Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
201 189
202 190
203 191
204 192
205 193
206 194
207 195
208 196
209 197
210 198
211 199
212 200
213 201
214 202
215 203
216 204
217 205
218 206
219 207
220 208
221 209
222 210
223 211
224 212
225 213
226 214
227 215
228 216
229 217
230 218
< >
page |< < (190) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div387" type="chapter" level="2" n="4">
            <div xml:id="echoid-div432" type="section" level="3" n="32">
              <pb o="190" rhead="IO. BAPT. BENED." n="202" file="0202" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0202"/>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div433" type="section" level="3" n="33">
              <head xml:id="echoid-head307" style="it" xml:space="preserve">Pytagoreorum opinionem de ſonitu corporum cælestium non
                <lb/>
              fuiſſe ab Aristotele ſublatam.</head>
              <head xml:id="echoid-head308" xml:space="preserve">CAP. XXXIII.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2289" xml:space="preserve">SEnſerunt Pythagorici orbes cæleſtes dum circunuoluuntur, non autem corpora
                  <lb/>
                ſtellarum ſolum, æd ere ſonu. </s>
                <s xml:id="echoid-s2290" xml:space="preserve">Quibus dum Ariſtoteles contradicere cogitat,
                  <lb/>
                maximè fauet. </s>
                <s xml:id="echoid-s2291" xml:space="preserve">Eatamen opinio è phyloſophorum ſcholis eſt explodenda, quia aut
                  <lb/>
                orbes ſunt ſibi ipſis contigui, aut inuicem diſtantes: </s>
                <s xml:id="echoid-s2292" xml:space="preserve">ſi ab inuicem diſtant (quod
                  <lb/>
                nemo adhuc conceſſit, quia hac ratione vacuum introduceretur) clarum eſt, quod
                  <lb/>
                cum ſe minime tangant, ſonum edere nequeunt: </s>
                <s xml:id="echoid-s2293" xml:space="preserve">Si verò eorum vnus alteri ſit conti
                  <lb/>
                guus,
                  <reg norm="neque" type="simple">neq;</reg>
                etiam ab ipſis ſonus reſultare poterit, quia pro certo putandum eſt,
                  <reg norm="ipſorum" type="context">ipſorũ</reg>
                  <lb/>
                ſuperficies tam politas eſſe, ac lenas, vt nihil omnino aſperitatis, aut inæqualitatis
                  <lb/>
                contineant. </s>
                <s xml:id="echoid-s2294" xml:space="preserve">Vt exempli gratia, ſi aliquis duo ſpecula plana inuicem confricaret, nul
                  <lb/>
                lum planè ſonum audiret, ſed ſi hoc faceret cum duabus ſuperficiebus a ſperis,
                  <reg norm="ſonum" type="context">ſonũ</reg>
                  <lb/>
                perſentiret, & tanto maiorem; </s>
                <s xml:id="echoid-s2295" xml:space="preserve">quantò aſperiores eſſent dictæ ſuperficies, & qui vult
                  <lb/>
                vtarcus lirę, ex corda ſonum eliciat, colophonia dictum arcum illinet, vt aſperiorem
                  <lb/>
                reddat. </s>
                <s xml:id="echoid-s2296" xml:space="preserve">Neceſſarium quoque eſt vt tremat ſiue trepidet corpus, quod
                  <reg norm="ſonum" type="context">ſonũ</reg>
                edere
                  <lb/>
                debet; </s>
                <s xml:id="echoid-s2297" xml:space="preserve">Neque etiam abſque aere ſonus efficipotelt, quia aer ſonat ingrediendo
                  <lb/>
                velociter ad implendum locum, vt non remaneat vacuus. </s>
                <s xml:id="echoid-s2298" xml:space="preserve">Sed ſupponendo in æche
                  <lb/>
                rea regione neque aerem eſſe, neque corpus aliquod fluidum, clarè patebit orbes
                  <lb/>
                cœleſtes ex ſeſe nullum emittere ſonum. </s>
                <s xml:id="echoid-s2299" xml:space="preserve">Idem affirmo de fricatione ſuperficiei con
                  <lb/>
                cauæ infimi orbis lunaris cum conuexa materiæ à dicto orbe contentæ, ſuperioribus
                  <lb/>
                rationibus fultus, vt etiam experientia à corpore aliquo fluido, quod in alio velociſ
                  <lb/>
                ſimè moueretur deſumpta fretus, cuius corporis ſuperficies tamen lenis eſſet, à quo
                  <lb/>
                ſonus non gigneretur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2300" xml:space="preserve">Et non minus dicere poſſum, corpus fluidum moueri in con-
                  <lb/>
                tinente loco immobili, quam dictum corpus continens illud eſſe, quod moueretur,
                  <lb/>
                & non fluidum corpus. </s>
                <s xml:id="echoid-s2301" xml:space="preserve">Cuius rei poſſumus etiam exemplum habere à quouis
                  <lb/>
                corpore perfectè rotundo, quod circa ſuum axem velociſſimè moueatur, nullum ſo-
                  <lb/>
                num efficiet, quia nullam aeris partem extra ſuum
                  <reg norm="locum" type="context">locũ</reg>
                impellit dum mouetur non
                  <lb/>
                ſecundum totum, ſed ſecundum ſuas partes, quarum quælibet abſque reſiſtentia im-
                  <lb/>
                mediatè ſubintrat locum alterius, abſque temporis interpoſitione. </s>
                <s xml:id="echoid-s2302" xml:space="preserve">nec huiuſmodi
                  <lb/>
                locum aliquo modo eadem materia dicti corporis, quod circunuoluitur: </s>
                <s xml:id="echoid-s2303" xml:space="preserve">deſtitutum
                  <lb/>
                dimittat. </s>
                <s xml:id="echoid-s2304" xml:space="preserve">Sed ſi Pythagorici de alia quadam harmoniæ ſpecie ab ea, quæ eſt ſono-
                  <lb/>
                rum, vt à diuerſis velocitatibus motuum, aut à diuerſis magnitudinibus aut diſtantiis,
                  <lb/>
                aut ſtellarum influxibus intellexiſſent, rectè ſenſiſſent exparte, non autem omnino,
                  <lb/>
                quia ea harmoniam efficere nequeunt, quæ ad
                  <reg norm="inuicem" type="context">inuicẽ</reg>
                ſecundum interualla harmoni-
                  <lb/>
                ca proportionata non ſunt, vt ſunt dupla, ſeſquial tera, ſeſquitertia, ſeſquiquarta, ſeſ-
                  <lb/>
                quiquinta, ſupertripartientia quintas,
                  <reg norm="ſuperbipartientia" type="context">ſuperbipartiẽtia</reg>
                tertias, & quę ab ijs
                  <reg norm="dependent" type="context">dependẽt</reg>
                  <lb/>
                ideſt coniuncta ſunt cum duplis; </s>
                <s xml:id="echoid-s2305" xml:space="preserve">de conſonantijs loquendo. de diſſonantiis idem di
                  <lb/>
                co, quæ harmonicis inſeruiunt modulationibus, vt
                  <reg norm="ſeſquioctauum" type="context">ſeſquioctauũ</reg>
                ,
                  <reg norm="ſeſquinonum" type="context">ſeſquinonũ</reg>
                , ſeſqui
                  <lb/>
                  <reg norm="quintundecimum" type="context context">quintũdecimũ</reg>
                ,
                  <reg norm="ſequiuigeſimunquartum" type="context context">ſequiuigeſimũquartũ</reg>
                ,
                  <reg norm="ſeſquioctuogeſimum" type="context">ſeſquioctuogeſimũ</reg>
                , & ſuperbipartiens vigeſi
                  <lb/>
                masquintas. </s>
                <s xml:id="echoid-s2306" xml:space="preserve">
                  <reg norm="Verum" type="context">Verũ</reg>
                quidem eſt nonnulla harmonica interualla in aſpectibus
                  <reg norm="comperta" type="context">cõperta</reg>
                  <lb/>
                fuiſſe, vt Prolomeus oſtendit, & alii quoque aſſerunt. </s>
                <s xml:id="echoid-s2307" xml:space="preserve">ineſt tamen huic rei nonnihil
                  <lb/>
                difficultatis. </s>
                <s xml:id="echoid-s2308" xml:space="preserve">vt exempli gratia, ſi ſubtrahamus diateſſaron extra diapaſon, remanet
                  <lb/>
                diapente, & ſi à diapente ſubtrahamus ſemiditonum, remanet ditonum (quæ duæ </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>