Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
281 269
282 270
283 271
284 272
285 273
286 274
287 275
288 276
289 277
290 278
291 279
292 280
293 281
294 288
295 283
296 284
297 285
298 286
299 287
300 288
301 289
302 290
303 291
304 292
305 293
306 294
307 295
308 296
309 297
310 298
< >
page |< < (271) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div477" type="chapter" level="2" n="6">
            <div xml:id="echoid-div531" type="section" level="3" n="10">
              <div xml:id="echoid-div531" type="letter" level="4" n="1">
                <pb o="271" rhead="EPISTOL AE." n="283" file="0283" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0283"/>
              </div>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div533" type="section" level="3" n="11">
              <div xml:id="echoid-div533" type="letter" level="4" n="1">
                <head xml:id="echoid-head404" style="it" xml:space="preserve">Cur byems valde frigida ſequatur ac
                  <unsure/>
                tatem in qua
                  <lb/>
                calor viguerit.</head>
                <head xml:id="echoid-head405" xml:space="preserve">NOBILISSIMO, NECNON INGENIOSISSIMO
                  <lb/>
                Gabrieli Buſchæ, Mediolanenſi.</head>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3405" xml:space="preserve">QVod dixi hyemem valde frigidam ſequi
                    <reg norm="æſtatem" type="context">æſtatẽ</reg>
                  , in qua calor viguerit, inde na
                    <lb/>
                  ſcitur, quia calor terrę, aquæ, & aeris, non eſt naturalis horum corporum, vt
                    <lb/>
                  eſt frigus, cum calor à Sole procedat, qui ea calefacit ſuo lumine, vnde quod æſtate
                    <lb/>
                  Sol præter modum calefaciat
                    <reg norm="terram" type="context">terrã</reg>
                  , ideo
                    <reg norm="contingit" type="context">cõtingit</reg>
                  , quod minora
                    <reg norm="impedimenta" type="context">impedimẽta</reg>
                  contra
                    <lb/>
                  ria ſortiatur, & cum eandem poſtea deſerit, ad aliam partem æquatoris
                    <reg norm="tranſmigrans" type="context">tranſmigrãs</reg>
                    <lb/>
                  terra ad ſuam qualitatem reddit, maiori cum impetu, eo modo, quo res in mo-
                    <lb/>
                  tibus localibus naturalibus, qui etiam terminos ſibi pręfixos, & conſtitutos exce-
                    <lb/>
                  dunt, hinc etiam hyeme fit glacies, ex calefacta prius aqua, quæ durior poſtea eſt
                    <lb/>
                  atque frigidior alia. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3406" xml:space="preserve">Aeſtas etiàm quæ ſequitur hyemem valde frigidam, non
                    <lb/>
                  erit admodum calida, quia Sol inueniens contrarium naturale valde potens, non
                    <lb/>
                  tam facile illud pellere poteſt, vnde etiam ſi in Geminis, Cancro, & Leone, moram
                    <lb/>
                  trahat, non ſufficit tamen ut magnum calorem imprimere poſſit. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3407" xml:space="preserve">Vnde ſequitur duas
                    <lb/>
                  æſtates quarum una ſequatur aliam, in eodem loco, uehementi calore præditas eſ-
                    <lb/>
                  ſe non poſſe, quemadmodum nec duas hyemes exceſſiuo frigore, remotis tamen
                    <lb/>
                  accidentibus uentorum, pluuiarum, & niuium.</s>
                </p>
              </div>
              <div xml:id="echoid-div534" type="letter" level="4" n="2">
                <head xml:id="echoid-head406" xml:space="preserve">QVOD MALE SENSERIT NICOLAVS TARTA-
                  <lb/>
                lea circa attractionem machinæ tormentalis.</head>
                <head xml:id="echoid-head407" xml:space="preserve">AD EVNDEM.</head>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s3408" xml:space="preserve">EFfectus, quem ſcribit Tattalea quęſito quinto primi lib. necnon quæſito
                    <lb/>
                  21. et .24. maxima cum ratione eſſe uidetur, non tamen ea quam ipſe in
                    <lb/>
                  quinto profert, quia uerum non eſt, vt quanto aliquid fit calidius,
                    <reg norm="tanto" type="context">tãto</reg>
                  ue-
                    <lb/>
                  hementius attrahat, eo quod ſi etiam huiuſmodi res, in eodem calore, in
                    <lb/>
                  quo ſemel reperitur, firma maneret; </s>
                  <s xml:id="echoid-s3409" xml:space="preserve">neque attraheret, neque aliquid impelleret.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="echoid-s3410" xml:space="preserve">Nam dum aliquod corpus calefit, dilatatur, & per conſequens circumcirca
                    <reg norm="undique" type="simple">undiq;</reg>
                    <lb/>
                  trudit, & partes uaſis debiliores cedunt. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3411" xml:space="preserve">dum uerò dictum corpus re frigeratur, re-
                    <lb/>
                  ſtringitur, & dum in unum cogitur, ſi reperiatur in uaſe, quod aer, aqua, aut aliud
                    <lb/>
                  aliquod corpus ingredi nequeat, dictum uas à quo circundatur frangit, ne aliqua
                    <lb/>
                  pars loci uacua remaneat, ſed ſi aliquod corpus ingredi poteſt, illud ipſum ad ſe at-
                    <lb/>
                  trahit, quemadmodum uidere licet in cucurbitulis. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3412" xml:space="preserve">Vnde ſequitur eam propoſi-
                    <lb/>
                  tionem, qua dicitur, calidi eſt attrahere, ueram non eſſe, quia ſi hoc fieret, quanto
                    <lb/>
                  aliquid calidus efficeretur, tanto magis attraheret, & ècontra, cum tamen planè
                    <lb/>
                  contrarium appareat, cum quanto magis aliquid calefit, tanto uehementius impel-
                    <lb/>
                  lat, & quanto magis frigefit, tanto plus attrahat. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3413" xml:space="preserve">Quapropter uerius dicemus, fri-
                    <lb/>
                  gidi eſſe attrahere, calidi uerò expellere, quamuis per accidens. </s>
                  <s xml:id="echoid-s3414" xml:space="preserve">Ex quo ſequitur, ut
                    <lb/>
                  quanto calidior facta fuerit materia aliqua, aliquo loco determinata, redeundo po-
                    <lb/>
                  ſtea ad ſuam priorem frigiditatem, tanto minori loco indigeat, ſimiliter etiam
                    <lb/>
                  è conuerſo accidit, ut quanto frigidior
                    <reg norm="reperitur" type="simple">reꝑitur</reg>
                  talis materia, tanto maioriloco, po- </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>