Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
91 79
92 80
93 81
94 82
95 89
96 84
97 85
98 96
99 87
100 88
101 89
102 90
103 91
104 92
105 93
106 94
107 95
108 96
109 97
110 98
111 99
112 100
113 101
114 102
115 103
116 104
117 105
118 106
119 107
120 108
< >
page |< < (258) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div477" type="chapter" level="2" n="6">
            <div xml:id="echoid-div509" type="section" level="3" n="6">
              <div xml:id="echoid-div510" type="letter" level="4" n="2">
                <pb o="258" rhead="IO. BABPT. BENED." n="270" file="0270" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0270"/>
              </div>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div512" type="section" level="3" n="7">
              <div xml:id="echoid-div512" type="letter" level="4" n="1">
                <head xml:id="echoid-head386" xml:space="preserve">DE ICTV BOMBARDAE SECVNDVM
                  <lb/>
                diuerſas eleuationes. Et de quibuſdam erroribus Nico-
                  <lb/>
                lai Tartaleæ, circa idem.</head>
                <head xml:id="echoid-head387" style="it" xml:space="preserve">Fllustri D. Ioſepho Cambiano ex Ruffia Dominis, aquiti
                  <lb/>
                ſtrenuo, & tormentis bellicis Serenißimi Ducis
                  <lb/>
                Sabaudia Prafecto.</head>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3242" xml:space="preserve">EXcogitaui quędam dum ocio frui licuit per abſentiam Ducis Sereniſſimi,
                    <lb/>
                  quæ ad te ſcribere placuit, vt ſi probaueris in lucem quandoque profer-
                    <lb/>
                  re non dubitem, ſi deſpexeris, ocius ſupprimam, ſunt autem huiuſmodi.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3243" xml:space="preserve">Vnde fiat vt tormentum bellicum vehementi
                    <unsure/>
                  feriat ictu ſuperius delato
                    <lb/>
                  quam orizontali, vt Tartalea ſcribit, quæſito ſecundo libr. primi quæſitorum, à ne-
                    <lb/>
                  mine adhuc (quod ſciam) traditum eſt.</s>
                </p>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3244" xml:space="preserve">Rationes verò Tartaleæ nullius ſunt momenti, quia ſi validæ eſſent, ſequeretur
                    <lb/>
                  vt inclinata bombarda, adeo vt angulus ſub orizonte factus æqualis eſſet ei, qui ſu
                    <lb/>
                  pra orizontem eſt, ictum bombardę in vtroque huiuſmodi ſitu eundem eſſe
                    <reg norm="futurum" type="context">futurũ</reg>
                  .
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="echoid-s3245" xml:space="preserve">& ſi aliqua differentia oriretur ratione granitatis pilæ ab ipſa bombarda emiſſæ, hoc
                    <lb/>
                  fieret, vt ſcilicet velocior eſſet in motu inclinato quam in eleuato cum pondus, mo-
                    <lb/>
                  tui adeo non opponatur. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3246" xml:space="preserve">Id quod non ita se habet, vera enim cauſa vnde fiat, vt bom
                    <lb/>
                  barda eleuata vehementius feriat, quàm ea quæ eſt minus alta, eadem eſt ferè, in ge-
                    <lb/>
                  nere, cum ea, qua aliquod corpus materia magis denſa, ſed ſimile & ęquale alteri cor
                    <lb/>
                  pori materiæ minus denſæ velocius mouetur ab vna eademq́ue, aut æquali vi
                    <lb/>
                  compulſum. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3247" xml:space="preserve">Eſt eadem etiam in ſpecie ei, qua maiorem effectum producit
                    <lb/>
                  puluis, qui in locis ſubterraneis ponitur quum vaſis optimè colligatis ferro in-
                    <lb/>
                  cluditur. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3248" xml:space="preserve">Eſt etiam ſimilis ei, qua longius impellitur pila, qua ludimus, ab ali-
                    <lb/>
                  quo inſtrumento ligneo, quando percutitur contra, quam cum ſecundum ſuum mo-
                    <lb/>
                  tum proijcitur. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3249" xml:space="preserve">Id quod inde fit, quia virtus mouens maiori vi, & intenſiori huiuſ-
                    <lb/>
                  modi corpus percutit, quia corpus quod moueri debet, quanto magis reſiſtit virtu-
                    <lb/>
                  ti mouenti (certum tamen terminum præſcribendo) in exiguo eo temporis ſpatio,
                    <lb/>
                  tanto maiorem virtutem colligit, quæ ipſum deinde tanto cum impetu mo-
                    <lb/>
                  uet, & tanto magis impellens concomitatur, vt maiorem effectum efficiat, quam ſi
                    <lb/>
                  ad mouendum ſeſe facilè reddidiſſet. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3250" xml:space="preserve">Atque hoc ſupradictis ictibus eleuatis acci-
                    <lb/>
                  dit, quia grauitas pilæ, ea eſt quæ reſiſtens virtuti mouenti, dat ei commoditatem
                    <lb/>
                  colligendi dictam virtutem, multo magis quam eſſet ea, quæ ad depreſſiorem eleua
                    <lb/>
                  uationem eam
                    <reg norm="immpelleret" type="context">ĩmpelleret</reg>
                  . </s>
                  <s xml:id="echoid-s3251" xml:space="preserve">Et quia huiuſmodi multiplicatio virtutis, nullam propor
                    <lb/>
                  tionem cum pondere pilæ gerit, volo inferre quod dum colligitur tanta virtus, col-
                    <lb/>
                  ligitur multo plus eo, quod ad impellendam dictam pilam ſufficeret, ratione magnæ
                    <lb/>
                  velocitatis augumenti, quia quanto plus temporis ei conceditur ad commutandam
                    <lb/>
                  puluerem in ignem, tanto maior quantitasignis progignitur, vnde fit, vt tanto ma-
                    <lb/>
                  iori loco indigeat, quamobrem tanto magis impellit, ſed vt dixi, tanta cum veloci-
                    <lb/>
                  tate
                    <reg norm="adaugetur" type="simple">adauget̃</reg>
                  , vt huiuſmodi virtus longè ſuperet
                    <reg norm="reſiſtentiam" type="context context">reſiſtẽtiã</reg>
                    <reg norm="ponderis" type="context">põderis</reg>
                  pilæ, & ſic eſt cau
                    <lb/>
                  fa, ut effectus, quod
                    <reg norm="experientia" type="context">experiẽtia</reg>
                  innot eſcit
                    <reg norm="producatur" type="simple">producat̃</reg>
                  . </s>
                  <s xml:id="echoid-s3252" xml:space="preserve">Sed ea ratio, qua ſeſe
                    <reg norm="idem" type="context">idẽ</reg>
                  author
                    <lb/>
                  in tertio quæſito ad aliquod impoſſibile, circa iter ipſius pilæ Legatum Hiſpanum </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>