Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
201 189
202 190
203 191
204 192
205 193
206 194
207 195
208 196
209 197
210 198
211 199
212 200
213 201
214 202
215 203
216 204
217 205
218 206
219 207
220 208
221 209
222 210
223 211
224 212
225 213
226 214
227 215
228 216
229 217
230 218
< >
page |< < (192) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div387" type="chapter" level="2" n="4">
            <div xml:id="echoid-div434" type="section" level="3" n="34">
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2319" xml:space="preserve">
                  <pb o="192" rhead="IO. BAPT. BENED." n="204" file="0204" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0204"/>
                tempore hyemis, non niſi in calidis locis euenit, quem ſudorem, dicebantipſi, eſſe
                  <lb/>
                eandem aquam, quæ per porros vaſis exiret, quod falſiſſimum eſt, quia ſi per porros
                  <lb/>
                aqua frigida exiret multò magis exiret calida, cum ſubtilior ſit, & ad penetrandum
                  <lb/>
                aptior. </s>
                <s xml:id="echoid-s2320" xml:space="preserve">Sed hoc non aliunde oritur, quàm à condenſatione aeris vas circundantis,
                  <lb/>
                cauſata à frigiditate vaſis refrigerati ab aqua, quemadmodum tempore hyberno
                  <lb/>
                clarè videmus mane ſuperficies interiores vitri feneſtrarum ſudare, quia
                  <reg norm="extrinſecum" type="context">extrinſecũ</reg>
                  <lb/>
                frigus refrigerando vitrum, intrinſecum aerem ſibi contiguum congelat.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2321" xml:space="preserve">Neque ſilentio inuoluendum eſt, nec Ariſtotelem, neque alium ex ſuis fautoribus
                  <lb/>
                animaduertiſſe denſum, & rarum eſſe cauſam ventorum. </s>
                <s xml:id="echoid-s2322" xml:space="preserve">
                  <reg norm="Rarum" type="context">Rarũ</reg>
                autem & denſum, me
                  <lb/>
                diante calore & frigore fit, & ſi à partibus, in omogeneis, licet
                  <reg norm="argumentari" type="context">argumẽtari</reg>
                , de toto
                  <lb/>
                deducat conſequentiam qui velit, obſeruans in calidis æſtatis diebus, dum aliqua nu
                  <lb/>
                becula ad Solem cooperiendum incedit, ibi ſtatim agitationem aeris ſentiri; </s>
                <s xml:id="echoid-s2323" xml:space="preserve">ea verò
                  <lb/>
                nubecula prætergreſſa cum fuerit, & in ea parte, aer ad priſtinam raritatem cauſa-
                  <lb/>
                tam à calore Solis redierit, quieſcit; </s>
                <s xml:id="echoid-s2324" xml:space="preserve">huiuſmodi autem aeris agitatio, à nulla certè ex
                  <lb/>
                halatione proficiſcitur, ſed à motu ſolum locali, quem dum condenſatur, facit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2325" xml:space="preserve">Om
                  <lb/>
                ne denſum natura ſua frigidum eſt; </s>
                <s xml:id="echoid-s2326" xml:space="preserve">omne rarum calidum, & è conuerſo. </s>
                <s xml:id="echoid-s2327" xml:space="preserve">Et frigida
                  <lb/>
                aura, quæ à flabellis cauſatur, non ſolum à nouo aere qui nos tangit, ſed etiam à den-
                  <lb/>
                ſo, quod in agitatione eiuſdem aeris fit, naſcitur.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2328" xml:space="preserve">Cum autem de raritate & denſitate diſputationem ſuſceperim, non ſine ratione
                  <lb/>
                mihi
                  <reg norm="videtur" type="simple">videt̃</reg>
                  <reg norm="illorum" type="context">illorũ</reg>
                  <reg norm="opinionem" type="context">opinionẽ</reg>
                  <reg norm="explodendam" type="context context">explodẽdã</reg>
                eſſe, qui Lunę maculas
                  <reg norm="non" type="context">nõ</reg>
                aliud eſſe dixerunt,
                  <lb/>
                quàm aliquas partes rariores aliis eiuſdem Lunæ partibus, non obſeruantes rarum, &
                  <lb/>
                denſum, proportionabilia lumini, quod ab huiuſmodi corporibus reflectitur, non eſ­
                  <lb/>
                ſe. </s>
                <s xml:id="echoid-s2329" xml:space="preserve">quia corpus aliquod rarum aliquando aptum erit ad reflectendum maius lumen,
                  <lb/>
                quàm corpus minus rarum ut manifeſtè apparet à nubibus reflecti lumen: </s>
                <s xml:id="echoid-s2330" xml:space="preserve">quod
                  <lb/>
                ab aere non fit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2331" xml:space="preserve">Non defuerunt qui contrarium dixerunt, ideſt, eas Lunę partes, den
                  <lb/>
                ſiores eſſe; </s>
                <s xml:id="echoid-s2332" xml:space="preserve">neque unquam aliquis fuit qui de diaphano, aut opaco mentionem fece
                  <lb/>
                rit, quia melius eſt credere, eas partes diaphanas, ſiue perſpicuas magis eſſe, quàm a-
                  <lb/>
                lias, quę per aliquod ſpatium, ſolis radio ingreſſum permittant, & alię partes
                  <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                ſint
                  <lb/>
                opacæ ipſum à ſuperficie reflectant. </s>
                <s xml:id="echoid-s2333" xml:space="preserve">diuerſa tamen ratione à ſpeculo, cum in pleni-
                  <lb/>
                lunio tota ferè Lunę pars illuminata cernatur, quamuis dictum lumen extenſiuè & in
                  <lb/>
                tenſiuè ſit minus eo, quod ipſa in nouilunio recipit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2334" xml:space="preserve">Indignum autem mihi videtur
                  <lb/>
                ijs reſpondere, qui dixerunt huiuſmodi maculas, terræ vmbras exiſtere, cum craſſiſſi-
                  <lb/>
                mæ ignorantiæ tenebris ſint circunfuſi, vt
                  <reg norm="etiam" type="context">etiã</reg>
                fuit Cornelius Agrippa, qui primo de
                  <lb/>
                occulta philoſophia dicens ſe noſſe modum
                  <reg norm="quendam" type="context">quendã</reg>
                naturalem à Pythagora inuen-
                  <lb/>
                tum, quo in Luna id totum, quod ipſe ſuper ſpeculum ſcripſiſſet, videretur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2335" xml:space="preserve">oſtendit
                  <lb/>
                manifeſtè ſe ignorare luminum
                  <reg norm="vmbrarumque" type="simple">vmbrarumq́;</reg>
                naturam. </s>
                <s xml:id="echoid-s2336" xml:space="preserve">quia nulla vnquam vmbra ge
                  <lb/>
                nerari poteſt à corpore, quod aut opacum non ſit, aut officio opaci non fungatur,
                  <lb/>
                vt nunc dicemus de diaphaneitate aquæ. </s>
                <s xml:id="echoid-s2337" xml:space="preserve">Neque corpus opacum illuminatum
                  <reg norm="adum- brare" type="context">adũ-
                    <lb/>
                  brare</reg>
                poteſt, niſi opacum illud in linea recta ſitum obtineat, quæ inter lucidum & il
                  <lb/>
                luminatum extenditur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2338" xml:space="preserve">Neque etiam reſpondebimus ijs, qui ſentiunt quotieſcun-
                  <lb/>
                que nulla eſſet terra, ſed totus hic globus eſſet aqua, toties non futuram eclipſim lu-
                  <lb/>
                narem, ratione diaphaneitatis aquæ. </s>
                <s xml:id="echoid-s2339" xml:space="preserve">Quod
                  <reg norm="falſiſſimum" type="context">falſiſſimũ</reg>
                eſt, quia omne corpus
                  <reg norm="ſphae- ricum" type="simple">ſphę-
                    <lb/>
                  ricum</reg>
                quantumuis diaphanum ſit, dummodo ſit denſius aere, luminoſos radios re-
                  <lb/>
                frangit, & eos ad inuicem interſecare facit, qui deinde vltra interſectionis
                  <reg norm="punctum" type="context">punctũ</reg>
                di-
                  <lb/>
                ſgregantur, ita vt amittant illuminationis actum. </s>
                <s xml:id="echoid-s2340" xml:space="preserve">Adde
                  <reg norm="quod" type="simple">ꝙ</reg>
                etſi huiuſmodi corpus
                  <lb/>
                aqueum, ſphęricum non eſſet, ſed cubicum, illud ſuper
                  <reg norm="aliquam" type="context">aliquã</reg>
                ex eius ſuperficiebus
                  <lb/>
                ad angulos rectos radius ſolaris percuteret, non eum tamen penetraret, quia dictus
                  <lb/>
                radius perpetuò debilitatur, & eò magis, quo maiorem profunditatem in diaphano </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>