Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Page concordance

< >
Scan Original
411 399
412 400
413 401
414 402
415 403
416 404
417 405
418 406
419 407
420 408
421 409
422 410
423 411
424 412
425 413
426 414
427 415
428 416
429 417
430 418
431 419
432 420
433 421
434 422
435 423
436 424
437 425
438 426
439
440
< >
page |< < (424) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div477" type="chapter" level="2" n="6">
            <div xml:id="echoid-div780" type="section" level="3" n="51">
              <div xml:id="echoid-div780" type="letter" level="4" n="1">
                <p>
                  <s xml:id="echoid-s5140" xml:space="preserve">
                    <pb o="424" rhead="IO. BAPT. BENED." n="436" file="0436" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0436"/>
                  tium. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5141" xml:space="preserve">Exempli gratia, ſi prima Rota conſtaret ex .36. dentibus, dicendum eſſet, ſi
                    <lb/>
                  4. conuenit cum .36. cum quibus conuenient .3. & inueniemus .27. cum quo numero
                    <lb/>
                  dicta ſecunda Rota circunuolueretur eodem tempore à ſuo colino trium dentium,
                    <lb/>
                  quo prima à ſuo quatuor dentium, </s>
                  <s xml:id="echoid-s5142" xml:space="preserve">quare duplicando .27. haberemus .54. pro nume-
                    <lb/>
                  ro dentium dictę ſecundæ Rotæ, vt duplo temporis circunuoluatur quo prima. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5143" xml:space="preserve">Sed
                    <lb/>
                  ſi primus colinus conſtaret ex .6. dentibus, exiſtente ſua Rota ex .36.
                    <reg norm="vellemusque" type="simple">vellemusq́;</reg>
                    <reg norm="quod" type="simple">ꝙ</reg>
                    <lb/>
                  ſecundus exiſteret ex .4. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5144" xml:space="preserve">tunc ſuam Rotam oporteret habere dentes .48. ex dicta re-
                    <lb/>
                  gula. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5145" xml:space="preserve">Si autem primus colinus conſtaret ex numero impari, nihil referret, dummo-
                    <lb/>
                  do huiuſmodi numerus impar, ſeu par, exiſteret pars propria numeri dentium, vel
                    <lb/>
                  ipſius dupli primæ Rotę, hoc eſt, eſſet pars aliquota numeri dentium ipſius primæ
                    <lb/>
                  Rotæ vel ipſius dupli. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5146" xml:space="preserve">In ijs verò horologiis in quibus duplum numeri dentium di-
                    <lb/>
                  ctę primę Rotę non erit multiplex numero dentium primi colini, hoc fieri non pote
                    <lb/>
                  rit. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5147" xml:space="preserve">Ratio enim tam clarè, tibi conſideranti, patebit, vt nullis verbis indigeat cum
                    <lb/>
                  ſemper numerus dentium ſecundę Rotę multiplex eſſe debeat numero dentium ſe-
                    <lb/>
                  cundi colini. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5148" xml:space="preserve">Idem autem non dico de prima Rota cum ſuo colino, hoc eſt, vt nu-
                    <lb/>
                  merus primę multiplex ſit numero ſui colini, nam hoc neceſſarium non eſt. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5149" xml:space="preserve">Pona-
                    <lb/>
                  mus exempli gratia primum colinum conſtare ſex dentibus, ſuam vero Rotam den-
                    <lb/>
                  tibus .21. cuius quidem numeri, 6. non eſt pars aliquota, ſed dupli ipſius .21. ipſe .6.
                    <lb/>
                  eſt pars aliquota. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5150" xml:space="preserve">Nunc verò ſi voluerimus numerum dentium ſecundæ Rotę inue-
                    <lb/>
                  nire, cuius colinus ex quinque dentibus exiſtat (ſuppoſito primo ex .6. conſtare) </s>
                  <s xml:id="echoid-s5151" xml:space="preserve">tunc
                    <lb/>
                  ex regula de tribus, diuiſo producto, quod fit ex .21. in .5. per .6. exibit .17. cum di-
                    <lb/>
                  midio, cuius duplum eſſet .35. qui multiplex eſt ipſi quinque. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5152" xml:space="preserve">Reperto igitur nume
                    <lb/>
                  ro ſecundę Rotę, cum numero ipſius colini, oportet nunc ſcire modum compoſitio-
                    <lb/>
                  nis, ſeu coniunctionis harum rerum, hoc eſt duorum colinorum
                    <reg norm="concentricorum" type="context">concentricorũ</reg>
                  (ſed
                    <lb/>
                  de ijs ſatis iam ſuperius dictum fuit) duarum Rotarum concentricarum cum Tabula,
                    <lb/>
                  cum Zodiaco, & cum indice, ſeu Oſtenſore, cuius quidem Oſtenſoris medietas tan
                    <lb/>
                  tummodo nobis ſufficiet. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5153" xml:space="preserve">Sciendum igitur nunc eſt quod cum primus colinus re-
                    <lb/>
                  uoluat totam primam Rotam, ſpacio temporis .12. horarum, oportet vt eius axis, ſeu
                    <lb/>
                  arbor voluat oſtenſorem,
                    <reg norm="Zodiacumque" type="simple">Zodiacumq́;</reg>
                  , eodem temporis ſpacio, & quia Rota hęc
                    <lb/>
                  inalterabis eſt, propter eius coniunctionem cum ſuo colino, & nos oporteat indicem
                    <lb/>
                    <reg norm="Zodiacumque" type="simple">Zodiacumq́;</reg>
                  , quotidie ferè, dirigere,
                    <reg norm="ſuisque" type="simple">ſuisq́;</reg>
                  locis collocare, ideo nos oportet, indi
                    <lb/>
                  cem, Zodiacum, & primam Rotam, ita cum axe, ſeu arbore coniungere, vt poſſimus
                    <lb/>
                  dicta omnia efficere. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5154" xml:space="preserve">Pars igitur Arboris, ſeu axis dicti, quæ ingredi debet in prima
                    <lb/>
                  Rota, ſit rotunda, & contigua ipſi Rotæ, non autem continua, vel cum Rota conſoli-
                    <lb/>
                  data. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5155" xml:space="preserve">Pars verò quę per foramen Zodiaci, ſeu Araneę tranſibit, ſit quadrata vſque
                    <lb/>
                  ad
                    <reg norm="ſummitatem" type="context">ſummitatẽ</reg>
                  ipſius axis (tali ſpiſſitudine, vt in claui ipſius horologij ingredi poſ-
                    <lb/>
                  ſit) & ita foramen ipſius Araneę, quadratum ſit, Oſtenſor autem circa axem, com
                    <lb/>
                  poſitus ſit tali ordine, vt circa paruum circulum volui poſſit, qui paruus circulus ha-
                    <lb/>
                  beat quadratum foramen, per quod tranſeat axis, qui axis aliquantulum emineat
                    <lb/>
                  ſupra
                    <reg norm="oſtenſorem" type="context">oſtenſorẽ</reg>
                  . </s>
                  <s xml:id="echoid-s5156" xml:space="preserve">Sub Aranea vero vel Zodiaco, locata erit Tabula, vt
                    <reg norm="nunc" type="context">nũc</reg>
                  dicemus,
                    <lb/>
                  ſed ſciendum eſt prius, quod inter Tabulam, & ſuam ſecundam Rotam, aliam lami-
                    <lb/>
                  nam immobilem interpoſitam eſſe oportet, quę circulare foramen habeat, per
                    <reg norm="quod" type="wordlist">qđ</reg>
                    <lb/>
                  quędam breuis fiſtula tranſeat circundans axem & coniungens
                    <reg norm="Tabulam" type="context">Tabulã</reg>
                  cum ſua Ro-
                    <lb/>
                  ta, cuius quidem fiſtulæ ſuperficies concaua, rotunda ſit, ſuperficies verò extrinſe-
                    <lb/>
                  ca, nontota, niſi ea pars, quę ſecundam Rotam ingreditur, vt in rotundo foramine
                    <lb/>
                  ipſius Rotę, dicta fiſtula volui poſſit, pars vero extrinſeca quę Tabulam ingredi de-
                    <lb/>
                  bet, ſit quadrata. </s>
                  <s xml:id="echoid-s5157" xml:space="preserve">Tabula vero quatuor paruiſſima foramina habeat in extremitati- </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>