197185DISPVTATIONES.
ab co quod fit extra ſuum locum, vbi contra naturam ſuam reperitur.
Vnde hu-
iuſmodi motus, partim & non omninò, naturalis eft. Is autem proprius eſt & natura
lis motus, qui dicti corporis eſſentiam conſeruat. hoc autem non præſtat hic rectus,
cum deſtruat, ergò hic motus primò & per ſe naturalis non eft.
iuſmodi motus, partim & non omninò, naturalis eft. Is autem proprius eſt & natura
lis motus, qui dicti corporis eſſentiam conſeruat. hoc autem non præſtat hic rectus,
cum deſtruat, ergò hic motus primò & per ſe naturalis non eft.
Omne corpus eſſe in loco proprio graue, ut Aristoteli placuit,
non eft admittendum.
non eft admittendum.
CAP. XXVI.
ARift .4. cap. lib. 4. de cęlo fic ſcribit.
Suo enim in loco grauitatem habent omnia præter ignem, fignum cuius eft
vtrem inflatum plus ponderis, quam vacuum habere, & c.
vtrem inflatum plus ponderis, quam vacuum habere, & c.
Quo in loco, manifeftè indicat ſe caufam nec grauitatis, nec leuitatis corporum
naturalium nofce, quæ eft denfitas auto raritas corporis grauis, aut leuis, maior denſi-
tate, aut raritate medij permeabilis, in quo reperitur.
naturalium nofce, quæ eft denfitas auto raritas corporis grauis, aut leuis, maior denſi-
tate, aut raritate medij permeabilis, in quo reperitur.
Exemplum qui ipſe de vtre inflato proponit, debuiſſet ſaltem ei oculos ad verita-
tem, quæ clarisſimè fulget, inſpiciendum aperire. Verisſimum eſt, vtrem inflatum
plus ponderis habere quàm vacuum, aut quando aer in eo non eft per vim inclufus.
tem, quæ clarisſimè fulget, inſpiciendum aperire. Verisſimum eſt, vtrem inflatum
plus ponderis habere quàm vacuum, aut quando aer in eo non eft per vim inclufus.
Ratio autem huius rei eft, quia quando inflatus eft, ea quantitas aeris, in eum
per vim iniecti, minorem occupat locum, quàm ſi eidem liberè vagari permit-
teretur, vnde violenter, quodam modo, con denfata eft, & quia corpus denfum in
minus denfo, femper deſcendit, & minus denſum in magis denſo aſcendit. Hanc ob
caufam vter inflatus plenus corpore magis denſo, quàm eft medium quod eum cir-
cundat, deſcendit, non quia aer inaere, aut aqua in aqua fit grauis.
per vim iniecti, minorem occupat locum, quàm ſi eidem liberè vagari permit-
teretur, vnde violenter, quodam modo, con denfata eft, & quia corpus denfum in
minus denfo, femper deſcendit, & minus denſum in magis denſo aſcendit. Hanc ob
caufam vter inflatus plenus corpore magis denſo, quàm eft medium quod eum cir-
cundat, deſcendit, non quia aer inaere, aut aqua in aqua fit grauis.
Haud admittendam opinionem Principis Peripateticorum
de circulo, & ſpbæra.
de circulo, & ſpbæra.
CAP. XXVII.
CVm Ariftoteles fenſerit circulum eſſe figurarum ſuperficialium primam, & ſphae
ram eſſe primam corporearum prope earum periferias, decipitur. Sunt enim vltimæ,
non primæ. Sunt quidem (in quò rectè ſentit) perfectè, licet rationem huius rei non
nouerit. Nam centrum cuiuſlibet rei, eiuſdem rei principium eft, & eę figurę, quæ ipſum
æqualiter circundant, poſſunt appellari perſectæ, ſiue ſint ſuperficiales, ſiue corpo-
reæ, & ècontrà illæ, quæ contrario modo ſe habent, imperfectæ. Quòd autem per-
ſectum eſt, licet natura fit primum, eſt tamen vltimum generatione. Sed quando
Ariftoteles duas dictas figuras pronuntiauit primas, vt perfectas, prioritate ſcilicet
ea, quæ oritur à perfectione, verum dixit; fed quando de figuris ſuperficialibus lo-
quens, vult circulum effe primum, quia ab vna tantum linea terminetur; non minus pro
circulo, quam pro oxigonia ſeu elipſi, aut cucurbitali, aut aliis multis figuris ab vna
tantum linea terminatis concludit. Neque etiam hæc ratio perfectionem circuli mon
ſtrat, quia aliæ figuræ, à lineis curuis terminatę, eandem conditionem fortiuntur.
Circulus ſphęraque;, non ex vno ſolo angulo recto conſtant, vt idem Ariftoteles putat
ram eſſe primam corporearum prope earum periferias, decipitur. Sunt enim vltimæ,
non primæ. Sunt quidem (in quò rectè ſentit) perfectè, licet rationem huius rei non
nouerit. Nam centrum cuiuſlibet rei, eiuſdem rei principium eft, & eę figurę, quæ ipſum
æqualiter circundant, poſſunt appellari perſectæ, ſiue ſint ſuperficiales, ſiue corpo-
reæ, & ècontrà illæ, quæ contrario modo ſe habent, imperfectæ. Quòd autem per-
ſectum eſt, licet natura fit primum, eſt tamen vltimum generatione. Sed quando
Ariftoteles duas dictas figuras pronuntiauit primas, vt perfectas, prioritate ſcilicet
ea, quæ oritur à perfectione, verum dixit; fed quando de figuris ſuperficialibus lo-
quens, vult circulum effe primum, quia ab vna tantum linea terminetur; non minus pro
circulo, quam pro oxigonia ſeu elipſi, aut cucurbitali, aut aliis multis figuris ab vna
tantum linea terminatis concludit. Neque etiam hæc ratio perfectionem circuli mon
ſtrat, quia aliæ figuræ, à lineis curuis terminatę, eandem conditionem fortiuntur.
Circulus ſphęraque;, non ex vno ſolo angulo recto conſtant, vt idem Ariftoteles putat
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib