Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Table of contents

< >
< >
page |< < (194) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div387" type="chapter" level="2" n="4">
            <div xml:id="echoid-div434" type="section" level="3" n="34">
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2358" xml:space="preserve">
                  <pb o="194" rhead="IO. BAPT. BENED." n="206" file="0206" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0206"/>
                  <reg norm="cum" type="context">cũ</reg>
                admiratione
                  <reg norm="videmus" type="simple">videmꝰ</reg>
                fragile vas
                  <reg norm="vitreum" type="context">vitreũ</reg>
                  <reg norm="magnum" type="context">magnũ</reg>
                , & graue
                  <reg norm="lapideum" type="context">lapideũ</reg>
                corpus eleuare.
                  <lb/>
                </s>
                <s xml:id="echoid-s2359" xml:space="preserve">Sed vt ad denſum & ad rarum redeamus, mihi videtur frigidum eſſe conſequentem
                  <lb/>
                qualitatem denſi, & calidum rari, quia quæuis res dum calefit, rarefit, & quælibet
                  <lb/>
                materia dum refrigeratur, ſimul condenſatur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2360" xml:space="preserve">Qua ratione fit, vt terra frigidior
                  <lb/>
                ſit aqua, & ignis calidior ſit aere.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2361" xml:space="preserve">Nec propriè locutus eſt Ariſtoteles .9. & .10. capite primi lib. & ſecundo ſecundi
                  <lb/>
                metheororum cum dixerit
                  <reg norm="calorem" type="context">calorẽ</reg>
                Solis eum eſſe, qui ſurſum humores,
                  <reg norm="vaporesque" type="simple">vaporesq́;</reg>
                eue
                  <lb/>
                hat, quia Sol nil aliud facit, quam calefacere, cuius caloris ratione, ea materia rarefit,
                  <lb/>
                & ob rarefactionem leuior facta aſcendit, non quia ſurſum à Sole feratur.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2362" xml:space="preserve">Quę ſubſequuntur, cum raro ac denſo ſimbolum habere videntur. </s>
                <s xml:id="echoid-s2363" xml:space="preserve">cum raro, ſcili-
                  <lb/>
                cet calidum, humidum, leue, ſublime, diaphanum, lumen, clarum, lux,
                  <reg norm="album" type="context">albũ</reg>
                , dies, mo-
                  <lb/>
                tus, velox, ſimplex, diſgregatum, molle, lene, acutum, ſubtile, coctum,
                  <reg norm="ſpaciosum" type="context">ſpaciosũ</reg>
                ,
                  <lb/>
                dulce, voluptas, audacia, lætitia, liberalitas, veritas, induſtria, amor, miſericordia, hu-
                  <lb/>
                manitas, ſanitas, vita, & iis ſimilia. </s>
                <s xml:id="echoid-s2364" xml:space="preserve">Cum denſo verò frigidum, ſiccum, graue, imum,
                  <lb/>
                opacum, vmbra, obſcurum, tenebræ, nigrum, nox, quies, tardum, mixtum, congrega
                  <lb/>
                tum, durum, aſperum, ob tuſum, craſſum, crudum, anguſtum, amarum, dolor, cimor,
                  <lb/>
                  <reg norm="melancholia" type="context">melãcholia</reg>
                , auaritia, mendacium, inertia, odium, crudelitas, feritas, infirmitas, mors,
                  <lb/>
                & ijs ſimilia.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2365" xml:space="preserve">Verum eſt quod ea ratio, qua Ariſtoteles ait aerem humidum eſſe, parui eſt mo-
                  <lb/>
                menti, quia ſimiliter deigne inferri poſſet, qui facilius à termino alieno,
                  <reg norm="quam" type="context">quã</reg>
                aer, aut
                  <lb/>
                aqua terminari poteſt.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div435" type="section" level="3" n="35">
              <head xml:id="echoid-head311" style="it" xml:space="preserve">Motum rectum curuo poſſe comparari etiam diſentiente
                <lb/>
              Ariſtotele.</head>
              <head xml:id="echoid-head312" xml:space="preserve">CAP. XXXV.</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s2366" xml:space="preserve">SEd vt ad
                  <reg norm="Ariſtotelem" type="context">Ariſtotelẽ</reg>
                redeamus, rectè dicere non poteſt motum rectum ad
                  <reg norm="curuum" type="context">curuũ</reg>
                  <lb/>
                comparabilem non eſſe .4. cap. lib. 7. phyſicorum, vbi errat quoque dicens repe
                  <lb/>
                riri non poſſe lineam aliquam rectam alicuius circuli circunferentiæ æqualem. </s>
                <s xml:id="echoid-s2367" xml:space="preserve">quia
                  <lb/>
                Archimedes iam probauit in lib. de quadratura circuli, triangulum illum orthogo-
                  <lb/>
                nium, cuius vnum ex lateribus circundantibus angulum rectum æquale eſſet ſemi-
                  <lb/>
                piametro alicuius circuli, & aliud circunferentiæ, æqualem futurum dicto circulo. </s>
                <s xml:id="echoid-s2368" xml:space="preserve">Il
                  <lb/>
                lud igitur triangulum orthogonium, quod æquale erit alicui circulo, & habebit ali-
                  <lb/>
                quod ex ſuis lateribus circundantibus angulum rectum æquale ſemidiametro dicti
                  <lb/>
                circuli, aliud quoque latus ipſum angulum rectum circundans, ex neceſſitate,
                  <reg norm="circun- ferentiæ" type="context">circũ-
                    <lb/>
                  ferentiæ</reg>
                dicti circuli habebit æquale. </s>
                <s xml:id="echoid-s2369" xml:space="preserve">Poteſt igitur dari vna quædam recta linea
                  <reg norm="ae- qualis" type="simple">ę-
                    <lb/>
                  qualis</reg>
                circulari contra Ariſtotelis opinionem, qui non benè reuocauit in mentem,
                  <lb/>
                quod ſcripſit de relatiuis, cum dixit quadraturam circuli poſſe quidem dari, etſi
                  <reg norm="tunc" type="context">tũc</reg>
                  <lb/>
                  <reg norm="temporis" type="wordlist">tꝑis</reg>
                de ea
                  <reg norm="non" type="context">nõ</reg>
                  <reg norm="haberetur" type="simple">haberet̃</reg>
                ſcientia. </s>
                <s xml:id="echoid-s2370" xml:space="preserve">Si
                  <reg norm="igitur" type="simple">igit̃</reg>
                dicta quadratura dari
                  <reg norm="pont" type="context">põt</reg>
                , poteſt
                  <reg norm="etiam" type="context">etiã</reg>
                dari vna
                  <lb/>
                recta linea ęqualis circunferentiæ
                  <reg norm="eiuſdem" type="context">eiuſdẽ</reg>
                circuli, ob rationes
                  <reg norm="iam" type="context">iã</reg>
                dictas. </s>
                <s xml:id="echoid-s2371" xml:space="preserve">Sed ſi Ariſt.
                  <lb/>
                dixiſſet, circularem corporum cęleſtium motum, comparabilem non eſſerecto cor-
                  <lb/>
                porum elementarium, verum dixiſſet, non quia eorum alter circularis, alter ve-
                  <lb/>
                rò ſit rectus, ſed quia cœleſtis regularis ſit, neque modò tardus, modò velox,
                  <lb/>
                ſed vnam ſemper & eandem velocitatem retinens,
                  <reg norm="motus" type="simple">motꝰ</reg>
                  <reg norm="autem" type="wordlist">aũt</reg>
                , qui eſt
                  <reg norm="corporum" type="context">corporũ</reg>
                elemen­ </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>