                  <lb/>
                pręſſione, ex impetuofitate recepta à dicto mobili, quæ impręsſio & impetuoſitas,
                  <lb/>
                in motibus rectis naturalibus continuò creſcit, cum perpetuò inſe cauſam
                  <reg norm="mouentem" type="context context">mouẽtẽ</reg>
                ,
                  <lb/>
                ideſt propenſionem eundi ad locum ei à natura asſignatum habeat. </s>
                <s xml:id="echoid-s2207" xml:space="preserve">Ariſto .8. cap.
                  <lb/>
                primi lib. de cœlo, dicere non deberet
                  <reg norm="qui" type="simple">ꝗ</reg>
                quantò propius accedit corpus ad
                  <reg norm="terminum" type="context">terminũ</reg>
                  <lb/>
                ad quem, tantò magis ſit velox; </s>
                <s xml:id="echoid-s2208" xml:space="preserve">ſed potius,
                  <reg norm="qui" type="simple">ꝗ</reg>
                quantò longius diſtat à termino à quò
                  <lb/>
                tantò velocius exiſtit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2209" xml:space="preserve">quia tantò maior fit femper impræsfio, quantò magis moue-
                  <lb/>
                tur naturaliter corpus, & continuò nouum impetum recipit, cum in fe motus caufam
                  <lb/>
                contineat, quæ eſt inclinatio ad locum ſuum eundi, extra quem per vim confiftit.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="echoid-s2210" xml:space="preserve">Neque etiam rectè ſeripſit Ariſto .9. cap. lib. 8. phyficorum et .2. lib. primi de cœlo
                  <lb/>
                eſſe aliquem motum ex recto & circulari mixtum,
                  <reg norm="qui" type="simple">ꝗ</reg>
                omninò imposſibile eſt.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div424" type="section" level="3" n="25">
              <head xml:id="echoid-head291" style="it" xml:space="preserve">Motum rectum & natur alem non eſſe primo & per ſe
                <lb/>
              quicquid Ariſtoteli uiſum ſit.</head>
              <head xml:id="echoid-head292" xml:space="preserve">CAP. XXV.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2211" xml:space="preserve">MOtus rectus corporum naturalium ſurſum, aut dcorfum, non eft naturalis pri
                  <lb/>
                mò & per ſe, quia motus naturalis perpetuus eſt, aut vt melius dicam, inceſ-
                  <lb/>
                fabilis, & alius eſſe non poteft quàm circularis,
                  <reg norm="nullaque" type="simple">nullaq́;</reg>
                pars cum fuo toto coniun-
                  <lb/>
                cta, alium motum naturalem habere poteft, quàm eum, qui eft totius. </s>
                <s xml:id="echoid-s2212" xml:space="preserve">fi autem à ſuo
                  <lb/>
                toto diuulfa atque difiuncta fit,
                  <reg norm="libereque" type="simple">libereq́;</reg>
                vagetur, ſpontè, & quàm breuisſima poteft
                  <lb/>
                via, ad locum,
                  <reg norm="ſuitotius" type="simple">ſuitotiꝰ</reg>
                à natura ſtatutum proficiſcitur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2213" xml:space="preserve">hic motus primò, & per fe di-
                  <lb/>
                cti corporis, naturalis non eft, cum à caufa naturæ fuæ contraria fit generatus, ideft, </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>