Benedetti, Giovanni Battista de, Io. Baptistae Benedicti ... Diversarvm specvlationvm mathematicarum, et physicarum liber : quarum seriem sequens pagina indicabit ; [annotated and critiqued by Guidobaldo Del Monte]

Table of contents

< >
[3.23.] De uer a cauſa .30. quæstionis. CAP. XXIIII.
[3.24.] Deratione .35. & ultimæ quæstionis. CAP. XXV.
[4.] DISPVTATIONES DE QVIBVSDAM PLACITIS ARISTOTELIS.
[4.1.] Qualiter & ubi Ariſtoteles de uelocitate motuum natura-lium localium aliter tractauerit quam nos ſentiamus. CAP.I.
[4.2.] Quædam ſupponenda ut conſtet cur circa uelocit atem motuum natur alium localium ab Ariſtotelis placitis recedamus. CAP. II.
[4.3.] Poſſe uelocitatem alicuius corporis proportionem contrariam in diuerſis medijs habere cum denſitate eorum. CAP. III.
[4.4.] Oſcitanter ab Ariſtotele nonnibil prolatum cap 8. lib. 4 Phyſicorum. CAP. IIII.
[4.5.] Exempla dictorum. CAP.V.
[4.6.] Quod proportiones ponderum eiuſdem corporis in diuerſis medijs pro portiones eorum mediorum denſit atum non ſeruant. Unde ne-ceßariò inæquales proportiones uelocitatum producuntur. CAP. VI.
[4.7.] Corpora grauia aut leuia eiuſdem figur æ et materiæ ſed inæqualis magnitudinis, in ſuis motibus natur alibus uelocit atis, in eo dem medio, proportionem longè diuerſam ſeruatura eße quam Aristoteliuiſum fuerit. CAP. VII.
[4.8.] Quod duo corpor a in æqualia eiuſdem materia in diuerſis medijs eandem uelocitatis proportionem retinebunt. CAP. VIII.
[4.9.] Anrectè Aristoteles diſeruerit de proportionibus mo-tuum in uacuo. CAP. IX.
[4.10.] Quòd in uacuo corpor a eiuſdem materiæ æquali uelocita-te mouerentur. CAP.X.
[4.11.] Corpora licet inæqualia eiuſdem materiæ & figuræ, ſireſiſten-tias habuerint ponderibus proportionales æqualiter mouebuntur. CAP. XI.
[4.12.] Maior hic demonſir atur eſſe proportio ponder is corpor is den ſioris ad pondus minus denſi in medijs dẽſioribus, quam ſit eorundem corporum in medio minus denſo, nec corporum ponder a ſeruare proportionem denſitatis mediorum. CAP. XII.
[4.13.] Longe aliter ueritatem ſe habere quam Aristoteles doceat in fine libri ſeptimi phyſicorum. CAP. XIII.
[4.14.] Quid ſequatur ex ſupradistis. CAP. XIIII.
[4.15.] Numrestè ſenſerit Philoſophus reſistentias proportionales eße cum corporibus mobilibus. CAP. XV.
[4.16.] Fdipſum aliter demonſtr atur. CAP. XVI.
[4.17.] De alio Aristo. lapſu. CAP. XVII.
[4.18.] Quomodo dignoſcatur proportio uelocitatis duorum ſimilium corporum omogeniorum inaqualium. CAP. XVIII.
[4.19.] Quam ſit inanis ab Ariſtotele ſuſcepta demonſtratio quod uacuum non detur. CAP. XIX.
[4.20.] Non ſatis dilucidè Ariſtotelem de loco ratiocinatum fuiße. CAP. XX.
[4.21.] Vtrum bene Aristoteles ſenſerit de infinito. CAP. XXI.
[4.22.] Exagitatur ab Ariſtotele adductatemporis definitio. CAP. XXII.
[4.23.] Motum rectum eſſe continuum, uel dißentiente Ariſtotele. CAP. XXIII.
[4.24.] Idem uir grauisſimus an bene ſenſerit de motibus corporum uiolentis & natur alibus. CAP. XXIIII.
[4.25.] Motum rectum & natur alem non eſſe primo & per ſe quicquid Ariſtoteli uiſum ſit. CAP. XXV.
[4.26.] Omne corpus eſſe in loco proprio graue, ut Aristoteli placuit, non eft admittendum. CAP. XXVI.
[4.27.] Haud admittendam opinionem Principis Peripateticorum de circulo, & ſpbæra. CAP. XXVII.
< >
page |< < (19) of 445 > >|
    <echo version="1.0">
      <text type="book" xml:lang="la">
        <div xml:id="echoid-div7" type="body" level="1" n="1">
          <div xml:id="echoid-div7" type="chapter" level="2" n="1">
            <div xml:id="echoid-div63" type="math:theorem" level="3" n="28">
              <p>
                <s xml:id="echoid-s275" xml:space="preserve">
                  <pb o="19" rhead="THEOREM. ARIT." n="31" file="0031" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/pageimg/0031"/>
                bit quadratum
                  <var>.e.d.</var>
                cognitum, cuius radix æqualis erit
                  <var>.c.t.</var>
                qua coniuncta dimi-
                  <lb/>
                dio
                  <var>.c.a.</var>
                ex quinta ſecundi Eucli. dabit quod propoſitum erat.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div65" type="math:theorem" level="3" n="29">
              <head xml:id="echoid-head45" xml:space="preserve">THEOREMA
                <num value="29">XXIX</num>
              .</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s276" xml:space="preserve">
                  <emph style="sc">QVid</emph>
                cauſæ eſt, cur ſubtracto duplo producti duorum numerorum ad inui-
                  <lb/>
                cem
                  <reg norm="multiplicatorum" type="context">multiplicatorũ</reg>
                ex ſumma ſuorum quadratorum, ſemper quod ſuper
                  <lb/>
                eſt duorum numerorum quadratum differentiæ ſit?</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s277" xml:space="preserve">Exempli gratia ſi proponerentur duo numeri .16. et .4. duplum producti eorum
                  <lb/>
                eſſet .128. quò detracto ex ſumma ſuorum quadratorum, nempè ex .272. rema-
                  <lb/>
                neret .144. cuius quadrati radix eſſet .12. tanquam differentia inter .4. et .16.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s278" xml:space="preserve">Id vtſciamus, duo numeri propoſiti, duabus lineis ſignificentur, maiore
                  <var>.q.g.</var>
                  <lb/>
                et minore
                  <var>.g.p.</var>
                directè coniunctis, ſuper quas, totale quadratum extruatur
                  <var>.a.p.</var>
                  <lb/>
                in quo cogitetur diameter
                  <var>.a.p.</var>
                et à puncto
                  <var>.g.</var>
                ducatur parallela
                  <var>.g.n.c.</var>
                et à pun-
                  <lb/>
                cto
                  <var>.n.</var>
                parallela
                  <var>.n.s.r.</var>
                ex quo duo producta
                  <reg norm="dabuntur" type="context">dabũtur</reg>
                  <var>.q.n.</var>
                et
                  <var>.n.u.</var>
                ſingula æqualia pro-
                  <lb/>
                ducto
                  <var>.q.g.</var>
                in
                  <var>g.p.</var>
                et
                  <var>.a.n.</var>
                et
                  <var>.n.p.</var>
                duo quadrata dictorum numerorum propoſi-
                  <lb/>
                torum, quod ſatis
                  <reg norm="ſuperque" type="simple">ſuperq́</reg>
                , probatur quarta ſecundi Eucli. </s>
                <s xml:id="echoid-s279" xml:space="preserve">Cogitemus deinde
                  <var>.n.
                    <lb/>
                  o.</var>
                æqualem
                  <var>.n.p.</var>
                et à puncto
                  <var>.o.</var>
                ducatur
                  <var>.o.m.t.</var>
                parallela
                  <var>.r.s.</var>
                et
                  <var>.o.e.</var>
                ad
                  <var>.n.
                    <lb/>
                  c</var>
                . </s>
                <s xml:id="echoid-s280" xml:space="preserve">quare ex allatis ab Eucli. octaua ſecundi, dabi-
                  <lb/>
                tur quantitas
                  <var>.m.n.</var>
                æqualis
                  <var>.q.n.</var>
                producto
                  <var>.q.g.</var>
                in
                  <lb/>
                  <figure xlink:label="fig-0031-01" xlink:href="fig-0031-01a" number="41">
                    <image file="0031-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0031-01"/>
                  </figure>
                  <var>g.p.</var>
                et quantitas
                  <var>.o.c.</var>
                minor ipſo producto, ex
                  <lb/>
                quantitate quadrati
                  <var>.n.p.</var>
                ex quo quantitas
                  <var>.m.n.e.</var>
                  <lb/>
                vna cum quadrato
                  <var>.n.p.</var>
                æqualis erit duplo produ-
                  <lb/>
                cti
                  <var>.q.g.</var>
                in
                  <var>.g.p.</var>
                ſed hæ duæ quantitates, ſunt par-
                  <lb/>
                tes duorum quadratorum dictorum, & quæ ſuper
                  <lb/>
                eſt
                  <var>.m.e.</var>
                quadratum differentiæ vnius numeri pro-
                  <lb/>
                poſiti ab altero, prout in ſubſcripta figura licebit cui
                  <lb/>
                libet conſiderare. </s>
                <s xml:id="echoid-s281" xml:space="preserve">Itaque veritas hæc manifeſta
                  <lb/>
                erit.</s>
              </p>
            </div>
            <div xml:id="echoid-div67" type="math:theorem" level="3" n="30">
              <head xml:id="echoid-head46" xml:space="preserve">THEOREMA
                <num value="30">XXX</num>
              .</head>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s282" xml:space="preserve">
                  <emph style="sc">CVr</emph>
                ij qui ex duobus numeris propoſitis maiorem per minorem diuidunt, ſi
                  <lb/>
                proueniens per maiorem numerum multiplicauerint, productum æquale
                  <lb/>
                erit prouenienti ex diuiſione quadrati maioris numeri per minorem?</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s283" xml:space="preserve">Exempli gratia ſi proponantur duo numeri .20. et .4.
                  <reg norm="ipſeque" type="simple">ipſeq́</reg>
                .20. per .4. diui-
                  <lb/>
                datur, dabit quinque, tum .400. quadrato .20. diuiſo per prioré .4. dabit .100.
                  <lb/>
                quod proueniens, producto ex .20. in .5. primo prouenienti adæquatur.</s>
              </p>
              <p>
                <s xml:id="echoid-s284" xml:space="preserve">Cuius ſpeculationis cauſa, ſint duo numeri, qui lineis
                  <var>.x.u.</var>
                et
                  <var>.x.s.</var>
                maiore
                  <reg norm="atque" type="simple">atq;</reg>
                mi-
                  <lb/>
                nore ſignificétur, tum
                  <var>.u.x.</var>
                numerus per
                  <var>.s.x.</var>
                di-
                  <lb/>
                uidatur, ſitq́ue proueniens
                  <var>.x.n.</var>
                poſtmodum qua-
                  <lb/>
                  <figure xlink:label="fig-0031-02" xlink:href="fig-0031-02a" number="42">
                    <image file="0031-02" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/163127KK/figures/0031-02"/>
                  </figure>
                dratum
                  <var>.u.x.</var>
                ſit
                  <var>.x.o.</var>
                et productum ex
                  <var>.n.x.</var>
                in
                  <var>.u.
                    <lb/>
                  x.</var>
                ſit
                  <var>.x.e.</var>
                quod æquale eſſe dico prouenienti ex
                  <lb/>
                diuiſione quadrati
                  <var>.o.x.</var>
                per
                  <var>.s.x.</var>
                quod ſit
                  <var>.m</var>
                . </s>
                <s xml:id="echoid-s285" xml:space="preserve">Patet
                  <lb/>
                enim ex definitione diuiſionis, talem futuram pro-
                  <lb/>
                portionem
                  <var>.u.x.</var>
                ad
                  <var>.n.x.</var>
                qualis eſt
                  <var>.s.x.</var>
                ad vnitatem,
                  <lb/>
                & quadratum
                  <var>.o.x.</var>
                ad rectangulum
                  <var>.e.x.</var>
                ita ſe ha- </s>
              </p>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>