Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
121 109
122 110
123 111
124 112
125 113
126 114
127 115
128 116
129 117
130 118
131 119
132 120
133 121
134 122
135 123
136 124
137 125
138 126
139 127
140 128
141 129
142 130
143 131
144 132
145 133
146 134
147 135
148 136
149 137
150 138
< >
page |< < (185) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div387" type="chapter" level="2" n="4">
            <div xml:id="echoid-div424" type="section" level="3" n="25">
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2213" xml:space="preserve">
                  <pb o="185" rhead="DISPVTATIONES." n="197" file="0197" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0197"/>
                ab co quod fit extra ſuum locum, vbi contra naturam ſuam reperitur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2214" xml:space="preserve">Vnde hu-
                  <lb/>
                iuſmodi motus, partim & non omninò, naturalis eft. </s>
                <s xml:id="echoid-s2215" xml:space="preserve">Is autem proprius eſt & natura
                  <lb/>
                lis motus, qui dicti corporis eſſentiam conſeruat. </s>
                <s xml:id="echoid-s2216" xml:space="preserve">hoc autem non præſtat hic rectus,
                  <lb/>
                cum deſtruat, ergò hic motus primò & per ſe naturalis non eft.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div425" type="section" level="3" n="26">
              <head xml:id="echoid-head293" style="it" xml:space="preserve">Omne corpus eſſe in loco proprio graue, ut Aristoteli placuit,
                <lb/>
              non eft admittendum.</head>
              <head xml:id="echoid-head294" xml:space="preserve">CAP. XXVI.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2217" xml:space="preserve">ARift .4. cap. lib. 4. de cęlo fic ſcribit.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2218" xml:space="preserve">Suo enim in loco grauitatem habent omnia præter ignem, fignum cuius eft
                  <lb/>
                vtrem inflatum plus ponderis, quam vacuum habere, & c.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2219" xml:space="preserve">Quo in loco, manifeftè indicat ſe caufam nec grauitatis, nec leuitatis corporum
                  <lb/>
                naturalium nofce, quæ eft denfitas auto raritas corporis grauis, aut leuis, maior denſi-
                  <lb/>
                tate, aut raritate medij permeabilis, in quo reperitur.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2220" xml:space="preserve">Exemplum
                  <reg norm="qui" type="simple">ꝗ</reg>
                ipſe de vtre inflato proponit, debuiſſet ſaltem ei oculos ad verita-
                  <lb/>
                tem, quæ clarisſimè fulget, inſpiciendum aperire. </s>
                <s xml:id="echoid-s2221" xml:space="preserve">Verisſimum eſt, vtrem inflatum
                  <lb/>
                plus ponderis habere quàm vacuum, aut quando aer in eo non eft per vim inclufus.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2222" xml:space="preserve">Ratio autem huius rei eft, quia quando inflatus eft, ea quantitas aeris, in eum
                  <lb/>
                per vim iniecti, minorem occupat locum, quàm ſi eidem liberè vagari permit-
                  <lb/>
                teretur, vnde violenter, quodam modo, con denfata eft, & quia corpus denfum in
                  <lb/>
                minus denfo, femper deſcendit, & minus denſum in magis denſo aſcendit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2223" xml:space="preserve">Hanc ob
                  <lb/>
                caufam vter inflatus plenus corpore magis denſo, quàm eft medium quod eum cir-
                  <lb/>
                cundat, deſcendit, non quia aer inaere, aut aqua in aqua fit grauis.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div426" type="section" level="3" n="27">
              <head xml:id="echoid-head295" style="it" xml:space="preserve">Haud admittendam opinionem Principis Peripateticorum
                <lb/>
              de circulo, & ſpbæra.</head>
              <head xml:id="echoid-head296" xml:space="preserve">CAP. XXVII.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2224" xml:space="preserve">CVm Ariftoteles fenſerit circulum eſſe figurarum ſuperficialium
                  <reg norm="primam" type="context">primã</reg>
                , &
                  <reg norm="ſphae­ ram" type="simple context">ſphę­
                    <lb/>
                  rã</reg>
                eſſe
                  <reg norm="primam" type="context">primã</reg>
                  <reg norm="corporearum" type="context">corporearũ</reg>
                  <reg norm="prope" type="wordlist">ꝑꝑ</reg>
                  <reg norm="earum" type="context">earũ</reg>
                periferias, decipitur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2225" xml:space="preserve">Sunt enim vltimæ,
                  <lb/>
                non primæ. </s>
                <s xml:id="echoid-s2226" xml:space="preserve">Sunt quidem (in quò rectè ſentit) perfectè, licet rationem huius rei non
                  <lb/>
                nouerit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2227" xml:space="preserve">Nam
                  <reg norm="centrum" type="context">centrũ</reg>
                cuiuſlibet rei, eiuſdem rei
                  <reg norm="principium" type="context">principiũ</reg>
                eft, & eę figurę, quæ ipſum
                  <lb/>
                æqualiter circundant, poſſunt appellari perſectæ, ſiue ſint ſuperficiales, ſiue corpo-
                  <lb/>
                reæ, & ècontrà illæ, quæ contrario modo ſe habent, imperfectæ. </s>
                <s xml:id="echoid-s2228" xml:space="preserve">Quòd autem per-
                  <lb/>
                ſectum eſt, licet natura fit primum, eſt tamen vltimum generatione. </s>
                <s xml:id="echoid-s2229" xml:space="preserve">Sed quando
                  <lb/>
                Ariftoteles duas dictas figuras pronuntiauit primas, vt perfectas, prioritate ſcilicet
                  <lb/>
                ea, quæ oritur à perfectione, verum dixit; </s>
                <s xml:id="echoid-s2230" xml:space="preserve">fed quando de figuris ſuperficialibus lo-
                  <lb/>
                quens, vult circulum effe primum, quia ab vna
                  <reg norm="tantum" type="context">tãtum</reg>
                linea terminetur; </s>
                <s xml:id="echoid-s2231" xml:space="preserve">
                  <reg norm="non" type="context">nõ</reg>
                minus pro
                  <lb/>
                circulo, quam pro oxigonia ſeu elipſi, aut cucurbitali, aut aliis multis figuris ab vna
                  <lb/>
                tantum linea terminatis concludit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2232" xml:space="preserve">Neque etiam hæc ratio perfectionem circuli
                  <reg norm="mon" type="context">mõ</reg>
                  <lb/>
                ſtrat, quia aliæ figuræ, à lineis curuis terminatę, eandem conditionem fortiuntur.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="echoid-s2233" xml:space="preserve">Circulus ſphę
                  <reg norm="raque" type="simple">raq́;</reg>
                , non ex vno ſolo angulo recto conſtant, vt idem Ariftoteles putat </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>