Benedetti, Giovanni Battista de
,
Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of handwritten notes
<
1 - 22
[out of range]
>
<
1 - 22
[out of range]
>
page
|<
<
(424)
of 445
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
type
="
book
"
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
echoid-div7
"
type
="
body
"
level
="
1
"
n
="
1
">
<
div
xml:id
="
echoid-div477
"
type
="
chapter
"
level
="
2
"
n
="
6
">
<
div
xml:id
="
echoid-div780
"
type
="
section
"
level
="
3
"
n
="
51
">
<
div
xml:id
="
echoid-div780
"
type
="
letter
"
level
="
4
"
n
="
1
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5140
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
424
"
rhead
="
IO. BAPT. BENED.
"
n
="
436
"
file
="
0436
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0436
"/>
tium. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5141
"
xml:space
="
preserve
">Exempli gratia, ſi prima Rota conſtaret ex .36. dentibus, dicendum eſſet, ſi
<
lb
/>
4. conuenit cum .36. cum quibus conuenient .3. & inueniemus .27. cum quo numero
<
lb
/>
dicta ſecunda Rota circunuolueretur eodem tempore à ſuo colino trium dentium,
<
lb
/>
quo prima à ſuo quatuor dentium, </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5142
"
xml:space
="
preserve
">quare duplicando .27. haberemus .54. pro nume-
<
lb
/>
ro dentium dictę ſecundæ Rotæ, vt duplo temporis circunuoluatur quo prima. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5143
"
xml:space
="
preserve
">Sed
<
lb
/>
ſi primus colinus conſtaret ex .6. dentibus, exiſtente ſua Rota ex .36.
<
reg
norm
="
vellemusque
"
type
="
simple
">vellemusq́;</
reg
>
<
reg
norm
="
quod
"
type
="
simple
">ꝙ</
reg
>
<
lb
/>
ſecundus exiſteret ex .4. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5144
"
xml:space
="
preserve
">tunc ſuam Rotam oporteret habere dentes .48. ex dicta re-
<
lb
/>
gula. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5145
"
xml:space
="
preserve
">Si autem primus colinus conſtaret ex numero impari, nihil referret, dummo-
<
lb
/>
do huiuſmodi numerus impar, ſeu par, exiſteret pars propria numeri dentium, vel
<
lb
/>
ipſius dupli primæ Rotę, hoc eſt, eſſet pars aliquota numeri dentium ipſius primæ
<
lb
/>
Rotæ vel ipſius dupli. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5146
"
xml:space
="
preserve
">In ijs verò horologiis in quibus duplum numeri dentium di-
<
lb
/>
ctę primę Rotę non erit multiplex numero dentium primi colini, hoc fieri non pote
<
lb
/>
rit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5147
"
xml:space
="
preserve
">Ratio enim tam clarè, tibi conſideranti, patebit, vt nullis verbis indigeat cum
<
lb
/>
ſemper numerus dentium ſecundę Rotę multiplex eſſe debeat numero dentium ſe-
<
lb
/>
cundi colini. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5148
"
xml:space
="
preserve
">Idem autem non dico de prima Rota cum ſuo colino, hoc eſt, vt nu-
<
lb
/>
merus primę multiplex ſit numero ſui colini, nam hoc neceſſarium non eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5149
"
xml:space
="
preserve
">Pona-
<
lb
/>
mus exempli gratia primum colinum conſtare ſex dentibus, ſuam vero Rotam den-
<
lb
/>
tibus .21. cuius quidem numeri, 6. non eſt pars aliquota, ſed dupli ipſius .21. ipſe .6.
<
lb
/>
eſt pars aliquota. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5150
"
xml:space
="
preserve
">Nunc verò ſi voluerimus numerum dentium ſecundæ Rotę inue-
<
lb
/>
nire, cuius colinus ex quinque dentibus exiſtat (ſuppoſito primo ex .6. conſtare) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5151
"
xml:space
="
preserve
">tunc
<
lb
/>
ex regula de tribus, diuiſo producto, quod fit ex .21. in .5. per .6. exibit .17. cum di-
<
lb
/>
midio, cuius duplum eſſet .35. qui multiplex eſt ipſi quinque. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5152
"
xml:space
="
preserve
">Reperto igitur nume
<
lb
/>
ro ſecundę Rotę, cum numero ipſius colini, oportet nunc ſcire modum compoſitio-
<
lb
/>
nis, ſeu coniunctionis harum rerum, hoc eſt duorum colinorum
<
reg
norm
="
concentricorum
"
type
="
context
">concentricorũ</
reg
>
(ſed
<
lb
/>
de ijs ſatis iam ſuperius dictum fuit) duarum Rotarum concentricarum cum Tabula,
<
lb
/>
cum Zodiaco, & cum indice, ſeu Oſtenſore, cuius quidem Oſtenſoris medietas tan
<
lb
/>
tummodo nobis ſufficiet. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5153
"
xml:space
="
preserve
">Sciendum igitur nunc eſt quod cum primus colinus re-
<
lb
/>
uoluat totam primam Rotam, ſpacio temporis .12. horarum, oportet vt eius axis, ſeu
<
lb
/>
arbor voluat oſtenſorem,
<
reg
norm
="
Zodiacumque
"
type
="
simple
">Zodiacumq́;</
reg
>
, eodem temporis ſpacio, & quia Rota hęc
<
lb
/>
inalterabis eſt, propter eius coniunctionem cum ſuo colino, & nos oporteat indicem
<
lb
/>
<
reg
norm
="
Zodiacumque
"
type
="
simple
">Zodiacumq́;</
reg
>
, quotidie ferè, dirigere,
<
reg
norm
="
ſuisque
"
type
="
simple
">ſuisq́;</
reg
>
locis collocare, ideo nos oportet, indi
<
lb
/>
cem, Zodiacum, & primam Rotam, ita cum axe, ſeu arbore coniungere, vt poſſimus
<
lb
/>
dicta omnia efficere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5154
"
xml:space
="
preserve
">Pars igitur Arboris, ſeu axis dicti, quæ ingredi debet in prima
<
lb
/>
Rota, ſit rotunda, & contigua ipſi Rotæ, non autem continua, vel cum Rota conſoli-
<
lb
/>
data. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5155
"
xml:space
="
preserve
">Pars verò quę per foramen Zodiaci, ſeu Araneę tranſibit, ſit quadrata vſque
<
lb
/>
ad
<
reg
norm
="
ſummitatem
"
type
="
context
">ſummitatẽ</
reg
>
ipſius axis (tali ſpiſſitudine, vt in claui ipſius horologij ingredi poſ-
<
lb
/>
ſit) & ita foramen ipſius Araneę, quadratum ſit, Oſtenſor autem circa axem, com
<
lb
/>
poſitus ſit tali ordine, vt circa paruum circulum volui poſſit, qui paruus circulus ha-
<
lb
/>
beat quadratum foramen, per quod tranſeat axis, qui axis aliquantulum emineat
<
lb
/>
ſupra
<
reg
norm
="
oſtenſorem
"
type
="
context
">oſtenſorẽ</
reg
>
. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5156
"
xml:space
="
preserve
">Sub Aranea vero vel Zodiaco, locata erit Tabula, vt
<
reg
norm
="
nunc
"
type
="
context
">nũc</
reg
>
dicemus,
<
lb
/>
ſed ſciendum eſt prius, quod inter Tabulam, & ſuam ſecundam Rotam, aliam lami-
<
lb
/>
nam immobilem interpoſitam eſſe oportet, quę circulare foramen habeat, per
<
reg
norm
="
quod
"
type
="
wordlist
">qđ</
reg
>
<
lb
/>
quędam breuis fiſtula tranſeat circundans axem & coniungens
<
reg
norm
="
Tabulam
"
type
="
context
">Tabulã</
reg
>
cum ſua Ro-
<
lb
/>
ta, cuius quidem fiſtulæ ſuperficies concaua, rotunda ſit, ſuperficies verò extrinſe-
<
lb
/>
ca, nontota, niſi ea pars, quę ſecundam Rotam ingreditur, vt in rotundo foramine
<
lb
/>
ipſius Rotę, dicta fiſtula volui poſſit, pars vero extrinſeca quę Tabulam ingredi de-
<
lb
/>
bet, ſit quadrata. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5157
"
xml:space
="
preserve
">Tabula vero quatuor paruiſſima foramina habeat in extremitati- </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>