Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
141 129
142 130
143 131
144 132
145 133
146 134
147 135
148 136
149 137
150 138
151 139
152 140
153 141
154 142
155 143
156 144
157 145
158 146
159 147
160 148
161 149
162 150
163 151
164 152
165 153
166 154
167 155
168 156
169 157
170 158
< >
page |< < (423) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div477" type="chapter" level="2" n="6">
            <div xml:id="echoid-div776" type="section" level="3" n="50">
              <div xml:id="echoid-div778" type="letter" level="4" n="3">
                <pb o="423" rhead="EPISTOL AE." n="435" file="0435" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0435"/>
              </div>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div780" type="section" level="3" n="51">
              <div xml:id="echoid-div780" type="letter" level="4" n="1">
                <head xml:id="echoid-head592" xml:space="preserve">NOVA INVENTIO COMPONENDI ASTROLABIA
                  <lb/>
                cum Horologijs artificialibus.</head>
                <head xml:id="echoid-head593" style="it" xml:space="preserve">Facobo Mayeto Ingenioſißimo Horologiorum Serenißimi
                  <lb/>
                Sabaudiæ Ducis Artifici.</head>
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s5130" xml:space="preserve">
                    <emph style="sc">NOnnvnqvam</emph>
                  conſideraui mirabilem pulchritudinem, ſimul cum vtili-
                    <lb/>
                  tate coniunctam, illorum horologiorum, quæin Germania conſtruuntur
                    <lb/>
                    <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                  mobili Rete, ſeu Aranea Aſtrolabij
                    <reg norm="ſuper" type="simple">ſuꝑ</reg>
                    <reg norm="Tabulam" type="context">Tabulã</reg>
                  regionis, in
                    <reg norm="quibus" type="simple">ꝗbus</reg>
                    <reg norm="conti" type="context">cõti</reg>
                    <lb/>
                  nuo
                    <reg norm="videntur" type="simple">vident̃</reg>
                  oriri,
                    <reg norm="occidereque" type="simple">occidereq́;</reg>
                  cæleſtia ſigna, cælum mediare ſupra orizon
                    <lb/>
                    <reg norm="tem" type="context">tẽ</reg>
                    <unsure/>
                  , necnon ſub eo, & vt vno verbo dicam, continuo erecta videtur tota coelifigura.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="echoid-s5131" xml:space="preserve">Sed quia talia horologia omnia eorum limbum diſtinctum habent in .24. horas, qua
                    <lb/>
                  propter diametrum limbi, minorem duobus palmis, ſeu ſemipede eſſe non oportet
                    <lb/>
                  neinterſtitia horarum iuſtò breuiora ſeu anguſtiora efficiantur, etiam ne interualla
                    <lb/>
                  dentium rotæ indicis nimis anguſta ſint. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5132" xml:space="preserve">Sed quia talis magnitudo vt plurimum in-
                    <lb/>
                  commoda exiſtit. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5133" xml:space="preserve">Ideo non inutile fore cogitaui, ſi modus aliquis inuentus fuerit,
                    <lb/>
                  vt ea omnia efficiantur in limbo diuiſo tantummodo in .12. horas æquales,
                    <reg norm="ipſumque" type="simple">ipſumq́;</reg>
                    <lb/>
                  inueni, qui quidem erit, efficiendo vt Tabula (in qua deſignantur cęleſtes domus,
                    <lb/>
                  cum almicantarat, atque azimut) Reti ſubiectæ, mobilis ſit, tardior tamen ipſo Re-
                    <lb/>
                  te cum indice, pro duplo temporis, hoc eſt, quod eo tempore, quo Aranea cum in
                    <lb/>
                  dice circunuoluetur ſpacio .12. horarum vno gyro perfecto, ipſa Tabula efficiat tan
                    <lb/>
                  tummodo ſexinterſtitia horarum. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5134" xml:space="preserve">Ideſt dum Tabula dicta eſſicit vnam integram re
                    <lb/>
                  uolutionem, Aranea, ſeu Zodiacus cum indice, duas efficiat reuolutiones. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5135" xml:space="preserve">Ita quod
                    <lb/>
                  Aranea cum indice perficiet vnam reuolutionem ſpaci o temporis .12. horarum, Ta-
                    <lb/>
                  bula verò perficiet eam ſpacio temporis .24. horarum. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5136" xml:space="preserve">Vnde ſequetur quod Ara-
                    <lb/>
                  nea ſeu Zodiacus cum indice, ſpacio .24. horarum perfectè circunuoluetur ſupra Ta-
                    <lb/>
                  bulam, & ita huiuſmodi horologia, in hoc nihil differrent ab illis ſupradictis. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5137" xml:space="preserve">Vt au
                    <lb/>
                  tem facias dictam tabulam tardiorem duplo temporis Araneæ cum indice, quamuis
                    <lb/>
                  diuerſis modis hoc fieri poſſit, pręſtantiorem tamen iudico, ſi cum Rota indicis,
                    <reg norm="aliam" type="context">aliã</reg>
                    <lb/>
                  Rotam
                    <reg norm="concentricam" type="context">concentricã</reg>
                  coniunxeris, ita tamen, vt
                    <reg norm="vnaquęque" type="simple">vnaquęq;</reg>
                  liberè poſſit volui, ſimiliter
                    <lb/>
                  ſi cum ea horologii particula (quę
                    <reg norm="circumagit" type="context">circũagit</reg>
                  Rotam indicis, quæ Italicè
                    <emph style="sc">rochetto</emph>
                    <lb/>
                  Germanicè verò
                    <emph style="sc">trib</emph>
                  vocatur, Latinè
                    <reg norm="autem" type="wordlist">aũt</reg>
                  ipſum vocabo,
                    <emph style="sc">colinvm</emph>
                  , qui ſubro-
                    <lb/>
                  ta fuſi reperitur) coniunxeris alium colinum quem, ſecundum vocabo,
                    <reg norm="concentricum" type="context">concentricũ</reg>
                    <lb/>
                  verò cum primo, cum
                    <reg norm="eoque" type="simple">eoq́;</reg>
                  conſolidato, numerum verò dentium, tam Rotę adiunctę
                    <lb/>
                  quam ſecundi colini, varijs modis poteris inuenire, quorum primus erit, vt numerus
                    <lb/>
                  dentium ſecundæ Rotę duplus exiſtat numero dentium primę, efficiendo ſecundum
                    <lb/>
                  colinum eiuſdem numeri dentium quo primum, ſed quia interualla dentium huiuſ-
                    <lb/>
                  modi Rotę, nimis anguſta fortaſſe reſultabunt, </s>
                  <s xml:id="echoid-s5138" xml:space="preserve">propterea alios etiam modos inue-
                    <lb/>
                  ni, quorum vnus erit (dum numerus dentium primi colini par fuerit)
                    <reg norm="efficiendo" type="context">efficiẽdo</reg>
                  ſecun
                    <lb/>
                  dam
                    <reg norm="Rotam" type="context">Rotã</reg>
                    <reg norm="eiuſdem" type="context">eiuſdẽ</reg>
                  numeri
                    <reg norm="dentium" type="context">dentiũ</reg>
                  cuius eſt prima.
                    <reg norm="ſecundum" type="context context">ſecũdũ</reg>
                  vero colinum, medietatis
                    <lb/>
                  numeri dentium cuius erit primus. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5139" xml:space="preserve">Attamen ſi primus colinus eſſet .4. dentium, ſecun
                    <lb/>
                  dum oporteret eſſe duorum dentium, vnde motus ſecundę Rotę non eſſet ita conti-
                    <lb/>
                  nuus. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5140" xml:space="preserve">Quapropter alium etiam mòdum excogitaui, hoc eſt, cupiendo vt ſecundus
                    <lb/>
                  colinus, extribus dentibus exiſtat, ſi primus ex .4. repertus fuerit, oportebit prius ex
                    <lb/>
                  regula de tribus, numerum quendam inuenire quo inuento ipſum duplicare, & hunc
                    <lb/>
                  duplicatum numerum conueniet ſecundam Rotam habere, vt ipſa poſſit ab illo co-
                    <lb/>
                  lino
                    <reg norm="trium" type="context">triũ</reg>
                    <reg norm="dentium" type="context">dentiũ</reg>
                  circunuolui in duplo temporis, quo prima à ſuo colino quatuor den­ </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>