Benedetti, Giovanni Battista de
,
Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 445
>
Scan
Original
421
409
422
410
423
411
424
412
425
413
426
414
427
415
428
416
429
417
430
418
431
419
432
420
433
421
434
422
435
423
436
424
437
425
438
426
439
440
441
442
443
444
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 445
>
page
|<
<
(424)
of 445
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
type
="
book
"
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
echoid-div7
"
type
="
body
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div477
"
type
="
chapter
"
level
="
2
"
n
="
6
">
<
div
xml:id
="
echoid-div780
"
type
="
section
"
level
="
3
"
n
="
51
">
<
div
xml:id
="
echoid-div780
"
type
="
letter
"
level
="
4
"
n
="
1
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5140
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
424
"
rhead
="
IO. BAPT. BENED.
"
n
="
436
"
file
="
0436
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0436
"/>
tium. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5141
"
xml:space
="
preserve
">Exempli gratia, ſi prima Rota conſtaret ex .36. dentibus, dicendum eſſet, ſi
<
lb
/>
4. conuenit cum .36. cum quibus conuenient .3. & inueniemus .27. cum quo numero
<
lb
/>
dicta ſecunda Rota circunuolueretur eodem tempore à ſuo colino trium dentium,
<
lb
/>
quo prima à ſuo quatuor dentium, </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5142
"
xml:space
="
preserve
">quare duplicando .27. haberemus .54. pro nume-
<
lb
/>
ro dentium dictę ſecundæ Rotæ, vt duplo temporis circunuoluatur quo prima. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5143
"
xml:space
="
preserve
">Sed
<
lb
/>
ſi primus colinus conſtaret ex .6. dentibus, exiſtente ſua Rota ex .36.
<
reg
norm
="
vellemusque
"
type
="
simple
">vellemusq́;</
reg
>
<
reg
norm
="
quod
"
type
="
simple
">ꝙ</
reg
>
<
lb
/>
ſecundus exiſteret ex .4. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5144
"
xml:space
="
preserve
">tunc ſuam Rotam oporteret habere dentes .48. ex dicta re-
<
lb
/>
gula. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5145
"
xml:space
="
preserve
">Si autem primus colinus conſtaret ex numero impari, nihil referret, dummo-
<
lb
/>
do huiuſmodi numerus impar, ſeu par, exiſteret pars propria numeri dentium, vel
<
lb
/>
ipſius dupli primæ Rotę, hoc eſt, eſſet pars aliquota numeri dentium ipſius primæ
<
lb
/>
Rotæ vel ipſius dupli. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5146
"
xml:space
="
preserve
">In ijs verò horologiis in quibus duplum numeri dentium di-
<
lb
/>
ctę primę Rotę non erit multiplex numero dentium primi colini, hoc fieri non pote
<
lb
/>
rit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5147
"
xml:space
="
preserve
">Ratio enim tam clarè, tibi conſideranti, patebit, vt nullis verbis indigeat cum
<
lb
/>
ſemper numerus dentium ſecundę Rotę multiplex eſſe debeat numero dentium ſe-
<
lb
/>
cundi colini. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5148
"
xml:space
="
preserve
">Idem autem non dico de prima Rota cum ſuo colino, hoc eſt, vt nu-
<
lb
/>
merus primę multiplex ſit numero ſui colini, nam hoc neceſſarium non eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5149
"
xml:space
="
preserve
">Pona-
<
lb
/>
mus exempli gratia primum colinum conſtare ſex dentibus, ſuam vero Rotam den-
<
lb
/>
tibus .21. cuius quidem numeri, 6. non eſt pars aliquota, ſed dupli ipſius .21. ipſe .6.
<
lb
/>
eſt pars aliquota. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5150
"
xml:space
="
preserve
">Nunc verò ſi voluerimus numerum dentium ſecundæ Rotę inue-
<
lb
/>
nire, cuius colinus ex quinque dentibus exiſtat (ſuppoſito primo ex .6. conſtare) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5151
"
xml:space
="
preserve
">tunc
<
lb
/>
ex regula de tribus, diuiſo producto, quod fit ex .21. in .5. per .6. exibit .17. cum di-
<
lb
/>
midio, cuius duplum eſſet .35. qui multiplex eſt ipſi quinque. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5152
"
xml:space
="
preserve
">Reperto igitur nume
<
lb
/>
ro ſecundę Rotę, cum numero ipſius colini, oportet nunc ſcire modum compoſitio-
<
lb
/>
nis, ſeu coniunctionis harum rerum, hoc eſt duorum colinorum
<
reg
norm
="
concentricorum
"
type
="
context
">concentricorũ</
reg
>
(ſed
<
lb
/>
de ijs ſatis iam ſuperius dictum fuit) duarum Rotarum concentricarum cum Tabula,
<
lb
/>
cum Zodiaco, & cum indice, ſeu Oſtenſore, cuius quidem Oſtenſoris medietas tan
<
lb
/>
tummodo nobis ſufficiet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5153
"
xml:space
="
preserve
">Sciendum igitur nunc eſt quod cum primus colinus re-
<
lb
/>
uoluat totam primam Rotam, ſpacio temporis .12. horarum, oportet vt eius axis, ſeu
<
lb
/>
arbor voluat oſtenſorem,
<
reg
norm
="
Zodiacumque
"
type
="
simple
">Zodiacumq́;</
reg
>
, eodem temporis ſpacio, & quia Rota hęc
<
lb
/>
inalterabis eſt, propter eius coniunctionem cum ſuo colino, & nos oporteat indicem
<
lb
/>
<
reg
norm
="
Zodiacumque
"
type
="
simple
">Zodiacumq́;</
reg
>
, quotidie ferè, dirigere,
<
reg
norm
="
ſuisque
"
type
="
simple
">ſuisq́;</
reg
>
locis collocare, ideo nos oportet, indi
<
lb
/>
cem, Zodiacum, & primam Rotam, ita cum axe, ſeu arbore coniungere, vt poſſimus
<
lb
/>
dicta omnia efficere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5154
"
xml:space
="
preserve
">Pars igitur Arboris, ſeu axis dicti, quæ ingredi debet in prima
<
lb
/>
Rota, ſit rotunda, & contigua ipſi Rotæ, non autem continua, vel cum Rota conſoli-
<
lb
/>
data. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5155
"
xml:space
="
preserve
">Pars verò quę per foramen Zodiaci, ſeu Araneę tranſibit, ſit quadrata vſque
<
lb
/>
ad
<
reg
norm
="
ſummitatem
"
type
="
context
">ſummitatẽ</
reg
>
ipſius axis (tali ſpiſſitudine, vt in claui ipſius horologij ingredi poſ-
<
lb
/>
ſit) & ita foramen ipſius Araneę, quadratum ſit, Oſtenſor autem circa axem, com
<
lb
/>
poſitus ſit tali ordine, vt circa paruum circulum volui poſſit, qui paruus circulus ha-
<
lb
/>
beat quadratum foramen, per quod tranſeat axis, qui axis aliquantulum emineat
<
lb
/>
ſupra
<
reg
norm
="
oſtenſorem
"
type
="
context
">oſtenſorẽ</
reg
>
. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5156
"
xml:space
="
preserve
">Sub Aranea vero vel Zodiaco, locata erit Tabula, vt
<
reg
norm
="
nunc
"
type
="
context
">nũc</
reg
>
dicemus,
<
lb
/>
ſed ſciendum eſt prius, quod inter Tabulam, & ſuam ſecundam Rotam, aliam lami-
<
lb
/>
nam immobilem interpoſitam eſſe oportet, quę circulare foramen habeat, per
<
reg
norm
="
quod
"
type
="
wordlist
">qđ</
reg
>
<
lb
/>
quędam breuis fiſtula tranſeat circundans axem & coniungens
<
reg
norm
="
Tabulam
"
type
="
context
">Tabulã</
reg
>
cum ſua Ro-
<
lb
/>
ta, cuius quidem fiſtulæ ſuperficies concaua, rotunda ſit, ſuperficies verò extrinſe-
<
lb
/>
ca, nontota, niſi ea pars, quę ſecundam Rotam ingreditur, vt in rotundo foramine
<
lb
/>
ipſius Rotę, dicta fiſtula volui poſſit, pars vero extrinſeca quę Tabulam ingredi de-
<
lb
/>
bet, ſit quadrata. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5157
"
xml:space
="
preserve
">Tabula vero quatuor paruiſſima foramina habeat in extremitati- </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>