Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Table of Notes

< >
< >
page |< < (185) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div387" type="chapter" level="2" n="4">
            <div xml:id="echoid-div424" type="section" level="3" n="25">
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2213" xml:space="preserve">
                  <pb o="185" rhead="DISPVTATIONES." n="197" file="0197" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0197"/>
                ab co quod fit extra ſuum locum, vbi contra naturam ſuam reperitur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2214" xml:space="preserve">Vnde hu-
                  <lb/>
                iuſmodi motus, partim & non omninò, naturalis eft. </s>
                <s xml:id="echoid-s2215" xml:space="preserve">Is autem proprius eſt & natura
                  <lb/>
                lis motus, qui dicti corporis eſſentiam conſeruat. </s>
                <s xml:id="echoid-s2216" xml:space="preserve">hoc autem non præſtat hic rectus,
                  <lb/>
                cum deſtruat, ergò hic motus primò & per ſe naturalis non eft.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div425" type="section" level="3" n="26">
              <head xml:id="echoid-head293" style="it" xml:space="preserve">Omne corpus eſſe in loco proprio graue, ut Aristoteli placuit,
                <lb/>
              non eft admittendum.</head>
              <head xml:id="echoid-head294" xml:space="preserve">CAP. XXVI.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2217" xml:space="preserve">ARift .4. cap. lib. 4. de cęlo fic ſcribit.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2218" xml:space="preserve">Suo enim in loco grauitatem habent omnia præter ignem, fignum cuius eft
                  <lb/>
                vtrem inflatum plus ponderis, quam vacuum habere, & c.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2219" xml:space="preserve">Quo in loco, manifeftè indicat ſe caufam nec grauitatis, nec leuitatis corporum
                  <lb/>
                naturalium nofce, quæ eft denfitas auto raritas corporis grauis, aut leuis, maior denſi-
                  <lb/>
                tate, aut raritate medij permeabilis, in quo reperitur.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2220" xml:space="preserve">Exemplum
                  <reg norm="qui" type="simple">ꝗ</reg>
                ipſe de vtre inflato proponit, debuiſſet ſaltem ei oculos ad verita-
                  <lb/>
                tem, quæ clarisſimè fulget, inſpiciendum aperire. </s>
                <s xml:id="echoid-s2221" xml:space="preserve">Verisſimum eſt, vtrem inflatum
                  <lb/>
                plus ponderis habere quàm vacuum, aut quando aer in eo non eft per vim inclufus.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2222" xml:space="preserve">Ratio autem huius rei eft, quia quando inflatus eft, ea quantitas aeris, in eum
                  <lb/>
                per vim iniecti, minorem occupat locum, quàm ſi eidem liberè vagari permit-
                  <lb/>
                teretur, vnde violenter, quodam modo, con denfata eft, & quia corpus denfum in
                  <lb/>
                minus denfo, femper deſcendit, & minus denſum in magis denſo aſcendit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2223" xml:space="preserve">Hanc ob
                  <lb/>
                caufam vter inflatus plenus corpore magis denſo, quàm eft medium quod eum cir-
                  <lb/>
                cundat, deſcendit, non quia aer inaere, aut aqua in aqua fit grauis.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div426" type="section" level="3" n="27">
              <head xml:id="echoid-head295" style="it" xml:space="preserve">Haud admittendam opinionem Principis Peripateticorum
                <lb/>
              de circulo, & ſpbæra.</head>
              <head xml:id="echoid-head296" xml:space="preserve">CAP. XXVII.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2224" xml:space="preserve">CVm Ariftoteles fenſerit circulum eſſe figurarum ſuperficialium
                  <reg norm="primam" type="context">primã</reg>
                , &
                  <reg norm="ſphae­ ram" type="simple context">ſphę­
                    <lb/>
                  rã</reg>
                eſſe
                  <reg norm="primam" type="context">primã</reg>
                  <reg norm="corporearum" type="context">corporearũ</reg>
                  <reg norm="prope" type="wordlist">ꝑꝑ</reg>
                  <reg norm="earum" type="context">earũ</reg>
                periferias, decipitur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2225" xml:space="preserve">Sunt enim vltimæ,
                  <lb/>
                non primæ. </s>
                <s xml:id="echoid-s2226" xml:space="preserve">Sunt quidem (in quò rectè ſentit) perfectè, licet rationem huius rei non
                  <lb/>
                nouerit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2227" xml:space="preserve">Nam
                  <reg norm="centrum" type="context">centrũ</reg>
                cuiuſlibet rei, eiuſdem rei
                  <reg norm="principium" type="context">principiũ</reg>
                eft, & eę figurę, quæ ipſum
                  <lb/>
                æqualiter circundant, poſſunt appellari perſectæ, ſiue ſint ſuperficiales, ſiue corpo-
                  <lb/>
                reæ, & ècontrà illæ, quæ contrario modo ſe habent, imperfectæ. </s>
                <s xml:id="echoid-s2228" xml:space="preserve">Quòd autem per-
                  <lb/>
                ſectum eſt, licet natura fit primum, eſt tamen vltimum generatione. </s>
                <s xml:id="echoid-s2229" xml:space="preserve">Sed quando
                  <lb/>
                Ariftoteles duas dictas figuras pronuntiauit primas, vt perfectas, prioritate ſcilicet
                  <lb/>
                ea, quæ oritur à perfectione, verum dixit; </s>
                <s xml:id="echoid-s2230" xml:space="preserve">fed quando de figuris ſuperficialibus lo-
                  <lb/>
                quens, vult circulum effe primum, quia ab vna
                  <reg norm="tantum" type="context">tãtum</reg>
                linea terminetur; </s>
                <s xml:id="echoid-s2231" xml:space="preserve">
                  <reg norm="non" type="context">nõ</reg>
                minus pro
                  <lb/>
                circulo, quam pro oxigonia ſeu elipſi, aut cucurbitali, aut aliis multis figuris ab vna
                  <lb/>
                tantum linea terminatis concludit. </s>
                <s xml:id="echoid-s2232" xml:space="preserve">Neque etiam hæc ratio perfectionem circuli
                  <reg norm="mon" type="context">mõ</reg>
                  <lb/>
                ſtrat, quia aliæ figuræ, à lineis curuis terminatę, eandem conditionem fortiuntur.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="echoid-s2233" xml:space="preserve">Circulus ſphę
                  <reg norm="raque" type="simple">raq́;</reg>
                , non ex vno ſolo angulo recto conſtant, vt idem Ariftoteles putat </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>