233221EPISTOLAE.
Inctrumentum adortum, & occaſum Lunacognoſcendum
qualibet anni die.
qualibet anni die.
AD EVNDEM.
ECce tibi vir Illuſtriſs. modum conficiendi inſtrumenti nuper à me inuenti, vt tibi ſi
gnificaui, quo ſcire poſſis fermè in dies, qua hora (de aſtronomicis loquor) ad
determinatum parallelum & abſque multa ſupputatione, etiam abſque Aſtrolabio
Luna oriatur occidatque;. In quo inſtrumento poteris etiam videre quo in ſigno Sol,
& ſæpius itidem Luna permeat, & huiuſce aſpectus cum Sole, atque longitudinem
diei noctisque; toto anni tempore exactè diſcernere.
gnificaui, quo ſcire poſſis fermè in dies, qua hora (de aſtronomicis loquor) ad
determinatum parallelum & abſque multa ſupputatione, etiam abſque Aſtrolabio
Luna oriatur occidatque;. In quo inſtrumento poteris etiam videre quo in ſigno Sol,
& ſæpius itidem Luna permeat, & huiuſce aſpectus cum Sole, atque longitudinem
diei noctisque; toto anni tempore exactè diſcernere.
Circularis lamina ex argento, aut ære, aliaúe materia paranda eſt, in cu-
ius ſuperficie ambarum facierum Zodiacus delineabitur, modo inferius depicto,
deinde pro anno quinque circuli ſibi inuicem concentrici, at reſpectu Zodiaci excen
trici cęlabuntur in ea, adeo vt vtriuſque centri diſtantia ſit pro .32. parte ſemidia-
metri concauitatis Zodiaci è regione locis augis, temporis qui noſtra ætate circa ſi-
nem ſecundi gradus cancri inuenitur, eandem viam, in hoc, ſequuti, quam Stofle-
rus in dorſo Aftrolabij docet. At nomina menſium media ponantur inter duos
maiores circulos, poſtea inter ſecundum, & tertium ab vna facierum laminæ, ar-
cus ſemidiurni, ab altera vero arcus ſeminocturni, per quinos quoſque dies collo-
centur, ita exactè, vt hic ſubtus videbis. adeo vt numeri dierum & ipſorum dierum
ſigna ſint in interuallis vicinioribus centro communi dictorum quinque circulorum.
ius ſuperficie ambarum facierum Zodiacus delineabitur, modo inferius depicto,
deinde pro anno quinque circuli ſibi inuicem concentrici, at reſpectu Zodiaci excen
trici cęlabuntur in ea, adeo vt vtriuſque centri diſtantia ſit pro .32. parte ſemidia-
metri concauitatis Zodiaci è regione locis augis, temporis qui noſtra ætate circa ſi-
nem ſecundi gradus cancri inuenitur, eandem viam, in hoc, ſequuti, quam Stofle-
rus in dorſo Aftrolabij docet. At nomina menſium media ponantur inter duos
maiores circulos, poſtea inter ſecundum, & tertium ab vna facierum laminæ, ar-
cus ſemidiurni, ab altera vero arcus ſeminocturni, per quinos quoſque dies collo-
centur, ita exactè, vt hic ſubtus videbis. adeo vt numeri dierum & ipſorum dierum
ſigna ſint in interuallis vicinioribus centro communi dictorum quinque circulorum.
Poſteaquam ab vna & altera facierum laminæ hæc inſculpra fuerint, aliæ duæ circu
lares laminæ, magnitudinis ſemidiametri minimi quinque circulorum accipiantur:
quarum vna pro ortu, & altera pro occaſu Lunæ deſeruiet. In qualibet ipſarum
conſtituentur circuli quatuor, eo modo qui paulo inferius cernitur, quos omnes diui-
demus in triginta ſpacia æqualia: & in interuallo quod inter duos primos circulos poſi
tum eſt, triginta dies annotabimus qui ipſos Lunætriginta dies pręſcribent, vt in figara.
lares laminæ, magnitudinis ſemidiametri minimi quinque circulorum accipiantur:
quarum vna pro ortu, & altera pro occaſu Lunæ deſeruiet. In qualibet ipſarum
conſtituentur circuli quatuor, eo modo qui paulo inferius cernitur, quos omnes diui-
demus in triginta ſpacia æqualia: & in interuallo quod inter duos primos circulos poſi
tum eſt, triginta dies annotabimus qui ipſos Lunætriginta dies pręſcribent, vt in figara.
Poſtmodum in lamina quæ ortus Lunæ indicabit, ac duorum maiorum circulo-
rum interuallo è regione numeri .1. videlicet primi diei, ponemus horas .12. & minuta .
48. ex aduerſo diei ſecundi ho .13. et min .36. ex oppoſito tertij ho 14. min .24. & ſic
ſucceſſiuè augendo per min .48. & indicem è diuerſo diei .30. ſtatuendo, qui coitus
Lunæ cum Sole ſigniſicabit: atque lineas aſpectuum, vt inferius videre eſt facilè in
ueniemus.
rum interuallo è regione numeri .1. videlicet primi diei, ponemus horas .12. & minuta .
48. ex aduerſo diei ſecundi ho .13. et min .36. ex oppoſito tertij ho 14. min .24. & ſic
ſucceſſiuè augendo per min .48. & indicem è diuerſo diei .30. ſtatuendo, qui coitus
Lunæ cum Sole ſigniſicabit: atque lineas aſpectuum, vt inferius videre eſt facilè in
ueniemus.
Altera in lamina quæ occaſum Lunæ indicabit, poſtquam diſtincta fuerit, vt alte-
ra .30. dies ac cęteræ lineæ, eo modo quo in ſuperiori collocabuntur, at numeri in-
terualli maioris, aliter diſponentur, vt potè ex aduerſo diei primi ſolum .48. minu-
ta deſcribi debent, è directo ſecundi diei ponenda erit hora vna cum minutis .36. &
è regione tertij inſcribentur .2. horæ, & min .24. & ſic ex ordine per .48. minuta au-
gendo.
ra .30. dies ac cęteræ lineæ, eo modo quo in ſuperiori collocabuntur, at numeri in-
terualli maioris, aliter diſponentur, vt potè ex aduerſo diei primi ſolum .48. minu-
ta deſcribi debent, è directo ſecundi diei ponenda erit hora vna cum minutis .36. &
è regione tertij inſcribentur .2. horæ, & min .24. & ſic ex ordine per .48. minuta au-
gendo.
Nunc lamina ortus Lunę, cum anno arcuum ſeminocturnorum, & illa occaſus cum
anno arcuum ſemidiurnorum concentrari debet, & ita noſtrum inſtrumentum perfe-
ctum erit & abſolutum.
anno arcuum ſemidiurnorum concentrari debet, & ita noſtrum inſtrumentum perfe-
ctum erit & abſolutum.
Quoties igitur voluerimus medio inſtrumento dignoſcere fermè in tali orizonte
qua hora Luna oriatur, ita neceſſe erit volubilem rotam ortus flectere, ut index ve
niat è regione diei menſis in quo talis operatio fit & talirota ſirma manente perſpi-
qua hora Luna oriatur, ita neceſſe erit volubilem rotam ortus flectere, ut index ve
niat è regione diei menſis in quo talis operatio fit & talirota ſirma manente perſpi-
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib